Morgunblaðið - 03.10.1970, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 1970
21
Egill R. Friðleifsson:
Sinfóníutónleikar
SINITÓNÍUHLJÓMSVEITIN hóf
starfsár sift með tónleikum í Hó-
skólabíói sl. fimmtudagskvöld.
Þegar verkefnaskránni, sem þó
nær aðeins til fyrra misseris, er
flett, vekur það furðu hve lítið
þar fer fyrir íslenzkum tónverk-
um. Aðeins eitt íslenzkt nafn
fin.nst á höfundalistanum á þess-
um níu fyrstu tónleikum, og ís-
lenzkir einleikarar eru í alger-
um minnihluta að vanda. Það
hlýtur þó að vera, eða ætti a.m.k.
að vera eitt höfuðmarkmið hljóm
sveitarinnar að kynraa og halda
á loft íslenzkri list. Að vísu er
gefið i skyn, að landar vorir
verði fyriirferðarmeiri á tónleik-
Ný Islandssaga
eftir Egil J. Stardal
KOMIN er út lijá Isafoldarprent-
smiðju íslaudssaga eftir Egil .1.
Stardal. Hefst hókin á kafla um
frumbyggja Norðurlanda, vik-
nemendur gætu kynnt sér þær
frá fyrstu hendi, numið mál og
málsmeðferð höfunda liðinna
alda; lært frumatriði heimild-
argagnrýni, — svo mjög sem
þess er þörf á tímum heims-
lægra áihrifa áróðurs og lygi-
tæikni. Því hefur verið forðazt
að endursegja eða taka upp ó-
breyttar frásagnir hinna gömlu
sagnameistara, — sem oftar
voru meiri ritsnillingar en sagn
vísindamenn. Þessi bók er að
nokkru sniðin með það sjónar-
mið fyrir augum að nemendur
-eigi kosit á slíkri bóik.
um seinna misseris, og skulum
við vona að svo verði. Annars er
margt góðra verka að vænta, og
ber þar hæst endurflutning á
9. sinfóníu Beethovens, sem svo
vel tókst hér um árið. Á hitt má
einnig benda, að æskilegt væri
að samtímatónlist væri meiri
gaumur gefinn, en um það munu
skoðamir tónleikagesta mjög
skiptar.
Hvað um það, Háskólabió var
þéttsetið áheyrendum þetta
kvöld, og hátíðarstemning í
loftinu, Stjórnandi að þessu
sinini var hinn ágæti Uri Segal,
sem svo vel hafði staðið sig á
listahátíðinni í sumar, og vissu-
lega brást hann ekki vonum tón-
leikagesta nú. Fremur lítt þekkt
Mozart-sinfónía, sú í C.-dúr
K. 338, var fyrst á efnisskránni.
Auðheyrt var að stjómandinn
hafði lagt mikla alúð við verk
sitt, og hljómisveitin skilaði hlut-
verki sínu með sóma. Hin.n við-
kvæmi anmar þáttur kom sérlega
vel til skila, og strengirnir voru
óvenju vel „syngjandi“. Þó brá
fyrir einhverju torkennilegu
málmhljóði eða són, sem ef til
vill er að kenna hljómburðinum
fræga, sem enginn botnar í,
nema mælitæki sérfræðinga.
ísraelinn Joseph Kalich-
stein og landi Segals lék ein-
leik í píanókonserti Mendels-
sohns op. 25. Einkenndist leikur
hans af karlmennsku og krafti,
öryggi og frábærri tækni. Sam-
vinna hans við hljómsveitina var
hnökralítil, og flutningux allur
sannfærandi. Væri óskandi að
við fengjum oftar tækifæri til að
hlusta á leik þessa frábæra pían-
ista.
Tónleikunum lauk svo með 5.
sinfóníu Sibeliusar. Verk þetta
er fremur einkennilegt í formi
(samin árið 1915 og endurskrifuð
1919). T.d. er ekki gott að átta
sig á hvort fyrsti þátturinn er
ekki í rauninni tveir, og anmar
þátturdnn (eða sá þriðji?) er
nokkurs konar tilbrigði, ekki um
stef, heldur hljóðfall, sem er
fremur óvenjulegt, þegar um
hæga þætti er að ræða, Seinasti
þátturinn ber keim af sónötu-
formi. Hér sannaði Segal, að
hann er bæði vel að sér og lag-
inn stjórnandi. Heildarlínur
verksins komu skýrt í ljós, og
það er varla hans sök, þó að blás
ararnir kæfðu strengina á stund-
um í seinasti þættimum, því á
því hefur verið klifað í mörg ár,
að nauðsynlegt er að fjölga
strengjahljóðfærunum þegar
flytja á stórar sinfóníur sem
þessa.
Stjórnanda og einleikara var
vel fagnað, og marg oft kallaðir
fram.
Egill R. Friðleifsson.
KgiII J. Stardal.
ingaiild og fund íslands, og er
saga landsins siðan rakin frani
á miðja 20. öld.
1 samtali við Morgunblaðið
sagði höfundurinn, Egill J. Star-
dal, að til umræðu hefði verið
hérlendis um 10—15 ára skeið
að setja saman bók, sem væri
eitthvað nær nýrri söguskoðun
en þær bækur, sem undanfarin
ár hafa verið notaðar hér til
kennslu. Egill kvaðst hafa skrif-
að bókina samkvæmt beiðni fyr
ir Verzlunarskólann, þar sem
hann kennir sögu, og Isafoldar-
prentsmiðja haft spurnir af
henni og viljað gefa hana út.
„Þessi bók er unnin í eftirvinnu
og næturvinnu og við ónógan
tíma, þannig að hún hefur vafa
laust marga galla af þeirri á-
stæðu. Auk þessa er bókin unn-
in af sömu vanefnum og aðrar
saimis kon.ar bætaur — að úr-
vinnslu heimilda vantar alveg á
löngum kafla í íslandssögunni,"
sagði Egill. „En ég vona þó, að
bókin sé svolítið nær nútíman-
um en þær sem til þessa hafa
verið notaðar. Jafnframt er það
ósk mín, að bókin geti orðið
einhverjum hvatning til frekari
islandssöguskrifa, því að þessi
bók er síður en svo ætluð sem
siðasta orðið í kennslubókar-
skorti í þessari grein.“
I eftirmála, bókarinnar segir
Egill m.a.: „Þetta bókakver er
frekar ætlað sem lesbók í ís-
landssögu, en kennslubók til yf-
irheyrslu, þeirrar aðferðar sem
mjög hefur tíðtaazt í íslenzk-
um framhaldsskólum, — oft af
illri nauðsyn . . .“
Höfundur hefur lengi gælt við
þá hugmynd, að út yrði gefin
bók með völdum köflum, — tekn
um úr frumheimildum, þar sem
Opið til M.4
alla Isugspdsgs
NYTT!
NYTT!
ff
GERIÐ ÞAÐ SJÁLF
(OC SPARIÐJ
Húsgögn í barna-
og unglingaherbergiÖ
„GERIÐ ÞAÐ SJÁLF##
húsgögn eru algjör nýjung
LÍTIÐ í CLUCGANN
Það er líka óhœtt að koma inn og sannfœrast
TÓMSTUNDACÚSIÐ HF.
Laugavegi 164
MYNDAMOT HF.
AÐALSTRÆTI 6 — REYKJAVlK
PRENTMYNDAGERÐ SlMI 17152
OFESET-FILMUR OG PLÖTUR
AUGLÝSINGATEIKNISTOFA SlMI 25810
DANSSKOLI
SÍÐASTIINNRITUMARDAGUR
AFHEIMDING SKiRTEINA
FER FRAM.
REYKJAVlK.
Laugavegi 178 sunnudag-
inn 4. október kl 1—7.
SELFOSS.
Seifossbíói laugardaginn
3. október kl. 1—4.
AKRANES.
Rein sunnudaginn 4. októ-
ber kl. 1—4.