Morgunblaðið - 24.06.1979, Side 18

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. JÚNÍ 1979
Gleísur úr bréíum írá
ílóttamannabúðum Kambódíu-
íólksins í Thailandi
Tekið saman af Elínu Pálmadóttur
hrekjost splundraðar til baka
„Ég grét inni í mér,“ skriíar Robert Ashe írá
hjálparstofnuninni PVO í flóttamannabúðum
Kambódíumanna í Thailandi, sem fréttamaður Mbl.
heimsótti haustið 1977. Ilann var í bréfi að lýsa því
þegar Thailendingar neyddu 1700 flóttamenn frá
Kambódíu til að snúa aftur heim í aprílmánuði sl.
Thailendingar sem voru orðnir uppgefnir á sívaxandi
flóttamannastraumi ákváðu allt í einu að taka harðari
stefnu til að stemma stigu við straumnum. Talið er að
þeir séu búnir að taka við um 200 þúsund flóttamönnum
og straumurinn fór vaxandi frá Kambódíu eftir
innrásina frá Víet Nam í austri, sem hrakti rauðu
kmerana áfram í vestur að landamærum Thailands.
Fólkið lenti gjarnan milli tveggja grimmra herja,
annars vegar rauðu kmeranna, sem gefa Amin ekkert
eftir í grimmd, og hins vegar innrásarhersins frá Víet
Nam. Þannig lýsir einn hjálparsveitarmaðurinn í
búðunum atburðinum, en hann var viðstaddur þessa
fyrstu flutninga úr flóttamannabúðunum á fólki, sem
rekið var aftur heim.
Kambódíumenn kveðjast með tárum er þcir eru neyddir til að halda á braut írá Thailandi.
Fjölskytdurnar

A harnaári: Gcgn um Kaddavírsgirðingu ná börn til fjölskyldna sinna
— til þess eins að skiljast frá þcim aftur og vera endursend til
Kamhódíu. þar sem híða þeirra sjúkdómar. hungur og jafnvel dauði.
Mynd úr flóttamannabúðunum.
„Klukkan sjö fyrir hádegi 12.
apríl óku nokkrir langferöabílar
inn í búðirnar. Flóttafólkinu hafði
verið lofað að það yrði flutt í aðrar
búðir og nú var farið með það.
Þetta gekk mjög hratt fyrir sig.
Síðar bárust okkur fréttirnar um
að flóttafólkinu hefði verið ekið
suðúr á bóginn og það neytt til að
halda fótgangandi inn yfir landa-
mæin, aftur til Kambódíu. Inn í
frumskóginn, þar sem regntíminn
er byrjaður og malarían herjar.
Skömmu seinna bárust okkur
fréttir um að 200 þeirra hefðu
þegar látist úr hungri og skorti á
hjúkrun og meðulum, eftir að hafa
vaðið fram hjá jarðsprengjum og
gildrum, sem lagðar voru við
landamærin áður, til að „halda
frelsaða fólkinu inni“.
Mjög erfitt er að átta sig á
ástandinu inni í Kambódíu. Það
lítur út fyrir að sumir andstæð-
ingar rauðu kmeranna berjist nú
við hlið þeirra eftir innrásina frá
Víet Nam. Ekki leit út fyrir að
innrás Kinverja í Víet Nam drægi
nokkuð úr liðstyrk þeirra í
Kambódíu. Hrakið fólkið er þarna
eins og í gildru og reynir að
komast í skjólið í Thailandi.
Eymdin og dauðsföllin aukast með
hættunni á að fleiri lönd dragist
inn í átökin.
• Gengur manni til hjarta
Þótt hin opinbera stefna Thai-
lendinga sé að veita konum og
börnum og sjúklingum og gömlu
fólki skjól, þá eru þeir að reyna að
stöðva flóttamannastrauminn inn
í landið. Þð er skiljanlegt, en erfitt
að horfa upp á að þeir, sem héldu
sig hafa komist í skjól, séu hraktir
aftur inn í Kambódíu, segja hjálp-
arliðarnir í bréfum sínum.
Thailendingar héldu nýkomnu
flóttamönnunum aðskildum frá
þeim, sem fyrr voru komnir, þar
sem þeir gátu ekki vitaö nema
einhverjir hinna nýkomnu væru
hermenn rauðu kmeranna. Robert
Ashe frá PVO segir m.a. frá því er
hann varð þess var að margir
flóttamannanna í „nýju búðunum"
voru ættingjar þeirra, sem eru í
aðalbúðunum í Aranya Prathet.
Honum tókst að fá að koma með
suma af feðrunum og eiginmönn-
unum í búðirnar í vinnuhópum,
svo að þeir gætu fengið að sjá
konur sínar og börn. En það gekk
honum til hjarta, segir hann, að
verða svo að kvöldinu að skilja
þau aftur að og fara með mennina.
„í morgun (31. marz) fékk ég með
mér 10 menn til að vinna í búðun-
um í Wat Koh,“ segir hann. „Þar
sá ég litla stúlku sem grét við-
stöðulaust og ég fékk túlk til að
spyrja hvað að henni væri. Hún
var að gráta af því að ég hafði ekki
Ilarmlcikur flóttaharna frá Kambódíu. Eldri systirin, sem varð
viðskila við systkini sín á flóttanum til Thailands, hittir þau þar aftur.
En samveran varð ekki löng, því bróðirinn og systirin yngri tilheyrðu
hinum nýkomnu og voru rekin til baka inn í Kambódíu, þar sem litlir
möguleikar eru á að finna sér viðurværi eða meðul gegn malaríunni.
komið með föður hennar í þessum
10 manna hópi.“
Og meðan reynt var að beita
þrýstingi á stjórnvöld í Thailandi,
svo þau leyfðu að fjölskyldur væru
sameinaðar, voru þessir 1700
flóttamenn í nýju búðunum
skyndilega fluttir á brott. Og
margar fjölskyldur splundruðust.
• Allir með malaríu
Nokkrum bréfum hefur verið
smyglað frá fólki sem lenti í
Kambódíu, til búðanna í Thai-
landi. Hér eru nokkrar glefsur úr
bréfum þeirra:
„Ferðin var erfiö og ekki hægt
að lýsa líðan okkar. Eg þrauka í
þessari vesöld, vants- og matarlít-
il, og dreymir viðstöðulaust um
flóttamannabúðirnar í Aran. Ég
græt í sífellu og get ekki stöðvað
tárin.“
„Ég hefi misst sjónar af allri
minn fjölskyldu og orðið viðskila
við manninn minn. Hér erum við
bara tvö — móðir og barn — eins
og litlir hræddir fuglar, sem eng-
an eiga að.“
Frú Ilong Var
Lach Somaly
10 ára
Lach Panita
7 ára
Ungfrú Hong
Varda
Þegar flóttafólkið var sent til baka til Kambódíu, var þessi kona, Hong Var, ísjúkraskýlinu í húðunum í Aranya Prathet, en börnin hennar tvö
og yngri systir hcnnar, Hong Vyada, voru á meðan hjá frænku hennar Peng Sy, i öðrum flóttamannabúðum skammt frá. Sú hafði farið í
heimsókn til barna sinna, þegar hermcnn komu ísjúkraskýlið og fóru þaðan með alla „nýkomna“ flóttamenn og sendu þá með hópi flóttafólks
aftur til Kambódíu. Þannig hvarf móðirin ein úr lífi barnanna. Brezka utanríkisráðuneytið hefur veitt undanþágu og veitt börnunum
landvistarleyfi „af sérstökum mannúðarástæðum “.