Morgunblaðið - 05.12.1985, Síða 61

Morgunblaðið - 05.12.1985, Síða 61
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. DESEMBER1985 61 Síðbúin minning: Halldór V. Guðnason lœknir Fæddur 16. júlí 1932 Dáinn 15. júlí 1985 Mig langar að kveðja látinn vin og félaga, Halldór Viktor Guðna- son, sem lézt sjúkrahúsi í Wash- ington DC 15. júlí sl. eftir langvar- andi veikindi. Halldór fæddist í Reykjavík 16. júlí árið 1932 sonur hjónanna Kristínar Ingibjartardóttur f. 17. nóvember 1907 og Guðna Kristj- ánssonar verzlunarmanns f. 28. júlí 1905, bæði frá Þingeyri við Dýrafjörð. Guðni lézt 29. septemb- er 1977. Þau skildu hjónin og flyzt þá Kristín aftur vestur á Þingeyri með börnin, þau Halldór og Sessel- íu systur hans, en hún er fædd 21. nóvember 1929. Var Halldór þá fjögurra ára gamall. Elst hann þar upp á heimili móður sinnar og ömmu til 12 ára aldurs, en þá fluttist Kristín suður aftur með börnin. Sesselía giftist ung Guð- mundi Ibsen, sjómanni, og bjuggu þau mæðgin, Kristín og Halldór, á heimili þeirra. Halldór lauk landsprófi frá Gagnfræðaskóla Austurbæjar vprið 1950. Þar kynntist hann Dröfn Markúsdóttur, f. 24. maí 1933, dóttur hjónanna Guðbjargar Eiriksdóttur og Markúsar Isleifs- sonar húsasmíðameistara. Halldór kvæntist Dröfn 4. september 1954, en þá var þegar fæddur sonur, Haukur Markús, f. 21. september 1952, börnin komu síðar hvert af öðru: Valdemar f. 9. febrúar 1955, Guðbjörg Helga f. 22. október 1958 og Kristín Halldóra f. 26. október 1960. Halldór hóf síðan nám í Menntaskólanum í Reykjavík haustið 1950 og varð stúdent úr stærðfræðideild skólans vorið 1954. í MR hófust kynni’ okkar Halldórs og umgengumst við tölu- vert, sérstaklega á stúdentsárun- um. Þegar við byrjuðum í stærð- fræðideildinni í 4.-Y tókust þegar með okkur góð kynni 'sem ávallt héldust. Mér fannst þá Halldór dulur og lítið fyrir að flíka tilfinn- ingum sínum. Oftast var hann fá- orður um eigin hagi og jafnvel fáskiptinn um annarra. Á gleði- stundum var hann ávallt kátur. Halldór hóf nám við læknadeild Háskóla íslands haustið_ 1954 og töldu sumir þá, að hann væri að reisa sér hurðarás um öxl þar sem hann hafði sinnt námi í MR af takmörkuðum áhuga. Halldór fann sig fljótt í læknadeildinni og stundaði nám sitt af mesta kappi. Fjölskyldan stækkaði á þessum árum eins og fyrr sagði og má geta sér til að oft hafi verið erfitt að stunda langt og strangt nám og þurfa um leið að sjá fyrir konu og fjórum börnum. En Dröfn eigin- kona Halldórs var harðdugleg og vann oftast utan heimilis og studdi mann sinn í námi af heilum hug, og í raun má segja að hún hafi unnið að mestu fyrir heimilinu á námsárum Halldórs. Þá nutu þau góðs stuðnings . tengdaforeldra Halldórs, þeirra Guðbjargar og Markúsar og bjuggu þau öll náms- árin í húsnæði þeirra að Miklu- braut 13. Sem fyrr segir sóttist Halldóri læknisnámið vel og verð- ur hann cand. med. frá Háskóla ur hann cand. med. frá Háskóla (slands 8. febrúar 1962 með góðri 1. einkunn. Fær síðan almennt lækningaleyfi 1964. Sumarið 1%0 vann hann sem staðgengill héraðs- læknis í Reykhólahéraði og árið eftir í Hveragerði. Að loknu námi starfaði Halldór á Slysavarðstofu Reykjavíkur í u.þ.b. eitt ár, en í júníbyrjun 1963 flytzt fjölskyldan til .Ólafsfjarðar og gerðist hann héraðslæknir þar. Dvaldist fjöl- skyldan á Ólafsfirði í u.þ.b. eitt og hálft ár. Mér er vel kunnugt að Halldór kom sér vel þar sem læknir, þótti gætinn og athugull. Þá er mér sagt eftir lækni við Fjórðungssjúkrahús Akureyrar, Hulda Karlsdóttir Húsavík - Minning Fædd 1. júlí 1926 Dáin 27. nóvember 1985 í dag er til grafar borin á Húsavík elskuleg frænka mín, hún Hulda. Með þessum fáu orðum langar mig til að senda henni hinstu kveðju mína. Ég man eftir Huldu eins lengi og ég man eftir sjálfri mér. Það voru ekki fáar stundir sem ég dvaldi á heimili hennar, bæði sem smástelpa og einnig eftir að ég stækkaði og alltaf var jafn gott að koma til frænku. Hún hafði alltaf tíma til að setjast niður og spjalla og sinna mér og svo var um alla sem til hennar komu, allt- af var Hulda reiðubúin til að tala við okkur og gleðja okkur á allan hátt. Það var líka oft mjög gest- kvæmt á hennar heimili, en aldrei heyrðist á henni að það þreytti hana, þar var öllum tekið vel og það urðu allir ríkari af því að kynnast henni, og það eiga margir eftir að sakna hennar mikið. Hulda var ekki heil heilsu síðustu árin sem hún lifði, en samt hætti manni til að gleyma því, því að alltaf v^r hún eins og bar sig vel og aldrei minntist hún á sín veikindi, eða kvartaði við nokkurn mann. Hún var einstök kona, móðir og amma og vinur allra. Ég á eftir að sakna elsku frænku sárt, það verður aldrei eins að koma heim til Húsa- víkur þegar hún er horfin, en ég veit að við eigum eftir að hittast aftur þó síðar verði. Ég þakka henni fyrir allan kærleikann og ástúðina sem hún sýndi mér gegn- um árin, ég bið góðan guð að geyma hana. Ég sendi þér, elsku Haukur frændi, og fjölskyldu þinni mínar dýpstu samúðarkveðjur og bið guð að blessa ykkur á þessum erfiðu tímum. Að lokum vil ég setja hér með hluta úr fallegum sálmi og ég veit að þetta hefðu verið orð Huldu til okkar allra á þessari stundu. Samferðamenn, gjörist glaðir, grátið ekki dauða minn. Heim mig kallar himnafaðir, nú hættir störfum líkaminn. En ekki þrjóta andans leiðir ykkurþóégskiljivið. Nú eru vegir nógu greiðir, nú er líf mitt fullkomið. Gangið því til grafarinnar glaðir, burt frá þessum stað, árerutalinævi minnar en andinn lifir, munið það. Þegar líkams brestur bandið bikar hérlífs tæmið þið, svífið yfir sólarlandið, saman aftur búum við. (Sálmur, höf. ókunnur) Hinsta kveðja. Ásdís Sigurðardóttir, Hafnarfirði að þyrfti Halldór að senda sjúkl- inga þangað mætti vel treysta sjúkdómsgreiningu hans. í árs- byrjun 1965 veikist Halldór og er lagður á sjúkrahús í Reykjavík. Uppgötvast þá að hann er með meðfæddan hjartagaila. Man ég vel að þetta var erfiður tími hjá þeim hjónum. En Halldór lét þetta ekki ó sig fá og þau hjónin flytjast með börnin til Bandaríkjanna vorið 1965. Voru þau fyrst í Chicago í tæplega ár en þar hóf Halldór nám í svæfingarlækning- um. Þaðan fara þau ti Charlotten- ville í Virginia og lýkur hann námi sínu þar. Vinnur hann síðan sem svæfingarlæknir við Fairfax Hospital í Virginia um tíma, en fer síðan til Culpepper, sem er lítil borg í útjaðri Washington, og gerist yfirlæknir í svæfingum við Culpepper Hospital. í Washington lifði Halldór áreiðanlega sín beztu ár og virtist hafa komið sér efna- legaallvel fyrir. Hann kemur heim til íslands á 20 ára stúdentsafmælinu að hitta gamla vini og félaga og ekki sízt aldraða móður sem hann lét sér mjög annt um. Þá sáum við að hann var mjög breyttur og virtist alveg hafa aðlagað sig bandarísku þjóðlífi. Sagði hann mér þá að hann gæti ekki hugsað sér að flytj- ast heim. íslenskt þjóðfélag var í hans augum áratugum á eftir því ameríska. Þó er mér ekki grun- laust um- að Dröfn hafi ávallt langað heim. Á árinu 1977 veikist Halldór alvarlega, fær kransæða- sjúkdóm og varanlegan heila- skaða. Eftir þetta mikla áfall varð hann aldrei sami maður. Á næstu tveimur árum náði hann sér samt ótrúlega vel, en gat að sjálfsögðu aldrei unnið við lækningar. Þó hélt hann ávallt við lækningaleyfi sínu í Bandaríkjunum með því að taka ýmis námskeið sem ætluð eru læknum þar til endurmenntunar. Halldór kom til íslands í nokkur skipti eftir að hann veiktist. Mér er eftirminnilegust heimsókn hans hingað í árslok 1979. Við hittumst þá í allmörg skipti og ræddum okkar mál. Sagði hann mér þá frá högum þeirra Drafnar, en þau skildu að borði og sæng. Þrátt fyrir aðskilnað þeirra héldu þau ávallt góðu sambandi og ég vissi að hún heimsótti Halldór oft og aðstoðaði heima við. Það var svo einkenni- legt að þótt þau gætu ekki búið saman gátu þau tæplega verið án hvors annars. Sumarið 1981 kom Halldór aftur heim og höfðum við þá ráðgert stutta veiðiferð. Barst honum þá sú voðafregn að Ingi Valdemar, yngri sonur þeirra, hefði látizt af slysförum. Fór Halldór vestur til Bandaríkjanna þegar næsta morgun. Þá var Dröfn orðin veik af þeim sjúkdómi sem varð henni að aldurtila, en hún lézt 31. júlí 1982. Þessi ástvinamissir setti auðvitað sín merki á Halldór. Halldór kom síðast heim til Is- lands sumarið 1984. Ætlaði hann að dveljast hér í a.m.k. 3 mánuði og kanna með því hvort hann gæti aðlagazt aftur íslenzku þjóðlífi. Við hittumst þá aðeins einu sinni og var það í síðasta sinn sem ég sá Halldór. Þá var augljóst að þrek hans var að fjara út og mér virtist hann daufari en oft áður, enda orðinn veikur. Dvöl hans varð miklu skemmri en ætlað var og fór hann fljótleg aftur til Washington. Lézt hann á sjúkrahúsi þar 15. júlí síöastliðinn. Útför hans var gerð 18. júlí og hvílir hann við hlið Drafnar og Inga Valdemars í graf- reit í Washington. • Halldór er sá fyrsti úr Y-bekkn- um sem kveður þetta jarðlíf. Mynd hans í bekkjarheildinni er mjög skýr í hugskoti mínu. Ég þakka Halldóri samfylgdina. Hörður Sævaldsson Njósnari eða ekki Deilt um sekt sænsku stúlkunnar Jane Horney, sem hvarf árið 1945 — eftir Pétur Pétursson • Undir lok síðari heimsstyrj- aldarinnar hvarf sænsk stúlka, Jane Horney, sem danska and- spyrnuhreyfingin grunaði um að vera njósnara fyrir nasista. Að öllum líkindum voru það menn úr andspyrnuhreyfingunni sem tóku Horney af lífi og létu líkama hennar hverfa í ála Eyrarsunds. Nýlega voru örlög þessarar stúlku rakin í sjónvarpsmynd sem sýnd var samtímis í Svíþjóð og Danmörku og hefur það dregið dilk á eftir sér. Myndin setur spurningarmerki við njósnara- hiutverk Jane Horney og hefur æst upp gamla andspyrnumenn sem finnst of nærri gengið heiðri sínum og mannorði. Þeir hótuðu að ráðast inn í sjónvarpshúsið danska og stöðva sýningu mynd- arinnar, sem þeir þó ekki gerðu þegar til kom. Sjónvarpið og aðstandendur myndarinnar hafa fengið hótanir um málsókn og leikstjóri myndarinnar hefur fengið morðhótun. Bróðir vill hreinsa systur sína Sýning myndarinnar hefur ýft upp gömul sár og fengið starfs- menn og embættismenn dönsku og sænsku utanríkisþjónustunn- ar til að huga að gömlum skjöl- um. Bróðir Jane Horney, Johan, sem var 19 ára er hann sá eldri systur sína í síðasta sinn, hefur lagt sig fram um að kynna sér afdrif hennar. Hann hefur fengið leyfi sænsku utanríkisþjón- ustunnar til að lesa leyniskjöl varðandi málið og segist sann- færður um að hún sé saklaus af ásökunum um að hafa skaðað, eða geta skaðað, hagsmuni Dana og bandamanna þeirra í stríðinu. Þessi skjöl geyma meðal annars vitnisburði þýskra liðsforingja við yfirheyrslur eftir stríð sem Johan Horney telur að taki af allan vafa um sakleysi Jane. Johan Horney Lagði Tage Erlander blessun sína yfir aftökuna? Talsmaður dönsku andspyrnu- hreyfingarinnar, Frode Jakob- sen, heldur því hins vegar stíft fram að sænska leyniþjónustan og sú enska hafi lagt á ráðin með andspyrnuhreyfingunni um að fjarlægja Horney. Þessir aðilar voru vissir í sinni sök, segir hann. Ári síðar segist hann hafa farið, ásamt fulltrúa frá danska utan- ríkisráðuneytinu, á fund Tages Erlander forsætisráðherra Sví- þjóðar og Gustafs Möller félags- málaráðherra þar sem gögnin í málinu voru lögð fram. Forsæt- isráðherrann lagði þá blessun sína yfir fyrirtækið og allt var gert til að þagga það niður. Hann fullyrðir að í skjalasöfnum, sem varðveita hernaðarleyndarmál til ársins 2005, sé að finna þau sönnunargögn sem Erlander og samráðherra hans byggðu af- stöðu sína á. Danskt-sænskt utanríkismál Nú hefur fyrrverandi ritari í sænska utanríkisráðuneytinu, Jane Horney Per Nyström, hvatt sér hljóðs og staðfest að Frode Jakobsen hafi rætt við Erlander út af Horney- málinu sumarið 1946 og sömu- leiðis að Svíarnir hafi fallist á að skilgreina hvarf Jane Horney sem hernaðarlega aðgerð, en að hvorki Erlander eða samráð- herra hans hafi tjáð sig um nauðsyn þessarar aðgerðar. Johan Horney hefur krafist þess að skjöl sem bæði eru til í vörslu danska og sænska utan- ríkisráðuneytisins verði gerð opinber. Sendiráð Svía í Kaup- mannahöfn hefur í samráði við danska utanríkisráðuneytið neit- að að verða við þessari beiðni, en Johan Horney hefur sjálfur látið uppi ýmislegt sem hann hefur fengið að vita og bendir til þess að systir hans hafi verið saklaus. Lögfræðingur dönsku and- spyrnumannanna vísar einnig til leyniskjala varandi sekt Horney og segulbandsupptöku á símtali hennar við þýska sendiráðið í Gautaborg sem hann hefur komist yfir. Þessi sönnunargögn munu verða notuð í þeim mála- ferlum sem fyrrverandi meðlimir andspyrnuhreyfingarinnar und- irbúa nú á hendur framleiðend- um sjónvarpsmyndarinnar. Péíur Pétursson er fréttamadur Mbi í Lundi í Sríþjóð. 0 M

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.