Morgunblaðið - 22.01.1988, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. JANÚAR 1988
MÁLEFNI ALDRAÐRA/Þórir S.Guðbergsson
Að byggja, byggja, byggja
og byggja — fyrir aldraða
Samtök aldraðra í Reykjavík
hafa um árabil byggt fyrir félaga
sína. í upphafi í Fossvogi, síðan í
Bólstaðarhlíð, þar sem gengið var
til samninga við Reykjavíkurborg
um byggingu félags- og þjónustu-
miðstöðvar, svo við Dalbraut og nú
um þessar mundir er verið að hefja
enn eina byggingu í vesturbænum
á svokallaðri BUR-lóð við Flyðru-
granda. DAS Hrafnista hefur einnig
byggt íbúðir fyrir aldraða á lóð sinni
í Hafnarfírði og Reykjavíkurborg
byggði 18 íbúðir í Breiðholti á lóð
Seljahlíðar, dvalarheimilisins. Allar
þessar íbúðir sem hér hafa verið
taldar eru söluíbúðir og enn fleiri
eru nú í smíðum víðsvegar um
landið. M.a. hafa Sunnuhlíðarsam-
tök reist fjölbýlishús í Kópavogi
með miklum myndarbrag og farið
leiðir sem engir hafa farið áður í
fjármögnun íbúða. íbúðimar eru
byggðar á lóð sem tengist Hjúkrun-
arheimilinu Sunnuhlíð sem sömu
samtök reistu á sínum tíma, síðar
í samvinnu við sveitarfélagið. íbúð-
ir þessar eru seldar með sérstökum
skilmálum, kaup-leiguíbúðir, þar
sem gengið er til samvinnu við
banka um ákveðinn hluta fjármögn-
unar og honum síðan greitt aftur
til baka með sérstakri mánaðarleigu
frá hveijum íbúðareiganda. Þjón-
usta er fengin frá Sunnuhlíð.
íbúðir þessar hafa risið á ótrú-
lega skömmum tíma og hafa færri
fengið en vildu. Verð er einnig hag-
kvæmt miðað við nýbyggingar á
markaðnum, en það hlýtur að vera
markmið hvers þess félags og þeirra
samtaka sem beijast fyrir málefn-
um aldraðra að gera sem mest fyrir
félaga sína, hagkvæmast og ódýr-
ast.
Fyrir skömmu var einnig sett upp
skilti við Grandaveg sem blasir við
sjónum þeirra er framhjá fara:
TIL SOLU:
íbúðir fyrir aldraða
Söluaðili: s. 621477
Félag eldri borgara
BYGG
Byggingarfélag Gylfa og Gunnars
Símar: 20812 og 622991
Sannarlega er kominn tími til
þess að aldraðir sjálfir leggi orð í
belg og segi álit sitt á ráðagerðum
og framkvæmdum opinberra aðila
á málefnum aldraðra á öllum svið-
um. Reykjavíkurborg hefur byggt
á 4. hundrað leiguíbúðir fyrir aldr-
aða og 18 söluíbúðir, 26 íbúðir eru
í byggingu og 90 aðrar er verið að
hanna og teikna um þessar mundir.
Nágrannasveitarfélögin sum hafa
byggt fleiri söluíbúðir en leiguíbúð-
ir og samtök í Reykjavík og
nágrenni eru nú að byggja og selja
á áttunda tug íbúða fyrir þá sem
eru orðnir 60 ára og eldri. Og von
er að menn spyiji: Hvert stefnir?
20% AFSLATTUR
AF OLLUM VORUM SEM LÆKKAITOLLI
Allarleirvörur. hnífapör. pottaro.fi.
Viamtiorq
Laugavegi22, sími 19801
Hafnarstræti 1, sími 12527.
NBO
HVER MAN EKKIEFTIR 0TT0 - HINUM ÓVIÐJAFNANLEGA 0TT0, SEM K0M ÖLLUM TIL AÐ VELTAST UMAF HLÁTRI...
NÚ ER HÚN K0MIN NÝJA MYNDIN MEÐ 0TT0 - OTTO 2 - ENN SKEMMTILEGRIEN SÚ FYRRI....
- ÞAÐ VERÐUR MIKILL ÞORRAHLÁTUR Í REGNBOGANUM Í ÞETTA SINN - OTTO SÉR UM ÞAÐ....
Sýnd kl. 3 - 5 - 7 - 9 og 11.15
%
„Ég tel það eðlilega
skyldu hvers sveitarfé-
lags að hugsa um og
líta fyrst og fremst til
þeirra sem eru í mestri
neyð hverju sinni og
reyna í hvívetna að
leysa þeirra mál hið
bráðasta.“
Þróun og óskir
Fyrir um það bil 7 árum voru
um 70% umsækjenda á biðlista
Reykjavíkurborgar sem ekki áttu
sínar eigin íbúðir, bjuggu hjá að-
standendum eða leigðu á almennum
markaði. Fyrir rúmu ári voru tæp-
lega 30% aldraðra á biðlista hjá
Reykjavíkurborg sem áttu ekki
sínar eigin íbúðir, bjuggu hjá að-
standendum eða leigðu á almennum
markaði.
1986 var gerðvjcönnun á högum
aldraðra Reykvíkinga, annars vegar
þeirra sem höfðu sótt um húsnæði
eða vistun hjá Reykjavíkurborg og
hins vegar meðal þeirra Reyk-
víkinga sem aldrei höfðu sótt um
húsnæði.
í ljós kom að um 86% þeirra
sem höfðu aldrei sótt um hús-
næði bjuggu í sinu eigin húsnæði
eða sátu í óskiptu búi.
Þróunin virðist því vera sú að
flestir aldraðir eigi sínar eigin íbúð-
ir, sitji.í óskiptu búi og ráði að
mestu búsetu sinni meðan heilsa
og fíárhagur virðist í sæmilegu lagi.
Ég spyr: Hvemig eru þær íbúðir?
Ég tel það eðlilega skyldu hvers
sveitarfélags að hugsa um og líta
fyrst og fremst til þeirra sem em
í mestri neyð hveiju sinni og reyna
í hvívetna að leysa þeirra mál hið
bráðasta. En bæði ríki og sveitarfé-
lög verða einnig að líta til framtíðar,
horfa á framvindu mála og skoða
óskir og þarfír þeirra sem erfa eiga
landið.
í lögum um málefni aldraðra er
lögð á það megináhersla að aldrað-
ir eigi að geta fengið heimaþjónustu
eftir þörfum og hafi því möguleika
á því að búa á eigin heimilum svo
lengi sem kostur er og hver óskar.
Eg hef áður rætt um óskir og
þarfír aldraðra og hve ólíkar þær
geta verið. Sumir vilja búa út af
fyrir sig, aðrir vilja dveljast á góðum
dvalarheimilum. Einn vill búa í fíöl-
býlishúsi, annar í litlu raðhúsi,
o.s.frv.
Til mín kom háaldraður maður
fyrir skömmu og sagði: „Er ekki
kominn tími til að stansa ofurlitla
stund og hugsa málin að nýju? Það
getur ekki verið að allir aldraðir
vilji búa í fíölbýlishúsum. Eru ekki
alltof margir aldraðir orðnir logandi
hræddir við að einangrast heima
hjá sér og fá ekki þá þjónustu sem
þeir óska sér? Ég vil búa í hverfínu
mínu, götunni minni gömlu. Nú á
að fara að byggja þar þjónustumið-
stöð. Hún verður tilbúin þegar ég
verð 94 ára. Ég vona að ég geti
komið þangað og spilað og dansað
gömlu dansana. En ég vil fá að
ráða mér sjálfur. Ég vil fá að velja.
Hann spurði mig vandlega:
Hveijir eru kostir og gallar við að
kaupa sér nýja, sérhannaða íbúð
fyrir aldraða? Hann lagði vandléga
niður fyrir sér hvaða kostir og gall-
ar væru fyrir hendi ef hann væri
áfram í sinni gömlu íbúð, á gamla,
góða staðnum þar sem hann hafði
búið í 56 ár!
Hann komst að þeirri niðurstöðu
að best yrði að búa í sinni gömlu
íbúð áfram meðan hann hefði heilsu
og krafta. Hann vildi ekki heldur
biðja um heimiiishjálp þar sem hann
gat sjálfur staulast um íbúðina og
ryksugað einu sinni í viku. Honum
fannst það góð æfíng fyrir gamlan
skrokk. Honum lá heldur ekkert á.
Hann hafði tímann fyrir sér.
Þaþ er nauðsyn hveiju sveitarfé-
lagi að staldra við öðru hveiju og
spyija: Hvert stefnir? Hveijar eru
óskir og þarfír í okkar bæjarfélagi?
Hvað eru íbúðir okkar stórar? Hvað
eru þær margar í hveiju fíölbýlis-
húsi? Hvað vilja aldraðir hugsan-
lega eftir 1 til 20 ár? Hvað t.d. um
íþróttir aldraðra? Hvað um leikfími,
hreyfíngu, sund, skokk o.s.ftv.?
Þúsundir íslendinga á aldrinum
40—60 ára stunda líkamsrækt.
Hvað verður um þessa sömu ein-
staklinga eftir 10 ár? Gefast þeir
allir upp á leiðinni? Finna þeir að
þeim líður betur við líkamsrækt og
fara þeir fram á aðstöðu til þess
að geta haldið henni áfram? Hvers
konar og hvað stórar íbúðir vilja
þeir? Þannig mætti lengi spyija.
„Sérhver þjóð þarf að þekkja sinn
vitjunartíma. Hún þarf að þekkja
lögmál ellinnar og þeirra sjúkdóma
sem hugsanlega geta fyigt hárri
elli. Hún þarf að þekkja sitt aldraða
fólk, hvað það er margt, hvað það
lifír langt fram eftir aldri, úr hvaða
jarðvegi það er sprottið og hver
arfur þess er. Sæmd er hverri þjóð
í að fyrirbyggja það sem unnt er
og veita þeim skjól og örugga
umönnun sem á því þurfa að halda.“
Úr Lífsstíl og leiðir
Þórir S. Guðbergsson
Ættfræði nám-
skeið að liefjast
Ættfræðiþjónustan í
Reykjavík stendur fyrir átta
vikna ættfræðinámskeiðum
sem hefjast bráðlega.
f fréttatilkynningu frá Ætt-
fræðiþjónustunni segir að allir
geti rakið ættir sínar sjálfir fái
þeir tilsögn og aðstöðu til að hefía
leitina. A ættfræðinámskeiði
fræðast menn um fljótvirkar og
öruggar leitaraðferðir, fá yfírlit

um helstu heimildir sem notaðar
eru og leiðsögn um gerð ættartölu
og niðjatals. Þá æfa þátttakendur
sig í verki á eigin ættum eða
frændgarði, en á námskeiðinu
bjóðast þeim skilyrði til ættarr-
rannsókna þar sem unnið er úr
heimildum, útgefnum og óútgefn-
um. M.a. fá þátttakendur aðgang
pg afnot af öllum manntölum á
íslandi frá 1703 til 1930 og kirkju-
bókum úr öllum landshlutum, auk
prentaðra niðjatala, æviskrárrita,
ábúendatala og fleira. Skráning
er hafín í námskeiðin hjá forstöðu-
manni Ættfræðiþjónustunnar,
Jóni Val Jenssyni.
Hámarksfíöldi í hverjum náms-
hópi er átta manns. Hver hópur
kemur saman einu sinni í viku,
..þijár kennslustundir í senn—I