Morgunblaðið - 23.06.1989, Blaðsíða 32

32
MORGUNáLÁÐIÐ FÖSÍUDA'GUR 23. JÚNÍ 1989
© 1985 Universal Press Syndicate
//
Ég heldáb þii sért ekki hóga styrkar
cnnþó. til ok fara- á, fðetur"
ÁSTER...
... að bið eftirbréfi verði
eiiöng.
TM Reg U.S. Pat 011— alf fights reserved
® 1989 Los Angeles Times Syndicate
Þetta er bekkjadeildin sem
þú átt að taka við . . .
Við verðum að fara með
hundinn til dýralæknis.
Það er enginn varabolti
til . . .
HÖGNI HREKKVlSI
Skattahækkun:
Osanmndi og staðlausar fullyrðingar
Til Velvakanda.
Hinn 7. þ.m. kom fjármálaráð-
herra fram í Sjónvarpinu og færði
þjóðinni þann boðskap, að hækka
þyrfti skatta til að bjarga velferð-
inni (skólahaldi, sjúkrahúsum
o.s.frv.), og að hann sæi ekkert
gegn því að hafa skatta á landi
hér jafn háa og í nágrannalöndum.
Nefndi hann sérstaklega þau lönd
þar sem íhaldsmenn stjórna (Dan-
mörk, Þýskaland, Bretland).
Fyrri staðhæfing ráðherrans, að
bjarga þurfi velferðinni með nýjum
sköttum, er ósönn. Síðari stað-
hæfingin, að hér megi hafa jafn
háa skatta og í nágrannalöndum,
er hreint rugl. Við skulum líta
nánar á þessi atriði. Velferðinni
þarf ekki að bjarga með nýjum
sköttum. Alþingi gekk frá velferð-
inni í fjárlögum, þar er hún með
öllum sínum fjárútlátum og öllum
sínum tekjum og meira að segja
tekjuafgangi á fjárlögunum, 600
milljónum, ef ég man rétt. Þetta
hlýtur fjármálaráðherrann að vita,
hann lagði sjálfur fram fjárlögin.
Hér er fólki vísvitandi sagt ósatt.
En af hveiju þarf þá nýja skatta?
Það er fyrst og fremst vegna út-
gjalda umfram fjárlög, sem ríkis-
stjórnin hefur sjálf stofnað til eftir
að Alþingi var slitið. Þar á meðal
er hundruð milljóna króna fjár-
austur í vita vonlaus fyrirtæki.
Annað er sjálfsagt ágætt, svo sem
fjárveiting til unglingavinnu. En
látum það liggja milli hluta. Ef
hækka á skatta upp í það, seem
gerist í nágrannalöndum, verða
önnur útgjöld heimilanna að vera
eins og í þessum löndum. Eða
hvernig dettur fjármálaráðherra í
hug, að t.d. heimili almenns launa-
fólks geti greitt jafn háa skatta
og eru ■ í þessum löndum og að
auki allt annað til heimilis á
30-50% hærra verði en þar tíðkað-
ist? Ef skattar hér eiga að vera
sambærilegir við nágrannalönd,
verða önnur heimilisútgjöld að vera
það líka. Þá verður að koma verð-
bólgu niður í það, sem er í næstu
löndum, 3-6%, að vöruverði, hús-
næðiskostnaði og allri þjónustu
niður í það, sem þar gerist. Þetta
er bókstafleg forsenda þess, að við
getum greitt jafn háa skatta og
grannar okkar. Sé þetta ekki gert,
er engin forsenda til þess að hækka
skatta upp í það, sem er í ná-
grannalöndum. Það er hreint rugl
í ráðherranum.
Hér hef ég gengið út frá því,
að skattar séu hærri í næstu lönd-
um en hér er. En það er ósannað
mál. Engin rannsokn hefur farið
fram á heildarskattbyrði meðalíjöl-
skyldu hér og í nágrannalöndum,
og væri það þó verðugt verkefni
fyrir Félagsvísindastofnun Háskól-
ans. T.d. má nefna, að stað-
greiðsluskattur í Danmörku er 32%
af venjulegum launatekjum. — Þau
ósannindi og það rugl í ráðherran-
um, sem hér hefur verið gert að
umtalsefni, er einnig alvarlegt fyr-
ir’þær sakir, að hann á að vera
einn fremsti vísindamaður þjóðar-
innar í samfélagsfræðum, bæði
doktor og prófessor í greininni. Það
verður því að gera þá sjálfsögðu
kröfu, að hann sjái þjóðfélags-
vandamál frá víðara sjónarhorni
en hér hefur verið drepið á. Ósann-
indi og staðlausar fullyrðingar
leysa engan vanda.
Launamaður
Misheppnaður bændaflokkur
Til Velvakanda.
Ég er svo gömul að ég lærði
landafræði Karls Finnbogasonar
og kennarinn þurfti að standa og
kenna manni á landakortið. Þá sá
maður strax að aðalatvinnuvegur
Neregs var sjávarútvegur og sigl-
ingar og sjávarútvegur var líka
aðalatvinnuvegur íslands þó ann-
að væri kennt. Landbúnaður stóð
undir sér meðan vinnumennimir
voru sendir í verið eins og kallað
var og harðfiskurinn sem þeir
komu með var mikil búbót. Hákon
gamli Noregskonungur vissi þetta
líka því þegar hann hafði látið
myrða Snorra Sturluson þá hirti
hann bara Bessastaði vegna út-
ræðisins. Hóll í Bolungavík var
öldum saman metin dýrasta jörð
á landinu vegna útræðisins. Land-
búnaðurinn þurfti ekki uppbætur
meðan vinnumennirnir voru sendir
í verið og síðar á togara.
Þrátt fyrir þetta var hér stofn-
aður Framsóknarflokkur sem byij-
aði feril sinn á því að atast út í
sjávarútveginn og bæina sem
mynduðust við sjávarsíðuna. Einn-
ig fjandskapaðist flokkurinn út í
hitaveituna og stóriðjuna. Og hefði
Sjálfstæðisfokkurinn ekki getað
komið fram þessum framkvæmd-
um þá hefðum við ekki Búrfells-
virkjun og stóriðjuna. Hvað þyrfti
matarskatturinn núna að vera hár
ef engar væra tekjurnar af stóriðj-
unni. Þau 13 ár sem Framsókn
var í stjórnarandstöðu var hægt
að koma þessu í framkvæmd.
Þegar svo Framsókn tók við þá
fór nú heldur að síga á ógæfuhlið-
ina. Pijónastofunar áttu að taka
við af stóriðjunni og ekki má
gleyma loðdýraræktinni sem öllu
átti að bjarga. Sambandið með
fríðindin í gamladaga átti að drepa
verslunina, og hvernig er ástandið
þar? Eftir stendur landbúnaðurinn
á heljarþröm, landið örfoka en
ekkert gengur að draga út kjöt-
framleiðslunni. Almenningur þarf
líka að bjarga Tímanum því ekki
stendur hann undir sér. Hvað ætla
kjósendur, sem eiga að vera læsir
og skrifandi, að láta þennan líka
flokk lifa lengi.
Húsmóðir
Víkverji skrifar
Frétt á Akureyrarsíðu Morgun-
blaðsins síðastliðinn þriðjudag
vakti sérstaka athygli Víkveij. Þar
var greint frá því að hjá Fiskeldi
Eyjafjarðar á Hjalteyri hefði tekist
að klekja út lúðulirfum í fyrsta
skipti hér á landi. Eftir fram-
kvæmdarstjóra fyrirtækisins er
haft að þetta hafi verið óvænt þar
sem lúðurnar vora fluttar villtar
úr Breiðafírði í eldisker á Hjalt-
eyri fyrir tæpu ári síðan og í Nor-
egi er reynslan sú, að fiskurinn
sleppir yfirleitt úr einu ári í hrygn-
ingu þegar breytt er um umhverfi
á þennan hátt. Ólafur Halldórsson
framkvæmdastjóri fyrirtækisins
segist gera sér grein fyrir því, að
enn sé langt í að þetta verði fjölda-
framleiðsla og framundan er að
leysa þann vanda að fá lirfurnar
til að éta þegar kviðpokastiginu
lýkur, en það hefur reynst erfitt
í norskum fiskeldisstöðvum.
Víkveiji dagsins heimsótti fyrir
tveimur áram norska fiskeldisstöð
skammt frá Bergen. Þar höfðu
menn náð góðum árangri í eldi
sjávarfiska, þar á meðal í lúðu-
eldi, og meðal starfsmanna fyrir-
tækisins vora nokkrir af brautryðj-
endum á þessu sviði í Noregi. Einn
viðmælenda blaðsins greindi frá
því að þegar fyrst tókst að klekja
út Iúðulirfum hjá fiskeldisstöð
ríkisins í Noregi hefði verið hátíð
meðal starfsmanna. Ekki vora lirf-
urnar margar sem lifðu í það skip-
tið, aðeins tvö stykki. Farið var
með þær eins og dýrgripi, hlúð
að þeim á allan hátt og þeim gef-
in nöfn forstjóra og aðstoðarfor-
stjóra stofnunarinnar.
Það verður spennandi að sjá
hvernig til tekst hjá þeim fiskeld-
ismönnum í Eyjafirði.
xxx
ekjaraklukkur era nauðsyn á
hveiju heimili, en sjálfsagt
mismunandi vinsælar þegar sker-
andi tónn þeirra rýfur Ijúfa
drauma eða einfaldega vekja menn
af væram blundi. Sjálfsagt hefur
mörgum dottið í hug að taka vekj-
arann og beinlínis þeyta honum í
næsta vegg. Fyrir þá sem þannig
era skapi farnir á morgnana er
lausnin komin, að því er Víkveija
skilst. I verslanir munu vera komn-
ar boltar af ýmsum gerðum sem
um leið eru vekjaraklukkur og era
þeirrar náttúra að beinlínis er
ætlast til að þeim sé kastað í vegg
eða gólf og þannig á að þagga
niður í þeim.
Kunningi Víkveija gleðst ekki
yfir góðverki ríkisstjórnar-
innar, að halda verðinu á súper-
benzíni óbreyttu á meðan lækkun
heimsmarkaðsverðsins á blýlausu
benzíni fær að skila sér. Bíllinn
hans er nefnilega kominn til ára
sinna og það myndi eyðileggja
vélina að nota á hann blýlaust
benzín. „Ég er einn af þessu ráð-
setta og sparsama fólki,“ segir
kunninginn, „og ek um á fjórtán
ára gömlum bíl. í staðinn fyrir að
auka á þensluna og erlendu skuld-
irnar með því að kaupa nýjan
glæsivagn held ég áfram að efla
íslenzkan iðnað með því að láta
bifvélavirkja tjasla draslunni sam-
an. Nú á ég að greiða fjóram krón-
um meira fyrir benzínlítrann minn
en hinir, sem aka um á glampandi
nýjum kerram. Ekki nóg með að
mér sé refsað fyrir að láta skyn-
semina ráða, heldur greiði ég nið-
ur tekjutap ríkisins af verðlækkun
benzínsins á nýju drossíurnar. Og
ef ég ætti að hafa efni á nýjum
bíl sem gæti notað blýlaust benzín
þyrfti ég að taka lán, sem raun-
vextirnir hafa ekki lækkað á sem
neinu nemur, þótt ríkisstjórnin
hafi lofað því.“