Morgunblaðið - 10.07.1991, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1Ó. JÚLÍ 1991
AslaugE. Arnadóttir
Proppé - Minning
Fædd 8. janúar 1919
Dáin 30. júní 1991
Enn hefir sigðinni verið brugðið
- lífið verið sigrað.
Áslaug _ Árnadóttir Proppé til
heimilis á Álfhólsvegi 4a, Kópavogi,
lést 30. júní sl. Jarðsetning hefir
farið fram í kyrrþey að ósk hinnar
látnu frá Kristskirkju, Landakoti.
Áslaug Árnadóttir Proppé fæddist
8. janúar 1919. Hún var dóttir hjón-
anna Hrefnu Jóhannesdóttur og
Áma Helgasonar, héraðslæknis á
Patreksfirði. Hún var ein fímm
barna þeirra hjóna. Hin eru: Helgi,
verkfræðingur, Hólmfríður Sigríður,
tannsmiður, María, látin, og Jóhanna
sem ekki hefir gengið heil til skógar.
Það eru tærir tónar hugljúfra
minninga sem hljóma í huga mér
nú þegar ég sest niður og minnist
Áslaugar Árnadóttur Proppé að lok-
inni fjörutíu ára órofa vináttu. Svo
sérstæður var hennar persónuleiki,
svo.mildur, en þó svo sterkur að það
er sem hver samverustund í hennar
návist líði hjá eins og leiftrandi ljós-
brot ógleymanlegra minninga.
Áslaug ólst upp á Patreksfirði á
miklu menningarheimili hinna mætu
foreldra og lifði hún þar ástríki og
öryggi æskuáranna.
Aslaug settist í Kvennaskóla
Reykjavíkur árið 1935, en hvarf
þaðan eftir árs nám og fór til tann-
smíðanáms í Danmörku og lauk því
námi eftir þriggja ára dvöl. Síðan
lá leiðin aftur heim á æskustöðvarn-
ar á Patreksfirði og hóf hún störf
þar við tannsmíðar.
5. júní 1941 giftist Áslaug eftirlif-
andi manni sínum, Gunnari Proppé,
verslunarstjóra á Vatneyri, hinum
góða dreng og mikla prúðmenni til
orðs og æðis. Hann var sonur Carls
’>: Proppés, hins mikla athafnamanns
síns tíma. Þau höfðu því gengið veg-
inn saman um 50 ár 5. júní síðastlið-
inn. Þau áttu miklu barnaláni að
fagna því börnin þeirra öll eru hin
mannvænlegustu. Þau eru: Karl,
yfirlæknir við sjúkrahús í nágrenni
Bostons, kvæntur Elínu Jafetsdótt-
ur, rekstrarhagfræðingi, Hrefna
María, hjúkrunarfræðingur, gift
Magnúsi Þ. Magnússyni, rafmagns-
verkfræðingi, Sigrún Margrét,
myndmeðferðarfræðingur, gift Ás-
geiri Helgasyni, upplýsingafulltrúa,
og Hildur María, félagsráðgjafi, gift
Leif-Erik Larsen, félagsráðgjafa, en
þau eru búsett í Noregi og starfa
þar bæði að sínum greinum.
Þau hjón skiptu með sér verkum
í meginatriðum eins og þá var títt
á uppvaxtarárum barnanna og kom
það að sjálfsögðu meira í hlut Ás-
laugar að annast uppeldið. I móður-
hlutverkinu fékk hennar kær-
leiksríka hjarta notið sín. Þar gaf
hún án afláts á hinn fegursta máta,
en það var líka einn af sterkustu
þáttunum í hennar eðlisfari að gefa
af gnægð kærleikans. Enda hefír sú
orðið reyndin að börnin öll bera þess
merki að þau hafa hlotið gott vega-
nesti.
Áslaug Árnadóttir Proppé var ein-
staklega mikill og heilsteyptur per-
sónuleiki, en þá heild og heilindi öll
mynduðu hinir fjölmörgu eðliskostir
sem hún hafði til að bera, guðsgjaf-
ir, miklar að verðmætum, sem ekki
féllu í grýttan reit en sem hún ól
með sér og þroskaði með öllu sínu
lífi og starfi, enda trúa mín að marg-
ur hafi farið ríkari af hennar fundi
en hann kom.
Háttvís var hún svo af bar hvar
sem hún fór, en háttvísi hennar bar
fyrst og fremst í sér látleysi og hóg-
værð.
Áslaug Árnadóttir Proppé var
mikil trúkona og má segja að þar
hafi legið saman vegir vits og trúar,
því hún var kona mjög vel greind,
gjöríhugul var hún og ekki flanað
að neinu heldur tekið til rólegrar
yfirvegunar. Hún var einkar gagn-
rýnin og sannleiksleitandi í hveiju
sviði sem var. Við það bættist að
hjartað var ávallt heima og því með
í ráðum.
Eftir vandlega íhugun gekk Ás-
laug í söfnuð kaþólskra manna því
þar fann hún að sá armur hinnar
kristnu trúar féll best að hennar
trúarskoðunum, lífsviðhorfum og
trúarlífi öllu og þá sérstaklega hvað
snerti helgihald og trúarhefðir hinn-
ar kaþólsku kirkju.
Heimili hennar bar þess vott að
um það var farið varfærnum höndum
þó ekki sé meira sagt, en þar fór
saman smekkvísi og einstök umhirða
og skóp hún því andblæ menningar
og kærleika. Þar var engin sýndar-
mennska. Það var engin falskur
tónn. Þar voru ekki menn eða mál-
efni dæmd eftir palladómum, en leit-
ast við að fara með það sem sann-
ara reyndist. Það var sælureitur í
gleðinni með börnunum og barna-
börnunum á góðum stundum - at-
hvarf í andstreymi. Það var menn-
ingarheimili.
Það voru örlög Áslaugar Árna-
dóttur Proppé að falla í helgreipar
hins geigvænlega sjúkdóms sem
vart hefir verið viðráðið enn, en fyr-
ir um það bil tveimur árurri kenndi
hún fyrst þessa sjúkdóms. Hina
löngu og hörðu baráttu bar hún með
þeirri reisn, æðruleysi og háttprýði
sem í raun allt hennar líf hafði ein-
kennst af. í þeirri harðvítugu bar-
áttu kom glöggt í ljós drenglyndi
Gunnars Proppés svo og manndómur
barnanna þeirra allra,' því þau viku
vart frá sjúkrabeðnurri fyrr en yfir
lauk. Tvö barnanna kpmu frá ijar-
lægum heimkynnum gagngert til
þess að eyða með henni siðustu
stundunum.
Andlát Áslaugar kom í raun eng-
um sem til þekktu á óvart. Svo langt
var sjúkdómsstríðið orðið og í henn-
ar eigin vitund fyrir löngu orðið
helstríð.
Hin mæta kona Áslaug Árnadótt-
ir Proppé er gengin. Kær vinur er
kvaddur. Við þökkum henni sam-
ferðina. Þökkum henni alla birtuna
og hlýjuna sem hún bar inn í líf
okkar af auðlegð hjarta síns. Þökk-
um henni þá fyrirmynd sem hún lét
okkur eftir með hinni hógværu, lát-
lausu háttprýði í allri sinni fram-
.göngu - Konunni sem fann auðnu
:3Ína um veg kærleikans öllum til
Ihanda. Minningu hennar geymum
við best og launum best með að
leggja rækt við það besta sem býr
í huga hvers okkar.
Blessuð sé minning Áslaugar
Árnadóttur Proppé.
Aðalheiður Jónsdóttir
Hún amma mín er dáin, eftir
langa og erfiða sjúkralegu. Ég
sakna hennar mikið. Amma var við-
stödd fæðingu mína og passaði mig
fyrsta árið eins og hún gerði reynd-
ar við fleiri barnabörn sín. Þá flutt-
ist ég erlendis með foreldrum
mínum en öll sumur og jól dvaldi
ég mikið hjá ömmu í Kópavogi. Þá
eyddum við miklum tíma í spjall
um lífið og tilveruna.
Amma var góðhjörtuð kona, og
vildi öllum vel. Áberandi var að hún
talaði aldrei illa um annað fólk og
tók ávallt málstað þeirra sem minna
mega sín. Hun amma mín var stór-
brotinn persónuleiki sem hafði
áhuga á trúmálum ogheimspekileg-
um vangaveltum. Hun kenndi mér
gagnrýna hugsun og hversu mikil-
vægt það er að skyggnast undir
yfirborðið. Amma var afskaplega
hugsandi kona, og synti oft á móti
straumnum í sannfæringu sinni.
Það var svo gaman í eldhús-
króknum hjá henni ömmu. Þá liðu
stundirnar hratt og fyrr en varði
var tími til kominn að elda kvöld-
matinn.
Amma var mjög ljóðelsk. Þau
voru ófá ljóðin og vísurnar sem hún
kenndi mér, smástelpunni. Hún átti
þó sinn uppáhaldshöfund, Einar
Benediktsson því í Ijóðum hans fann
hún til andlegs skyldleika. Óbrigð-
ult ráð til að gleðja ömmu var að
læra brot úr ljóði Einars Ben. og
flytja með tilþrifum. En við amma
áttum fleiri sameiginleg áhugamál.
Við eyddum mörgum stundum í að
skoða í kistilinn sem geymdi ljós-
myndir af löngu horfnum vinum og
ættingjum. Ég var sólgin í frásagn-
ir hennar um lífið og örlögin að
baki þessara gulnuðu ljómynda,
þannig að persónurnar urðu sem
ljóslifandi og ýttu undir ímyndunar-
afl mitt.
Þó að ég yxi úr grasi þá fjarlægð-
umst við þó ekki hvor aðra heldur
breyttust aðeins umræðuefnin og
áhersluatriðin.
Alltaf fannst okkur ömmu þó
gaman að glfma við stóru spurning-
arnar um lífið og almættið.
Nú þegar amma er farin, geri
ég mér best grein fyrir því hversu
stóran þátt hún hafði í að móta
lífsviðhorf mitt og heimsmynd, og
allt annað gott sem hún hefur gef-
ið mér í veganesti.
Fyrir það verð ég henni ævinlega
þakklát.
Elfa Ýr Gylfadóttir
Þó ég sé ekki nema tveggja og
hálfs sakna ég hennar ömmu
minnar, Áslaugar Árnadóttur
Proppé, mikið. Ég hef þekkt hana
allt mitt stutta líf og hún gaf mér
mikið á meðan hún hafði heilsu til.
Eftir að hún veiktist kom ég
stundum til hennar á spítalann og
síðan á Álfhólsveginn eftir að hún
fékk að fara heim af spítalanum til
að deyja. Ég veit að það var ömmu
mikils virði að vera síðustu dagana
heima í stofunni sinni þar sem hún
gat horft út í garðinn þar sem hún
átti svo mörg handtök.
Fullorðið fólk heldur stundum að
litlir krakkar skilji ekki dauðann.
Það er ekki alveg rétt. Áslaug amma
er farin og ég sakna hennar. Er
hægt að skilja dauðann á einhvern
annan hátt þegar grannt er skoðað.
Fram að því að amma veiktist var
ég oft langtímum saman á Álfhóls-
veginum hjá afa og ömmu. Amma
var óþreytandi að leika sér við mig
og kenna mér vísur. Við sátum sam-
an á gólfinu klukkutímum saman
og lékum okkur með dýr og liti.
Þegar ég var orðinn þreyttur fór afi
með mig út í kerru til að svæfa
mig. Þetta var góður tími sem aldr-
ei kemur aftur.
Ég veit að pabba og mömmu lang-
ar til að þakka ömmu fyrir allt sem
hún gerði fyrir mig. Amma vissi að
það er svo mikilvægt að hlúa vel að
börnum fyrstu æviárin. Hún var
mikil blómakona og hún ræktaði
mig með sömu alúð og blómin sín.
Alltaf lét hún sínar þarfir sitja á
hakanum en hún gætti þess vand-
lega að næringin sem blómin hennar
fengu væri bæði holl og góð.
Mér fínnst það sorglegt að Muni
bróðir fái ekki að njóta umhyggju
Áslaugar ömmu. Amma fékk þó að
sjá hann áður en hún dó þó hún
væri þá orðin það máttfarin að hún
gat ekki hampað honum þó hún feg-
in vildi. En það færði henni mikla
gleði að fá að hafa hann spriklandi
í rúminu við hliðina á sér.
Um daginn spurði ég pabba og
mömmu hvar amma væri og þau
sögðu að hún væri hjá Guði. Eg bað
þá pabba að koma mér í Bessastaða-
kirkju þar sem Guð á heima til að
ég gæti talað við Áslaugu ömmu.
Pabbi fór með mig og ég varð dál-
ítið leiður þegar ég sá ekki ömmu í
kirkjunni.
Ég skil ekki frekar en aðrir hvert
hún amma mín fór en fræin sem
hún sáði þegar við sátum saman á
stofugólfinu á Álfhólsveginum dafna
vel og þar lifir hún amma mín áfram
um ókomin ár.
Hugi Hrafn Ásgeirsson
Mig langar að minnast Áslaugar
Árnadóttur Proppé með fáeinum
orðum. Ég kynntist Áslaugu og
Gunnari manni hennar fýrir nokkr-
um árum þegar ég fór að koma í
heimsókn á heimili þeirra sem unn-
usti Áslaugar Maríu, dótturdóttur
þeirra. Að heimsækja afa og ömmu
þykir flestum gott og mér fannst
fljótt eins og ég væri í afa og ömmu
heimsókn, en ég var ungur þegar
afar mínir og ömmur féllu frá.
Ég fann fljótlega að þarna var
einstök og góð kona á ferð sem gaf
mikið af sér. Einn kemur, þá annar
fer og nú í júní eignuðust við Ás-
laug María nafna hennar lítinn
dreng. Litli drengurinn okkar Ás-
laugar var langömmubarn númer
tvö en það fyrra, lítið stúlkubam,
fæddist í Bandaríkjunum fyrr á
þessu ári. Við Áslaug náðum að
fara með barnið okkar í heimsókn
til langömmu á spítalann og sú
stund sem við áttum þar saman var
falleg en hún hafði haft mikinn hug
á að hitta langömmubörnin sín tvö.
Áslaug fékk litla drenginn á rúm-
stokkinn sinn og brosti og hafði á
orði að ekki hefði þetta barn komið
í heiminn nema fyrir tilstilli henn-
. ar. Eftir dvöl erlendis í námi hlökk-
uðum við til að eiga fleiri stundir
með ömmu og afa á Álfhólsveginum
en minningarnar lifa og við Áslaug
og litli drengurinn viljum að leiðar-
lokum þakka góð kynni af góðri
konu og votta Gunnari afa, börnum
þeirra og öðrum aðstandendum
samúð okkar. Þeim sem mikið er
gefið hljóta að lokum mikið að
missa. „ , .
Haukur Birgisson
Minning:
Þóra Kemp
Fædd 8. febrúar 1913
Dáin 30. júní 1991
Elskuleg frænka mín og systir,
hún Þóra, er farin frá okkur. Álltaf
__ .. kemur það manni jafn mikið að óvör-
um, það verður allt svo tómt.
Laugardagurinn 29. júní var fall-
egur dagur, þó sólin skini ekki þann
dag. Hún Þóra litla, sonardóttir
Þóru, var að fara að gift sig þennan
dag. Við mæðgurnar komum í Há-
teigskirkju til að vera viðstaddar
i brúðkaup Þóru og Þorgeirs, en við
urðum afar hissa, því Þóra Kemp
var ekki í kirkjunni, hún Þóra sem
alltaf var svo dugleg að drífa sig,
þó heilsan hafi hamlað henni undan-
farin sex ár, en þá var hún skorin
upp og fékk í framhaldi af því áfall
- sem gerði það að verkum að hún
lamaðist og missti málið. En hún
gafst ekki upp og fór ótrúlega fljótt
að ganga með aðstoð göngugrindar
og hún náði einnig að tjá sig.
En giftingin fór fram og að henni
lokinni fréttum við systur að Þóra
hefði verið flutt um morguninn nær
dauða en lífí á sjúkrahús, og setti
þetta mikinn skugga á daginn hjá
okkur sem þetta vissum, en við
reyndum að láta ekki á því bera,
hve okkur var brugðið og brúðkaups-
veislan var haldin og var hún mjög
falleg, en hugurinn var hjá Þóru, sem
barðist við dauðann á Landspítalan-
um.
En kvöldið leið og nóttin einnig,
en um kl. 11 að morgni 30. júní
kvaddi Þóra þessa jarðvist og allt
varð svo undarlega hljótt.
Þóra var alla ævi létt í lund og
stutt í hláturinn og gleðina og var
svo fram til síðustu stundar.
í fimmtán ár bjuggum við í litlu
húsi við Reykjaveginn og Þóra og
fjölskylda hennar á Hraunteigi 19,
og voru aðeins tvö hús 3em skildu
okkur í sundur. En við vorum eins
og ein stór fjölskylda.
Flest árin vorum við saman á
aðfangadagskvöld, til skiptis á
Reykjavegi og Hraunteignum, það
voru bara engin jól ef við vorum
ekki öll saman svo náið var sam-
bandið milli þessara tveggja fjöl-
skyldna.
Eiginmaður Þóru var Júlíus Kemp
skipstjóri, en hann lést árið 1969
eftir stutt en erfið veikindi. Þau eign-
uðust þrjú börn, Elsu, Lúðvík og
Báru, og voru þau eins og systkini
mín. Þóra fór oft með Júlíusi til út-
landa, en þangað sigldi hann, og þá
sá móðir mín, systir Þóru, um börn-
in þeirra á meðan. Og alltaf var ég
jafn spennt þegar þau komu aftur
heim, því alltaf fékk ég eitthvað
fallegt, fallega blússu, skó og margt
fleira, að ógleymdu útlenska sæl-
gætinu sem Þóra gaf mér þegar ég
heimsótti hana dag eftir dag, og
hékk yfir henni á meðan hún saum-
aði fatnað, hvort sem var á fjöl-
skyldu sína, eða fólk úti í bæ, því
hún var listagóð saumakona og mik-
ið fyrir hannyrðir. Alltaf hafði hún
tíma til að spjalla við mig, og aldrei
leið sá dagur að hún kæmi ekki Iab-
bandi niður Hraunteiginn til okkar.
En fyrir tuttugu og þrem árum
fluttum við af Reykjaveginum og
því miður minnkaði sambandið allt
of mikið.
Þóra eignaðist níu barnaböm en
eitt lést 6 mánaða gamalt. Þóra litla,
sem við köllum svo, fæddist árið
1963 en þá var ég nýlega ellefu ára
gömul og hún var eins og litla syst-
ir mín og barnið hennar Guggu syst-
ur minnar. Hún bjó með foreldrum
sínum á Hraunteignum fyrstu æviár-
in hjá ömmu og afa, en síðan fluttu
þau í Hraunbæ 6 og fannst mér ég
missa mikið þá.
En ég varð unglingur og fékk að
verða þeirrar ánægju aðnjótandi að
passa Þóru litlu og systkini hennar,
og þannig hélst sambandið í nokkur
ár.
Síðastliðið sumar flutti Þóra
ásamt dóttur sinni, Elsu, og eigin-
manni hennar, Ólafi, og börnum
þeirra þremur að Ljárskógum 26 í
Breiðholti. Þar hafði hún íbúð útaf
fýrir sig á jarðhæð og leið henni
mjög vel þar. En öll þessi sex ár
síðan hún veiktist bjó hún á Hraun-
teignum og Elsa á Rauðalæk og
fékk hún öll árin mjög góða umönn-
un frá Elsu, Ólafi og börnunum
þeirra þremur. Þau eru óteljandi
sporin sem farin voru milli þessara
tveggja heimila með mat handa Þóru
og til að þrífa og þvo í kringum
hana, því hún vildi hafa snyrtilegt í
kringum sig.
En öll reyndust börnin hennar,
tengdabörn og barnabörn henni vel
og skal þeim þakkað það.
Að lokum viljum við þakka Þóru
samfylgdina og vottum fjölskyldu
hennar innilega samúð, Guð styrki
ykkur í þessari miklu sorg.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem.)
Þóra verður jarðsungin frá Foss-
vogskirkju í dag kl. 15.
Birna, Gugga og Lára
Elsku amma mín er dáin. Hún
veiktist svo skyndilega og gat því
ekki verið viðstödd brúðkaup mitt,
þann 29. júní. Dagur sem er mér
svo ógleymanlegur, og hefði verið
fullkomin hefði amma mín fengið
að njóta hans með mér. En við
mennirnir ráðum víst litlu um brott-
för okkar úr þessu lífi. Hana ákveða
æðri völd.
Við amma áttum góðar stundir
saman og var oft glatt á hjalla þá
tvo vetur sem við Þorgeir bjuggum
hjá henni. Hún vildi allt fyrir okkur
gera, og urðum við mjög nánar á
þessum tíma.
Elsku amma var mér svo góð.
Megi hún hvíla í friði.
Þóra Kemp