Morgunblaðið - 27.09.1991, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. SEPTEMBER 1991
11
Ný viðhorf
Myndlist
Bragi Asgeirsson
Meira en sennilega kemur ein-
hverjum yfírskrift þessarar listrýni
spánskt fyrir sjónir, þegar ég hef
að rita um sýningu Kristínar Gunn-
laugsdóttur í listhúsinu Nýhöfn.
Sýningin túlkar nefnilega ekki
það, sem kennt er við núlistir á síð-
ustu tímum, heldur er myndefnið
sótt í áhrif frá Toskana-skólanum
ítalska og þá aðallega í Flórenz,
þar sem Kristín hefur verið við nám
undafarin þijú ár. Áður dvaldi hún
vetrarlangt í Róm og hefur vafalít-
ið sótt áhrif þangað að hluta, og
þess má geta að hún bjó þar í
nunnuklaustri. Trúarleg myndlist
fór að höfða til hennar áður en hún
hélt utan svo sem sjá mátti á út-
skriftarmyndum hennar úr MHÍ
fyrir fjórum árum, svo að ekki sótti
hún þau til Ítalíu, heldur fann sam-
hljóm með þeim þar. Hún hefur og
einnig lagt fyrir sig gerð íkona-
mynda og er trúlega lærðust íslend-
inga í þeirri tækni.
En það er margur hátturinn að
nálgast nútímann í gegnum fortíð-
ina, og þótt Flórenz sé íhaldssöm
borg hafa ýmsir nafnkenndir nútím-
amálarar numið þar eða búið um
árabil og má meðal ágætra nefna
Fernando Botero, er málar með
tækni gömiu meistaranna og var
samtíða Erró þar í borg á sínum
tíma, en þeir eru jafnaldrar. Kól-
umbíumaðurinn dvaldi í Bologna
og Flórenz, en nam annars við Fag-
urlistaskólann í Madrid.
Hinn svonefndi Flórenz-skóli í
málverkinu, sem stóð frá byrjun
fjórtándu aldar til loka hinnar sext-
ándu er svo lifandi og merkilegur,
að það má vera skrítinn nútímamál-
ari sem ekki getur sótt eitthvað til
hans, þótt ekki væri nema óbein
áhrif. Þetta hófst allt með Giotto
di Bondone (fæddur í smáþorpi í
grend við Flórenz sirka 1267, dáinn
í Flórenz 1337), sem lagði grunninn
að nýjum kafla í málverki megin-
landsins og starfaði í Flórenz, Ass-
issi, Róm, Padua, Rimini, Neapel,
Mílanó og sennilega einnig Avign-
on. Nokkuð mikil yfirferð á þeim
manni og alls staðar skildi hann
eftir sig einstök listaverk, sem jafn-
vel nútímamálarar leita til. Nafn-
kenndasti skrásetjari lista endur-
reisnartímabilsins, Giorgio Vasari,
(fæddur í Arezzo 1511, dáinn í Flór-
enz 1574), sem var í senn málari,
húsameistari og rithöfundur, taldi
að í verkum Giottos hefði fyrsta
þrepi endurfæðingar „rinascita“
verið náð, sem hefði einungis verið
mögulegt með ríkri samkennd með
náttúrunni og í eins konar samkom-
ulagi við hana.
Giotto telst þannig hafa lagt
grunn að („undirstöðustein" eins
og það heitir á útlensku) blóma-
skeiði endurreisnartímabilsins í
Flórenz.
Það var þetta með endurfæðing-
una sem ég vildi leggja áherslu á,
því að listin er alltaf að endurfæð-
ast, en er hins vegar aldrei eingetin
og því síður ijarstýrður, staðlaður
tilbúningur. Hún telst af holdi og
blóði og rótföst við náttúruna, en
ekki kaldur tölvustýrður útreikn-
ingur.
Þannig hefur verið í aldanna rás
og er ennþá og því geta listamenn
alltaf sótt til smiðju fortíðarinnar
með góðri samvisku.
Þetta hefur Kristín Gunnlaugs-
dóttir einmitt gert og það kallaði á
þessi aðfararorð til dýpri skilnings.
Hún hefur valið sér óvenjulega og
erfiða námsbraut, vinnur út frá
gömlum hugmyndum en klæðir þær
um sumt í nýjan búning og þær
myndir eru að mínum dómi einna
hrifmestar á sýningunni, eins og
t.d. hin stóra mynd „Boðun Maríu“
(12), sem ég tel eftirtektarverðustu
mynd sýningarinnar fyrir það hve
vinnubrögðin eru hrein og sérstæð.
Þessi mynd er að öllu leyti byggð
upp á ljósum litblæbrigðum og er
einhvern veginn svo heildstæð og
látlaus auk þess sem hún býr yfir
ríku trúarlegu innsæi. Af líkri gerð
en eldri er hin einfalda en áhrifarí-
ka mynd „Stúlka með bolta“ (3).
Kunningj akí mm
Hljómplötur
Árni Matthíasson
Sniglabandið hefur verið helsta
gamansveit landsins síðustu miss-
eri á þá lund að láta allt flakka
í fullkomnu ábyrgðarleysi. Sveit-
ina skipa snjallir hljóðfæraleikarar
sem vert er að upplifa á tónleikum
fyrir troðnu húsi, því það er þann-
ig sem sveitin skarar framúr. Mis-
jafnlega hefur tekist til með plötur
Sniglabandsins í gegnum tíðina,
en á pappírnum virðist skothelt
að gera með sveitinni tónleika-
piötu. Snemma í sumar gerðu
sveitarmenn einmitt það, þegar
þeir sendu frá sér plötuna rativflá-
hgosnieðitálikkeðivmuteG? (sem
útleggst: Getum við ekki látið eins
og hálfvitar? — afturábak). Á
þeirri skífu eru upptökur af tón-
leikum Sniglabandsins í Gauknum
í febrúar á þessu ári.
Það er í samræmi við stefnu
sveitamanna að á plötunni mis-
þyrma þeir lögum úr ýmsum átt-
um; þar á meðal Honky Tonk
Woman (Himpi gimpi gella), Ryk-
sugan á fullu og Paradísarfuglin-
um. Nokkuð hefur verið spiluð í
sumar reggíútsetning á Wild
Thing (að hætti Dread Zeppelin)
og sem slíkt er lagið allvel heppn-
að, þó fulllangt sé. Rudolf er og
snjall grautur af Þey-laginu kunna
og bandarískri jólavísu og þýski
kaflinn í miðju lagi ótrúlegt rugl.
Sveitinni tekst einmitt best upp
þegar hún er að hræra saman
lögum og skreyta með tilvísunum
í ýmsar áttir, en lakar þegar sveit-
armenn eru að vera alvariegir,
eins og t.a.m. í Little Wing, sem
ekki gengur upp þrátt fyrir ágæt-
ar rispur í útsetningu, og í 750
cc blues, sem er heldur máttlaust
flutt.
Helsti galli plötunnar er hve
hljómur er „þunnur“, því þegar
platan er spiluð hátt, sem líklega
er ætlunin, vantar botn og kraft.
Ekki er þó rétt að leggja á afurð-
ina sömu mælistiku og á „alvar-
legri" útgáfu, en það má kvarta
yfir því að kunningjakímnin skilar
sér ekki alltaf til áheyrenda.
Góðir gestir í Grindavíkurkirkju
Grindavik.
ALMENN messa verður í Grindavík-
urkirkju nk. sunnudag, 29. septemb-
er, kl. 14. Auk heimamanna taka
gestir frá Fáskrúðsfirði þátt í mess-
unni og Fáskrúðsfirðingafélagið
mun annast kirkjukaffi í safnaðar-
heimilinu eftir messu.
Sr. Jóna Kristín Þorvaldsdóttir
sóknarprestur í Grindavík er ættuð
frá Fáskrúðsfirði. Kjartan Olafsson
syngur stólvers og leikur undir söng
Berglindar Óskar Agnarsdóttur í
kaffisamsætinu en þau eru einnig
frá.Fáskrúðsfirði. Organisti er Sigu-
róli Geirsson og kirkjukórinn syngur.
Ferð verður frá Umferðarmiðstöð-
inni í boði Fáskrúðsfirðingafélagsins
og verður lagt af stað kl. 13 með
Vestfjarðaleið.
í fréttatilkynningu kemur fram
að allir eru hjartanlega velkomnir í
kirkjuna og vonast er eftir fjölmenni.
F.Ó.
Orgeltónleikar
________Tónlist_____________
Jón Ásgeirsson
Frá því um miðjan ágústmánuð
hafa Selfyssingar fagnað því að
orgel Selfosskirkju hefur verið
nýlega stækkað og lagfært, með
röð tónleika, þar sem bæði inn-
lendir og erlendir orgelleikarar
hafa leikið mörg af meistaraverk-
um tónlistarsögunnar. Þeir sem
þar áttu hlut að voru: Glúmur
Gylfason, orgelleikari við Selfoss-
kirkju, sem flutti tónverk eftir
J.S. Bach, Buxtehude, Hándel,
Reger og Franck, dr. Ortulf
Punner, en hann lék öll orgelverk
Mozarts, dr. Karen De Pastel,
orgelleikari frá Vín, með verk
samin á 18. öld, Bjöm Sólbergs-
son, en á efnisskrá hans voru
verk eftir J.S. Bach og franska
meistara, eins og Franck, Boell-
mann, Messiaen og Vieme. Á
lokatónleikunum lék Friðrik
Vignir Stefánsson en hann hljóp
í skarðið fyrir sænskan orgelleik-
ara, Staffan Holm, sem hafði
ætlað sér að flytja verk eftir þýsk
barokktónskáld.
Friðrik Vignir Stefánsson lauk
kantoraprófi frá Tónskóla þjóð-
kirkjunnar fyrir þremur ámm en
starfar nú sem orgelleikari og
kórstjóri í Gundarfirði. Á efnis-
skránni voru Preludia í fís moll
eftir Buxtehude, sex sálmforleikir
eftir J.S. Bach, þrír sálmforleikir
eftir Reger og ýmis styttri tón-
verk og umritanir af þeirri gerð-
inni sem teljast til vinsælla tón-
verka.
Friðrik Vignir er ágætur orgel-
leikari, sem kom einna gleggst
fram í Preludíunni eftir Buxte-
hude og sáimforleikjunum eftir
Bach og Reger. Vinsælu verkin
voru; Ave Maria eftir Bach/Go-
unod, Andantion eftir Cesar
Franck, Adagio þáttur úr konsert
í d-moll eftir Marcello og Máríu-
vers eftir Pál ísólfsson. Allt þetta
lék Friðrik af smekkvísi og nýtti
sér raddbrigði orgelsins. Má vera
að nokkru hafí ráðið, að hann
mun ekki hafa haft nægan tíma
til að kynna sér alla möguleika
orgelsins. Andante cantabile-
þátturinn úr „Pathetique“-sónö-
tunni er fallegur, en styttur og
útfærður fyrir orgel eins og hálf-
kveðin vísa. Brúðarmarsinn eftir
Mendeissohn er glæsilegt verk
og alls ekki auðvelt í leik. Nokkuð
var það hægferðugt og þungt í
flutningi Friðriks en þar gat að
heyra þrumuhljóm orgelsins. Sem
aukalag lék Friðrik Slá þú hjart-
ans hörpustrengi eftir J.S. Bach
og gerði það ágætlega og sýndi
í því verki, eins reyndar í fyrst-
nefndu verkunum, eftir Buxte-
hude, Bach og Reger, að hann
er býsna slyngur og efnilegur
orgelleikari.
Kristín Gunnlaugsdóttir
Hér kemur greinilega fram
hvrenig Kristín hagnýtir sér lær-
dóm sinn á persónulegan hátt og
án nokkurrar tegundar íburðar og
kannski er henni það ekki fullkom-
lega ljóst ennþá, að hér stendur hún
á þröskuldi mjög merkilera vinnu-
bragða, sem sýnast samofin persón-
ugerð hennar.
í öðrum myndverkum, þar sem
Kristín fléttar ýmsum smáatriðum
inn í myndheildirnar og hafa mun
meira skreytigildi, virðist hún vinna
meira í anda fýrirmyndanna, því
hér er svo margt úr helgimyndum
sem maður kannast við. En hún
leggur að auk sína ungu hönd að,
og gera má ráð fyrir að fyrr en
varir fari að birtast hlutir þar sem
í auknum mæli er byggt á þessum
grunnatriðum, sem hún hefur lagt
svo ríka áherslu á að tileinka sér.
Hér skiptir þá öllu að einstigið sé
rétt fetað og þar er vandinn mestur.
Ljóst má vera, að hér er sleginn
nýr tónn í íslenskri myndlist, en hve
hátt hann muni hljóma ber framtíð-
in í skauti sér.
■ LOKASÝNING á skemmtidag-
skránni I hjartastað — Love me
tender verður á Hótel íslandi
næstkomandi laugardag 28. sept-
ember. Söngvararnir Ari Jónsson,
Anna Vilhjálms, Björgvin Hall-
dórsson, Sigrún Eva og Eyjólfur
Kristjánsson ásamt sex manna
hljómsveit Jon Kjell og Sputnikk-
arnir og sex dansarar Helena og
Stjörnuljósin hafa séð um að
skemmta gestum okkar með úrvali
laga frá 1955-1965. Sviðsstjóri er
Ágúst Ágústsson, ljósamaður
Kristján Magnússon og Sveinn
Benediktsson. Hljóðmaður er Ivar
Ragnarsson og Einar Gíslason
um búninga sér Halla Harðardótt-
ir og förðun Anna María Einars-
dóttir.
Hinn eini og sanni
Stórútsölumarkaður
Bíldshöfða 10
Steinar, Karnabær, Sonja,Vinnufatabúðin, Partý, Bombey, Strikið, Kókó/
Kjallarinn, Stúdíó, Saumalist, Theodóra, Árblik, Blómalist, Karen og Madam
ntíTT KAFFl - VIDEÓHORH FYRItt BÓRimi
-ÓTRÚLEBT VERÐ
Fjöldi fyrirtækja - gífurlegt vöruúrva!
Með/águ verði, mik/u vöruúrva/i ogþátttöku fjölda fyrirtækja hefurstór-
útsölumarkarðurinn svo sannarlega s/egið ígegn og stendur undir nafni.
Opnunantími: Föstudaga ki. 13-19. Laugandaga ki. 10-16. Aöna daga kl. 13-18