Morgunblaðið - 27.09.1991, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. SEPTEMBER 1991
Gleðispilið eftir Kjartan Ragnarsson frumsýnt í Þjóðleikhúsinu í kvöld:
Verk um leikskáldið Sigurð
Pétursson, lífíð og tilveruna
Fáanlegarfyrir 1 til 26
mælistaði, með eða án -
aðvörunar. Mælisvið:
-200+850, 0+1200 og
+400 +176° C. Hitanemar
af mismunandi lengdum
og með mismunandi
gengjur.
Fyrir algengustu rið- og
jafnstraumsspennur,
hægt er að fylgjast með afgashita, kælivatns-
hita, smurolíuhita, lofthita, kulda í kælum, lest-
um.sjóog fleira.
X.L
SötLflirfigKLOgJlLOD3 tM5)(7T®©(Q)tn) <&
Vesturgötu 16 - símar 91-14680 - 13280 - Telefax 26331
Morgunblaðið/Einar Falur
HITAMÆLASTÖDVAR
GLEÐISPILIÐ, nýtt leikrit eftir
Kjartan Ragnarsson, verður
frumsýnt á stóra sviði Þjóðleik-
hússins í kvöld. Kjartan er sjálf-
ur leikstjóri verksins og er þetta
í fyrsta sinn sem hann leikstýr-
ir í Þjóðleikhúsinu. Leikritið
fjallar um Sigurð Pétursson
(1759—1827), fyrsta leikrita-
skáld íslendinga, og vin hans,
Geir biskup Vídalín. Sig^urður
Sigurjónsson fer með hlutverk
Sigurðar og með önnur helstu
hlutverk fara Orn Arnason og
Olafía Hrönn Jónsdóttir. Grétar
Reynisson er höfundur leik-
myndar og Páll Ragnarsson
annast lýsingu, Jóhann G. Jó-
hannson sér um tónlist og Stef-
anía Adóifsdóttir hannar bún-
inga.
M935,-
^^Tkr.stgr.
PHILIPS
20 tommu
litasjónvarp
• Hágæða litaskjár
• Fullkomin fjarstýr-
ingsemstýriröllum
aðgerðum
• Sjálfleitari
• 40 stöðva minni
• Sjálfslökkvandi
stillir
Heimilistæki hf
SÆTÚNI8 SÍMI691515 ■ KRINGLUNNISÍMI6915 20
.ísaMuftgunb
Sem ungur námsmaður í Kaup-
mannahöfn varð Sigurður Péturs-
son fyrir sterkum áhrifum af hug-
myndafræði evrópskra mennta-
manna, en draumar hans um nýtt
og bætt mannlíf áttu ekki upp á
pallborðið hjá dönsku yfirvaldi. Sig-
urður samdi leikritin Hrólf og
Narfa, hann var fyrsta hirðskáld
skólasveina í Herranótt Hólavalla-
skólans og vildi nota leikhúsið í
þágu íslenskrar tungu og menning-
ar, en yfírvöld bönnuðu sýningar á
Narfa.
Kjartan Ragnarsson segir að list-
amaðurinn Sigurður Pétursson hafi
verið uppi á einhveijum rnestu ör-
lagatímum í sögu íslensku þjóð-
arinnar. „Móðuharðindin höfðu
gengið yfir þjóðina og heimurinn
upplifði mikla umbyltingartíma.
Þetta er tími upplýsingastefnu, iðn-
byltingar og byltingarinnar í
Frakklandi, en ég lít alltaf á hana
sem upphaf nútímamannsins og
nútímahugsunar.
Sigurður Pétursson var upplýs-
ingarstefnumaður og ég geri hann
að hugsjónamanni, listamanni sem
átti sér þann draum að hafa áhrif
á samfélag sitt og umhverfi. Hann
var listamaður sem auðnaðist ekki
að komast til fulls þroska, hann
fékk ekki að blómstra. Sú harm-
saga er mér efni í þessa leikgerð
um Sigurð og þá tíma þegar hann
Örn Árnason, Erlingur Gíslason, Ólafía Hrönn Jóns-
dóttir og Sigurður Siguijónsson í hlutverkum sínum.
var uppi, og um leið velti ég fyrir
mér spurningum um lífið og tilver-
una.“
Kjartan segist reyna að bijóta
ekki í berhögg við staðreyndir um
lífshlaup Sigurðar. „Ég hef reynt
eftir megni að kynnast manninum
og lífi hans, og þar sem ég fylli upp
í eyðumar varðandi persónuleika
Sigurðar reyni ég að byggja á þeim
forsendum sem vom f umhverfi
hans. Hann skrifaði ekki nema tvö
leikrit og í verkinu læt ég ástæð-
urnar fyrir því vera augljósar.
Ég hef velt þessu efni fyrir mér
í töluverðan tfma, það hefur verið
að bijótast í mér allar götur síðan
1984 eða 85. Ég var lengi að koma
mér að verki við að skrifa því heim-
ildirnar sem ég þurfti að kanna sigurður Sig-
vom gríðarmiklar. Þær spanna urjónsson sem
Sigurður Péturs-
son.
Kjartan Ragnarsson
langt tímabil, íslenska og evrópska
sögu, og mér fannst að ég þyrfti
að gera mér mjög góða grein fyrir
bakgrunninum."
Gleðispilið er fyrsta leikritið sem
Kjartan setur upp í Þjóðleikhúsinu.
„Ég hef aðallega starfað með Leik-
félagi Reykjavíkur og er vanur að
hafa í kringum mig leikhóp og
tæknifólk sem ég þekki mjög vel.
Upphaflega gældi ég við að setja
þetta verk á svið í sambandi við
opnun Borgarleikhússins, þar sem
íslensk leiklistarsaga er svo sam-
stíga þróun Reykjavíkurborgar.
Herranótt verður til í Reykjavík
þegar Lærði skólinn flytur úr Skál-
holti í Hólavallaskóla. Þar upphefj-
ast leiksýningar og Sigurður er
fyrsta hirðskáld þeirra Herranæt-
ursveina. En það er mjög gaman
að koma í Þjóðleikhúsið sem géstur
og kynnast nýjum aðstæðum; ég
hef alltaf haft áhuga á að vinna í
Þjóðleikhúsinu, ég hef fengið mjög
góðar móttökur, kynnst nýjum
samstarfsmönnum og það hefur
gengið vel. Þar að auki hugsaði ég
mér allan tímann að fá Sigurð Sig-
uijónsson í aðalhlutverkið.“
Gleðispilið er sautjánda leikritið
sem Kjartan skrifar, ef öll sjón-
varps- og útvarpsleikrit og leik-
gerðir eru talin með. „Eg var
óvenju lengi að skrifa Gleðispilið,
en vann reyndar einnig þijár leik-
gerðir á þeim tíma. Það má segja
að verkið hafí byijað að geijast
með mér strax þegar ég var búinn
að vinna að Lands míns föður. Og
í raun var ég að vinna forvinnu að
þessu þegar ég skrifaði hálftíma
leikrit um Skúla fógeta í tilefni af
200 ára afmæli Reykjavíkurborg-
ar.“
Síðustu árin hefur Kjartan unnið
leikrit upp úr vissum tímaskeiðum
og persónum íslandssögunar, og
hann segir það eiga vel við sig.
„Það er bæði ögrandi og skemmti-
legt — og einnig mjög tímafrekt
því heimildavinnan tekur mikinn
tíma. Undirbúningurinn er allt
öðruvísi en ef maður skrifar um
samtímann. En ég hef verið að
þokast yfir í þessa sögulegu úr-
vinnslu
Þótt þarna séu ýmsar staðreynd-
ir og hugleiðingar um atvik og
persónur úr sögu okkar, þá eru um
leið í verkinu vangaveltur um gildi
leiklistarinnar og listarinnar yfir-
leitt, og viðleitni mannsins til að
takast á við tilveru sína“
- efi
---------------------
■ NÚ FER hver að verða síðastur
að mæta á Árbæjarsafn þetta sum-
arið, en helgin 28.-29. september er
síðasta helgin sem opið er áður en
vetrarstarfið hefst. Fólki gefst kostur
á að kynna sér safnkennslu þá sem
fram fer að vetrarlagi sunnudaginn
29. september, en þá munu safn-
kennsluverkefni liggja frammi og
safnkennari verður til staðar þann
dag á milli kl. 14 og 16. Aðrir dag-
skrárliðir 29. september eru sem hér
segir: Almenn messa verður í kirkju
safnsins kl. 14. Prestur er sr. Krist-
inn Ágúst Friðfinnsson. Lummu-
bakstur verður í Árbænum allan
daginn, í Efstabæ verður ofið af
kappi og Karl Jónatansson leikur á
harmoniku við Dillonshús þar sem
seldar eru kaffiveitingar.
(Frótlatilkynning)