Morgunblaðið - 24.02.1998, Blaðsíða 1

104 SÍÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
45. TBL. 86. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 24. FEBRÚAR 1998 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Samkomulagi Annans, framkvæmdastjóra SÞ, og íraksstjórnar almennt fagnað
Clinton kveðst ætla
að láta á það reyna
Varar Iraka við „alvarlegum afleiðingum“ standi þeir ekki við sam-
komulagið - Ekki verður slakað á viðbúnaði í Persaflóa
Bagdad, Washington, Moskvu,
London. Reuters.
Reuters
SAMKOMULAGINU milli Kofi Annans og íraskra stjórnvalda var sérstaklega fagnað í arabaríkjum, meðal
annars á Vesturbakkanum þar sem Palestínumenn gengu um götur með eftirlíkingu af Scud-eldflaug og
mynd af Saddam Hussein, forseta íraks.
KOFI Annan, framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, tilkynnti í
gær, að hann hefði gert skriflegt
samkomulag við stjórnvöld í Irak,
sem fallist hefðu á óheft vopnaeftir-
lit í landinu. Kvaðst Annan vona, að
öryggisráð SP legði blessun sína yf-
ir það en hann mun gera ráðinu
grein fyrir því í kvöld. Bill Clinton,
forseti Bandaríkjanna, sagði í gær,
að hann væri reiðubúinn að láta á
samkomulagið reyna en varaði
Iraksstjórn við að reyna að brjóta
það. Talsmaður bresku stjómarinn-
ar sagði, að fréttirnar um sam-
komulagið væru ,jákvæðar“ en
Tony Blair, forsætisráðherra Bret-
lands, ætlar að beita sér fyrir nýrri
ályktun öryggisráðsins til að
tryggja, að Saddam Hussein, forseti
Iraks, leiki ekki sama leikinn aftur
að litlum tíma liðnum. I arabaríkj-
unum hefur samkomulaginu verið
fagnað mjög og einnig í Rússlandi,
Kína og víðar.
Samkomulagið náðist á fundi með
Saddam Hussein Iraksforseta á
sunnudag og á blaðamannafundi í
Bagdad í gær, skömmu áður en
Annan hélt af stað til Parísar, sagði
hann, að með því hefði verið rutt úr
vegi öllum helstu hindrunum fyrir
vopnaeftirliti í samræmi við álykt-
anir öryggisráðsins og þá friðarskil-
mála, sem Irakar hefðu undirritað
eftir Persaflóastríð. Kvaðst hann
mundu skýra öryggisráðinu frá
samkomulaginu strax og hann
kæmi til New York í dag og vonað-
ist til, að það féllist á það.
Sami viðbúnaður áfram
Clinton kvaðst ætla að styðja
samkomulagið enda kvæði það á um
algerlega óheft vopnaeftirlit í írak.
Það, sem nú skipti mestu, væri að
Iraksstjórn stæði við það og varaði
hann hana við afleiðingum þess að
reyna að brjóta það. Sagði hann, að
ekkert yrði slakað á hernaðarupp-
byggingunni í og við Persaflóa fyrr
en ljóst væri, að samkomulagið
héldi.
Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands, sagði í gær, að nauðsyn-
legt væri að fylgja samkomulaginu
eftir í öryggisráðinu með ným
ályktun til að tryggja, að íraks-
stjórn gengi ekki á bak orða sinna
einu sinni enn. Sagði hann, að aldrei
yrði of varlega farið í viðskiptum við
Saddam Hussein og bætti því við,
að Iraksstjóm hefði aldrei beygt sig
nema vegna hótana um loftárásir.
Jeltsín ánægður
Borís Jeltsín, forseti Rússlands,
sagði í gær, að íraksdeilunni væri
lokið og þakkaði hann ekki síst
rússneskum samningamönnum fyr-
ir það. I tilkynningu frá rússneska
utanríkisráðuneytinu var fullyrt, að
vopnaeftirlitsmenn SÞ fengju nú al-
veg frjálsar hendur við vopnaleit.
Utanríkisráðherrar Evrópusam-
bandsins, sem voru á fundi í Brussel
í gær, fógnuðu samkomulaginu en
tóku um leið fram, að það hefði
aldrei náðst nema vegna þess, að
Bandaríkin hefðu sett Saddam
Hussein tvo kosti.
Samkomulaginu, sem Annan
gerði við Saddam Hussein, var tekið
með fögnuði í arabaríkjunum en
stjórnvöld í Kúveit sögðust þó ótt-
ast, að ekki yrði friðvænlegt í Mið-
austurlöndum svo lengi sem
Saddam Hussein væri við völd í
Irak. Stjórnvöld í Saudi-Arabíu
hvöttu öryggisráðið til að fallast á
samninginn og skoruðu einnig á það
að sýna Israelum sömu festu og
írökum.
írakar segjast hafa sigrað
Kofi Annan sagði í viðtali við
CiViV-sjónvarpsstöðina í gær, að
árangurinn í Bagdad væri meðal
annars að þakka hótununum um
loftárásir. „Samningaleiknin getur
skilað miklu en enn meiru þegar
hún styðst við staðfestu og vald,“
sagði Annan en Tareq Aziz, aðstoð-
arforsætisráðherra íraks, vildi ekki
taka undir það. Stjórnvöld í írak
lýsa samkomulaginu sem miklum
sigri fyrir sig.
■ Niðurstaðan/21
Sprengju-
tilræði á
N-Irlandi
Belfast. Reuters.
SPRENGING varð í miðbæ Porta-
down á Norður-írlandi í gær, að
því er lögregla greindi frá. Aður en
sprengingin varð hafði verið hringt
nokki-um sinnum í lögregluna og
varað við yfirvofandi hættu og því
höfðu allir verið fluttir burt af
svæðinu og engan sakaði í spreng-
ingunni. Sögðu lögreglumenn í gær
að of snemmt væri að geta sér til
um hver hefði staðið að tilræðinu.
Að sögn lögreglu urðu umtals-
verðar skemmdir af völdum
sprengingarinnar sem varð í bfl
skömmu fyrir hádegi. Aður hafði
kviknað grunur um að ekki væri
allt með felldu með bílinn, sem lagt
var í miðbænum.
Sprengja sprakk í þorpinu Moira
seint á föstudag og olli miklu tjóni
á lögi-eglustöð og slasaði 11 manns.
Engin samtök hafa lýst ábyrgð á
hendur sér. I gær gerðu írskir lög-
reglumenn óvirka eldsprengju sem
komið hafði verið fyrir í bfl fyrir ut-
an lögreglustöð í þorpinu Dromad.
Bflnum hafði verið stolið á Norður-
Irlandi og vakti það grunsemdir
um að sambandssinnar þar væru
ábyrgir fyrir sprengjunni.
Ræðast við án Sinn Fein
Ný lota fundahalda um framtíð
Norður-írlands hófst í gær án
þátttöku Sinn Fein, stjórnmála-
ai-ms írska lýðveldishersins (IRA),
sem var vísað frá samningaborðinu
á föstudag vegna meintrar aðildar
IRA að tveim morðum í Belfast í
þarsíðustu viku. Gerry Adams,
leiðtogi Sinn Fein, segir flokkinn
ekki í beinum tengslum við IRA og
því sé ákvörðunin um brottvísunina
„svívirðileg".
Brottvísunin á að gilda til 9.
mars en Sinn Fein hefur ekki
greint frá því hvort flokkurinn
muni þá snúa aftur að samninga-
borðinu. Adams hefur farið fram á
fundi með Tony Blair,
forsætisráðherra Bretlands, og
Bertie Ahern, forsætisráðherra
írlands, en ekki vitað hvort af
honum verður.
12 skýstrokkar valda mikilli eyðileggingu á Flórída
Tugir manna fórust
ÞRJÁTÍU og níu menn að minnsta kosti fórust
og 120 er saknað eftir að skýstrokkar, allt að 12
talsins, fóru yfir Flórída á sunnudag og í gær.
Mörg hundruð heimila og fyrirtækja eru rústir
einar. Var eyðileggingin gífurleg að því er fram
kemur í Reuters-fréttum og vitað er um margt
fólk innilokað í húsarústum. Ekki er vitað til, að
neitt hafi amað að hjá Islendingum á Flórída,
hvorki ferðafólki né þeim, sem þar eru búsettir,
að því er fram kom hjá Þóri Gröndal, ræðis-
manni íslands.
Einn skýstrokkanna, sem var 200 metra
breiður við jörð og vindhraðinn upp undir 400
km á klst., fór yfir helstu ferðamannasvæðin á
Flórída og skildi eftir sig 15 km breiða slóð eyði-
leggingar og dauða. Braut hann niður hús eða
reif af þeim þökin, tvístraði hjólhýsabyggðum
og þeytti bflum til og frá. I Osceola-sýslu var vit-
að um 22 látna og 60 slasaða og í Seminole-sýslu
höfðu 13 beðið bana. Vitað var um fjóra látna
annars staðar.
Innilokað í brakinu
„Við erum stöðugt að fá fréttir af fólki, sem er
innilokað í brakinu," sagði Bill Mulloy, lögreglu-
maður í Orlando, en við leitina eru meðal annars
notaðar þyrlur. Eru þær með mjög næman bún-
að, sem greinir hitann frá fólki.
Víða er eyðileggingin svo alger, að það er fátt,
sem minnir á, að þar hafi áður verið hús og
heimili fólks. Sums staðar er engu líkara en
risastór valtari hafi farið yfir.
Þórir Gröndal, ræðismaður Islands á Flórída,
sagði í viðtali við Morgunblaðið í gær, að hann
hefði rætt við marga Islendinga á svæðinu og
væri ekki vitað til, að neitt amaði að hjá þeim.
Sömu svör gáfu talsmenn íslenskra ferðaskrif-
stofa, sem rætt var við í gær.
Reuters
SVONA leit eitt hjólhýsahverfið út eftir að
skýstrokkur hafði farið yfir það. I gær var
vitað um 39 látna og 120 var saknað.