Skírnir - 01.01.1856, Qupperneq 25

Danmörk.
FRÉTTIB.
27
til alríkisþíngs. þíngmenn tóku til starfa, og varfe þeim margrætt
um mál sín. þíngi er enn ekki lokife, svo ekki verftur séb fyrir
endann á þíngstörfunum, eSur hvern dilk þau muni draga; en þó
má geta sér þess í vonirnar, ab Holsetar verfei Dönum engin heilla-
þúfa um afe þreifa, sem þá hefir og lengi grunah.
í Holsetalandi eru margir greifar og ríkir lendir menn og
óbalsbændur, er erfbaóbul eiga, þeir kallast einu nafni „riddarastétt”.
Nafnife er þjóbverskt eins og mennirnir sjálfir, og er af því dregiÖ,
aí) á miSöldunum gjörbu konúngarnir höfbingja og afera vildarmenn
sína ab lendum mönnum og fengu þeim sýslur til umráfea, er síbar
meir gengu í erfbir til nibja þeirra; en lendir menn veittu konúngum
aptur life og voru sjálfir hermenn þeirra og riddarar, og voru skyldir
til afe leggja sér til vopn, hest og nesti. Fyrir löngu sífean eru þeir
undanþegnir öllum þessum herkvöfeum, en héldu þá og halda enn rétt-
indum þeim, er þeir upprunalega fengu í notum herkvafeanna. þetta
nafn er haft vife á þjófeverjalandi sífean. Riddararnir efeur hinir lendu
menn hafa jafnan verife oddvitar Holseta, og eiga þeir hægt mefe
þafe, því þeir eru menn stóraufeugir, en engum háfeir, þeir hafa tíma
og tæki á afe afla sér alls konar menntana, og gjöra þafe líka almennt.
Dönum hefir lengi stafeife stuggur af mönnum þessum, og mun
svo enn verfea; því nú hafa þeir bæfei stefnt ráfegjafa sínum í
dóm, og borife sig upp um þafe, afe þeir hafi orfeifc fyrir ójöfnufei af
Dönvun i samníng og skipan alríkismálanna, og skal nú stuttlega
getife þessara mála.
í Slésvík hefir óánægja manna helzt komife af því, afe dönsk
túnga var flutt sufcur á bóginn og dregin takmörk milli beggja
málanna, þýzku og dönsku. En á Holsetalandi mæla allir menn á
þjófcverska túngu, svo ekki hefir þafe getafc orfeife til sundurlyndis;
en samt hefir ekki orfcife vandræfci úr afe finna efni til fjandskapar.
A Holsetalandi hafa menn haft kúrant í vifcskiptum sínum, kaupum
og sölum, en ekki haft ríkisdala reikníng Dana. Nú fyrir nokkru
sífean hefir stjórnin skipafc afe yife hafa danska penínga^ og hefir þafc
gengifc stirt. En þetta ár færfei liún sig upp á skaptifc, bannafei
öllum almenníngi afe telja eptir öferu en dönskum peníngum, sendi
mann þangafc til afe líta egtir, hvort menn teldu í skiptabókum
sínum eptir dönskum peníngum efeur ekki, ógnafci mönnum mefe