Skírnir - 01.01.1856, Page 95

Bandafylkin.
FRÉTTIK.
97
því vib erlendum mönnum, einkum þeim sem koma frá löndum,
þar sem ánauÖ er og einvaldsstjórn. í Bandafylkjunum eru tveir
flokkar aferir en Örvitríngamir, er helzt kveöur ab ; þaö eru þeir sem
hafa vilja mansal og þræla, og a&rir sem hvorugt vilja hafa. Subur-
fylkin halda fram mansalinu, og hafa bændur þar marga þræla; en
norburfylkin hafa enga eibur sárfáa. þrælamáliS er hiö mesta vanda-
mál, meö því sum fylkin vilja halda blámönnum í áþján, en aptur
önnur gefa þeim frelsi, og veldur þetta opt og einatt miklum ágreiti,
íugi og sundurlyndi milli fylkjanna og ærnum þíngdeildum á banda-
þíngi Vesturheimsmanna. þafe er óefaþ, afe hinir stjórnsamari og
hyggnari af Bandamönnum vilja fegnir ráöa bót á þessu böli, því
þeir sjá aö sumum fylkjunum er mikil hætta búin, ef þrælar þeirra
gjöra uppreist, mefe því þeir eru langt um fleiri en hinir frjálsu
menn, er þrælka þá; svo er þaí) og ekki lítill vansi á svo frjáls-
lyndri þjóö, sem Bandamenn eru, aö láta þræla eina þjóna sér en
ekki frjálsa menn. En þaÖ eru vandræ&in mest, ab blámenn allir
eru svo mjög fyrirlitnir í þeim fylkjum, þar sem þeir eru frjálsir,
a& enginn maÖur vill koma nærri þeim e&a eiga neitt saman viö þá
aí) sælda, og er þaö sagt, aö ef hvítur mafeur tekur sér konu, sem
komin er af blámanni fram í ættir, þá vilji engir hvítir menn sitja
hjá honum í samkvæmum eöur yröa á hann á mannamótum, þótt
maburinn sé auöugur og vel aÖ sér gjör um alla hluti. — Nú í
sumar hafa Örvitríngar sundrazt í tvær sveitir; fylgja aÖrir þeim
er hafa vilja þrælana, en aÖrir hinum, er aftaka vilja mansalií). í
nokkrum fylkjum hafa menn og rætt um aö leiöa þaö í lög, aö
jafnmikil helgi skyldi fylgja hjónaböndum þræla sem annara manna,
og eins skyldi vera um börn þeirra. Aöur hafa þaö veriö lög, aí>
kvonföng þræla skyldi aö engu höfö, og þeim var opt fengin önnur
ambátt aö morgni, en sú er þeir höf&u kvöldinu á&ur. Lög
Bandamanna miÖa til þess, aö veikja samtök þrælanna, hindra
fjölgun þeirra, slíta öll frændsemis og ættar bönd, er samtengja
þá; víöa er og bannaö, a& kenna þeim nokkurn góöan guösoröa titil.
Prestarnir prédika þaö af stólnum, aö þrælkun blámanna sé meö
öllu samkvæm heilagri ritníngu. En þótt svo kunni aí> vera, aö
flestir húsbændur fari í rauninni vel meö þræla sína, eptir því sem
gjöra er, og mikil tilhæfa sé fyrir því, aö blámönnum sé eigi
7