Skírnir - 01.12.1905, Blaðsíða 88

376
Útlendar fréttir.
inu. En það tók keisarinn fram, að einveldinu héldi hann. .Etl-
ast var til, að kosningar til þessa þings færu fram í nóvember síð-
astl., en í janúar áttí þingið að koma saman.
Þessum boðskap keisara var illa tekið. Frelsismenn Rússlands
heimtuðu miklu meira og ókyrðir fóru vaxandi til og frá um land-
ið. Eftir friðargerðina við Japansmenn varð Witte aðal-ráðunautur
keisarans, og var hann gerður að greifa. Eftir það virtist svo um
stund sem takast mundi að sefa ókyrðirnar og koma fram n/ju
stjórnskipulagi á friðsamlegan hátt. Keisarinn gaf út auglysingu
3. nóvember og heitir þar að afsala sér einveldi, en setja í þess
stað þingbundna stjórnarskipun í ríkinu með eins frjálslegum kosn-
ingarrétti og tíðkast í Vesturlöndunum. Jafnframt skoruðu þeir
Witte á menn, að leggjast nú á eitt með stjórninni til þess að
sefa niður uppreisnarandann í landinu, svo að hið n/ja skipulag
kæmi sem fyrst að tilætluðum notum. Var Witte óspar á loforð-
um og tókst að fá flest blöðin í.lið með sér, enda er það án efa
ætlun hans, að koma á fullkomlega frjálslegri stjórnarskipun í
ríkinu.
Snemma í nóvember gerðu Finnar uppreisu, eti á þatin ein-
kennilega hátt, að henni fylgdu engar ókyrðir né hryðjuverk. Ekki
einn einasti maður var drepinu. Þeir fóru þannig að, að þeir heftu
allar samgöngur við Rússland, skáru á fréttaþræðina og stöðvuðu
járnbrautaferðir og skipaferðir þangað. Þeir tóku landstjórann og
í'ússneska embættismenn í Helsingfors og víðar höndum og hóldu
þeim í varðhaldi. Landstjórinn banttaði hermönnum sínum að verja
sig og kontst því alt þetta í kring án þess að nokkur maður
misti lífið. Þegar Rússakeisari frétti um þessar aðfarir, brá hann
við í fyrstu og sendi hersveitir á stað til Finnlands. En rétt á
eftir sá hattn sig um hönd, kallaði heritm til baka og gaf út aug-
l/singtt, er nemur úr gildi allar fyrirskipattir hans um stjótn Finn-
lands, er gerðar hafa vetið síðau 1899 og korna í bága við frelsr
landsins samkvæmt þá gildandi sjórnarskrá. Jafnframt kallar haun
löggjafarþing Finna til þitigsetn 20. desember og heitir að leggja
fyrir það frumvarp um almennan kosniugarrótt, og að allir em-
bættismenn Finna skuli bera ábyrgð gagnvart þinginu.
S/nir þetta, að stjórn Rússlands er nú sem stendui alveg
máttvana gegn uppreisnarbálinu og að keisariuu sér nú ekki annað-
úrræði, til þess að reyna að korna spekt á, en að láta í öllu að*
vilja 1/ðsins. Hann hefir kvatt Witte til að vera ráðaneytisfor-
niaun sinn og mynda ráðaneyti samkvæmt þingbundnu stjórnarfyr-