Skírnir - 01.12.1905, Blaðsíða 61

Einar Benediktsson.
349
hvei'nig' ólán þjóðarvorrar stafi at' því, að arfurinn, gullið
var grafið, með því var drýgður glæpur, og nú skal hefja
það og nota rétt. Þó þessi kafli sé í sjálfu sér góður, þá
finst mér hann óþarfur. Lýsingin sjálf var nóg. Þegar
oss er bent á vafurlogana, þá skiljum vér, að hér er
arfur, sem hefja þarf. Þær hugsanir vakna sjálfar.
Einar Benediktsson er málari eða myndasmiður frem-
ur flestum eða öllum íslenzkum skáldum. Ekkert lætur
honum betur en að lýsa því sem fyrir ber, draga upp
lifandi mynd af því. Veldur því bæði það, að hann er
skarpsýnn og kann vel að velja og raða niður einkenn-
um þess sem hann lýsir, oghins vegar hefur ímyndunar-
afl hans jafnan á liraðbergi líkingar, sem breiða blæ sinn
yfir myndina, endurspegla hana og gefa henni líf til litu.
Hann getur og látið »skiftast á skilvit til skilningsauka«,
svo sem Matthías kvað, t. d. lýst hljóðinu með orðum,
sem annars eiga við ljósið, eins og hér:
Því hvoð má sjónina dýpka og vikka
sem hljóðfcjarmans huliðsljómi ?
Þetta stendur í kvæðinu »Dísarhöll«. Þar hefur skáldið
lýst því sem einna erfiðast mundi vera að lýsa á íslenzku:
samspili hljóðfæraliðs í einni af voldugustu sönghöllum
veraldarinnar. Lýsingin er ýmist bein eða í líkingum.
I tónum hljóðfæranna endurþekkir skáldið raddir náttúr-
unnar, brimhljóð, boðaföll og sogandi iður hafsins, storm-
gnýinn, vatnaniðinn, svanakliðinn. Eitt erindið er svona:
— Svo kyrrir og hægir í sönm svipan
og sjóina lægir nú tónsprotans skipan.
Loftsvanir flýja með liðandi kvaki
frá lagargný — með storminn á baki.
En strengur er hrærður og bumbur bærðar
sem bára kveði sig sjálf til værðar
og andvarinn andvörp taki.
Með þessu móti víkkar sjónarsviðið. Maður er hér
kominn í sönghöll náttúrunnar sjálfrar og vald stjórnand-
ans yíir hljóðfæraliðinu vekur aðdáun, svo sem stýrði