Skírnir

Árgangur

Skírnir - 01.04.1907, Síða 7

Skírnir - 01.04.1907, Síða 7
Tómas Sæmundsson. 103 fourð á íslendingum og öðrum þjóðum, því enginn efi er á, að hann hefði orðið lærdómsríkur og nærri sanni. Eg skal þá drepa á hin önnur rit lómasar Sæmunds- sonar. Fyrsta rit hans er um mentunarástand Islendinga og tum skólamálið. Það er á dönsku og heitir: »Island fra den intellectuelle Side betragtet«, Khöfn 1832. Hann rit- ar það undir eins og hann hefir lokið embættisprófi, og sýnir það að hann hefir gefið sér tíma til að hugsa um fieira en nám sitt eitt, þó hann stundaði það vel. Baldvin Einarsson hafði skömmu áður ritað um skóla- málið, og lagt ritgjörðir sínar um það fyrir þá menn með- al Dana, sem helzt var von að eitthvað mundu styðja það (sjá Tímarit Bókmentafélagsins, 25. árg. bls. 149—■ 154), en ekki hafði það borið neinn sýnilegan árangur. Tómas Sæmundsson tekur nú í sama streng. Hann segir að þeir sem hugsað hafi um hag Islands, reynt að gera sér grein fyrir orsökunum til hnignunar hans og lagt í’áð- in á hvernig hann yrði bættur, þeir hafi löngum beint at- hyglinni að atvinnuvegum landsins, en leitt að mestu hjá sér lýðmentun, skóla og vísindi. »En á þvi ætti þó að byrja, því að áður en mennirnir efna til framkvæmda, gera þeir sér grein fyrir tilgangi þeirra og hvernig hon- um verði auðveldast náð. Undirbúningsþekkingin er því grundvöllur framkvæmdanna, og eftir því hve mikil eða lítil hún er, fer það hve viturlegar framkvæmdirnar verða. Þetta er fólgið í hlutarins eðli, en reynslan sýnir og hið sama«. Og hann bendir á sögu landsins til sönnunar því að hnignun þess sé ekki svo mjög harðri veðráttu þess -eða ófrjósemi að kenna, heldur vankunnáttu landsmanna ■og skammsýni, og á því skeri hafi strandað tilraunir stjórnarinnar til að bæta atvinnuvegina. Það er einkennilegt hve glögt Baldvin Einarsson og 'Tómas Sæmundsson, þessir tveir fyrstu frumherjar ís- lenzkrar menningar á siðustu öld, hafa séð það og sýnt, að allar viðreisnartilraunir þjóðarinnar verða að grund- vallast á aukinni mentun allra landsmanna, og ætti senn
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96

x

Skírnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.