Skólablaðið - 01.02.1921, Qupperneq 5

Febr. 1921
SKÓLABLAÐIÐ
17
lestrinum, og leyfa þeim að lesa það
sem eftir er.
Einhver öflugasta starfshvötin fæst
með því, að finna út einhverja þörf eða
þrá hjá einstaklingi eða bekk, benda
svo á að hægt sje að uppfylla þörfina
með því að lesa grein eða kafla í bók.
Bam langar t. d. til að búa til flugdreka
eða annað leikfang, það tekur með feg-
inshendi grein, sem segir því hvernig
það eigi að fara að því. 1 matreiðslu,
allri handavinnu, blómrækt o. s. frv.
mætti fá börnunum stuttar og ljósar
lýsingar á því, sem þau langar til að
gera, og lofa þeim að lesa þær. það vek-
ur sjálfstæði þeirra og sjálfsvirðingu að
finna, að þau eru fær um að afla sjer
sjálf þeirrar hjálpar, sem þau þurfa, til
þess að ná mikilsverðu takmarki.
pá mundi það ekki vekja litla starfs-
hvöt, að leyfa börnunum að finna góð-
an leik í leikjabók, læra hann og kenna
hinum börnunum, og stjórna svo leikn-
um.
það er ágæt aðferð, að leyfa börnum
að safna einhverju til fróðleiks og skýr-
ingar á námsefni, sem bekkurinn hefir
með höndum. ITvöt til að verða heildinni
til hjálpar, eflir góðan fjelagsskap. Ef
saga eða lýsing einhvers lands er num-
in, þykir flestum nemendum ánægja að
því, að geta komið með grein, mynd,
hlut o. s. frv., sem eykur þekkinguna á
landinu.
Sumstaðar tíðkast sú aðferð, að börn-
in keppast við að flytja heiman að sög-
ur og kvæði, skrítlur, gátur o. fl. Lesa
þau svo þetta upphátt í bekknum; eflir
það ánægju skólalífsins og hvöt til
starfa.
Önnur aðferð til þess að hvetja böm-
in og vekja áhuga á að flytja mikils-
vert námsefni utan úr lífinu inn í skól-
ann, er bygð á ýmsum viðburðum, sem
allir hafa áhuga á. Við vorkomuna
mætti t. d. nota þetta viðfang: Hvaða
breytingu gerir vorið? Af hverju elsk-
um við það mest allra árstíða? Eftir
áhugaríkt samtal í bekknum má svo
leyfa bömunum að koma næsta dag með
greinar, sögur og ljóð um vorið. Sams-
konar aðferð má nota fyrir jólin og
ýmsa merkisdaga á skólaárinu.
IV. Hljóðlestur.
Sparnaður á tíma og fyrirhöfn við
nám byggist mjög á því, að þremur eft-
irfarandi atriðum sje fram fylgt: 1. að
sjeð sje fyrir óskiftri, vakandi eftir-
tekt á mikilvægum námsatriðum; 2. að
áhersla sje lögð á hvert atriði námsins,
þegar bamið er á þeim aldri, sem það
er móttækilegast fyrir það; 3. að náms-
efni og kensluaðferðir sje valið með til-
liti til fastákveðins takmarks, sem
reynsla og athugun hefir sýnt, að er
ákjósanlegast.
Hjer á eftir verður talað um hljóð-
lestur í samræmi við þessi atriði, og
ályktanir dregnar út af reynslu þeirri,
sem fengist hefir með víðtækum og
ítarlegum rannsóknum víða í Banda-
ríkjunum.
Hljóðlestur er besta aðferð-
in til að afla sjer hugmynda.
Mikil áhersla hefir jafnan verið lögð
á að lesa upphátt. Annar lestur hefir
ekki þekst í skólunum en raddlestur.
Brýna margir kennarar fyrir nemend-
um, að lesa einnig upphátt heima fyr-
ir. þessi lestraraðferð hefir reynst
ágæt meðan barnið er að læra að lesa
reiprennandi; en brátt lærir það að
lesa, til þess að afla sjer hugmynda, og
í stað raddlestrar tekur það þá upp
hljóðlestur. Framför nemenda í flestum
bekkjum barnaskóla er komin undir
því, hve fljótt og vel hann getur aflað
sjer hugmynda frá prentuðu máli. Sá
er les hægt og áhrifalítið, dregst aftur
úr. þegar lesið er upphátt, er margs að
gæta, sem ekki kemur til greina við