Skólablaðið - 01.02.1921, Qupperneq 8

20
SKÓLABLAÐIÐ
Febr. 1921
það eftirlæti, að tala á einkafundum með
kvenfólki. Jeg ætla þess vegna að nota þetta
hátíðlega tækifæri til þess að setja hjer of-
urlítinn þingmálafund.
Jeg ætla þá að minnast á sendiherramál-
ið. Bæði af því að það er fyrirsjáanlegt, að
hjer í landi muni rísa upp mörg blómleg
ríki í nánustu framtíð, og svo hins vegna,
að mörg okkar, sem hjer erum, munu inn-
an skamms komast í sendiherrastöður. —
Jeg skal skýra þetta nánar um ríkin. —
Reykjavík ætlar að höggva af sjer halann,
sveitimar allar, eða sveitarómagana, og eiga
ríkissjóðinn sinn sjálf. Norðurland lýsir yfir
fullveldi sínu, eins og vera ber — og svo
Eyrarbakki. þar hafa nú lengi gengið inn-
anlandsstyrjaldir, sem bera vott um alveg
sjerstakt þjóðerni. Og loks eru tvö tungumál
í landinu. Öðrumegin eru þeir, sem bæði
þekkja e og i, en hinumegin þeir, sem bara
segja e-e, og úr þessu verða tvö ríki, með
sínum háskólanum fyrir hvort málið.
þá skal jeg skýra þetta nánar um sendi-
herrastöðurnar. —- Jeg á þess því miður ekki
kost, að halda sjerstakan fund með þeim,
sem eru nýkomnir á kjörskrá, þó að slíkt
þyki nú mest kurteisi,*) enda er minna í
húfi fvrir mig en þingmannaefnin okkar,
þó að jeg geti ekki, eins og þeir, skift læri-
sveinunum í deildir eftir þroska og skiln-
ingi. En jeg skal reyna að krydda mál mitt
líkingum og dæmisögum, að viturra ma'nna
róði, til þess að ofbjóða engum.
Skagfirðingur, sem jeg var einu sinni
samtíða, sagði mjer það, að Hríseyingar
væru lang-heimskastir allra manna á ís-
landi. Hann hafði aldrei komið í Hrísey, og
ekki sjeð nema einn einasta Hríseying. En
sá eini var heimskasti maður, sem Skag-
firðingurinn hafði fyrir hitt. þess vegna vissi
hann þetta um Hríseyinga. En aldrei síðan
*) þingmannaefnin í Rvík hjeldu sjer-
staka þingmálafundi með konum, sem flest-
ar voru nýkomnar á kjörskrá, sbr. orð post-
ulans: „Svo er komið fyrir yður, að þjer
hafið þörf á mjólk, en ekki megnri fæðu.
... En megna fæðan er fyrir fullorðna, þar
sem leiknin hefir tamið skilvitunum að
greina gott frá illu“ (Hebr. 5, 12—14).
heyri jeg svo á Hrísey minst, að mjer detti
ekki þetta fyrst í hug, sem Skagfirðingur-
inn fræddi mig um. Og þó að jeg yrði sjálf-
ur Hríseyingur, mundi þetta sitja í mjer.
það varðar miklu hvernig sendiherrar eru
valdir.
þegar jeg var sendiherra, kom jeg einu
sinni á fjölmennan kennarafund í Svíþjóð,
og var hafður þar til sýnis. Nú hafa allir
sína visku úr einhverjum kennara, og jeg
veit, að næsta dag var íslendingum lýst
fyrir þúsundum nemenda, og að þeim voru
lagðir til lýta allir þeir gallar, sem berlega
voru í mínu fari. En það var líka, að ein
kenslukonan kom endilangan salinn „til
þess að hafa þó tekið í hendina á íslend-
ingi“. Jeg skal taka það fram, að gefnu til-
efni,að hún var bæði ung og fríð, þessi
kenslukona, og hún sagði: „Eruð þið svona
fallegir þar?“ — Nú er það einhver brýnasta
nauðsyn hverjum sendiherra, að kunna að
haga orðum sínum sæmilega, og vildi
íslandi það til, að karlmenn hlera það einna
fvrst í framandi landi, hvernig tala megi
við ungar konur. Og sendiherranum varð
það fyrir, að hann jós yfir jómfrúna þeim
faguryrðum, sem hann kunni og hæfileg
mættu þykja. En það þykist jeg vita, að hún
hafi ekki daginn eftir ráðlagt sínum böm-
um, ef þau hittu fyrir íslending, að reyna
að gcra hann orðlausan eða koma honum
í bobha. — Hún ympraði á því, að víst hefði
langhesti maðurinn verið valinn til að koma
þar, sem jeg þá var, og hjalaði við hana.
Jeg býst við, að hún hafi ekki sjeð neinn
Islending síðan, og þá heldur hún víst enn
í dag, að jeg sje laglegasti maðurinn í þessu
landi. þaÖ væri nú ekki efnilegt fyrir þjóð-
ina, ef slík skoðun næði að festa rætur, og
mun þá ekki annað fangaráð en að velja
nýjan sendiherra til þessarar borgar.
En hver er nú sjálfum sjer næstur, eins
og kunnugt er, og er þá fyrst og fremst að
líta á það, hvað hægt er að hafa upp úr
sendiherrastöðunum fýrir okkur sjálf, sem
væntanlega verðum sendiherrar. Ekki em
eftirlaunin, og ekki verður vegsemdin í ask-
ana látin. — það er ekki að óreyndu litið
upp til kotungssonarins, eða þess manns,
sem kemur meðal framandi manna frá