Tölvumál - 01.07.2002, Blaðsíða 14

Gagnagrunnur
Landskrá fasteigna
Haukur Ingibergsson
Megintilgangur frum-
varpanna, sem sam-
þykkt voru samhljóða
á Alþingi 4. maí
2000, var að koma
á fót samhæfðu
gagna- og upplýs-
ingakerfi fyrir allar
fasteignir í landinu
Landskrá fasteigna er
samsett af fjórum
skráarhlutum sem hver
um sig ber sérstakt
heiti og geyma ólíkar
upplýsingar
Hinn 7. febrúar 2000 höfðu þrír ráð-
herrar framsögu á Alþingi fyrir
þremur frumvörpum sem mörk-
uðu stofnun Landskrár fasteigna. Þetta
voru fjármálaráðherra, um breytingu á
lögum um skráningu og mat fasteigna,
dóms- og kirkjumálaráðherra, um breyt-
ingu á þinglýsingalögum, og iðnaðar og
viðskiptaráðherra um breytingu á lögum
um brunatryggingar.
Megintilgangur frumvarpanna, sem sam-
þykkt voru samhljóða á Alþingi 4. maí
2000, var að koma á fót samhæfðu gagna-
og upplýsingakerfi fyrir allar fasteignir í
landinu er nefnist Landskrá fasteigna. Með
tilkomu Landskrár fasteigna myndast í
fyrsta sinn samhæft gagna- og upplýsinga-
keifi um allar fasteignir á Islandi sem nýtist
almenningi, fyrirtækjum og opinberum aðil-
um og öllum þeim sem áður héldu sérstakar
fasteignaskrár. I þeirra hópi eru Fasteigna-
mat ríkisins, þinglýsingastjórar hjá sýslu-
mannsembættum, byggingarfulltrúar sveit-
arfélaganna og álagningardeildir þeirra,
Hagstofa Islands, þjóðskrá, ásamt fyrirtækj-
um á ýmsum sviðum viðskiptalífisins.
Verkefni, sem hafði að markmiði ein-
skráningu upplýsinga um fasteignir í skil-
virku skráningarferli með skýra hlutverka-
skiptingu skráningaraðila að leiðarljósi, var
hrundið af stað innan stjórnsýslunnar 1992
með stofnun stýrihóps verkefnisins. í hon-
um sat ráðuneytisstjóri fjármálaráðuneytis,
sem var formaður, dómsmálaráðuneytis, fé-
lagsmálaráðuneytis og umhverfismálaráðu-
neytis, hagstofustjóri, formaður Sambands
ísl. sveitarfélaga og fulltrúi Reykjavíkur-
borgar.
Samsetning stýrihópsins endurspeglar
vel að hér var um að ræða umbótamál sem
varðaði marga og sem unnið var að á
heildstæðan og markvissan hátt. Einkum
var unnið að lausn á þeim vanda að Fast-
eignamat ríkisins, þinglýsingastjórar og
byggingarfulltrúar skráðu upplýsingar um
fasteignir í mismunandi tilgangi og eftir
mismunandi lögum er geyma ólík ákvæði
um skráningu fasteigna. Þetta fyrirkomu-
lag leiddi til misræmis í skráðum upplýs-
ingum um einstakar fasteignir. Einkanlega
skorti samræmdar reglur um stofnun nýrra
fasteigna í einstökum skrám. Vegna þessa
misræmis var ekki unnt að tengja skrámar
saman. Þannig var viðhaldið margverkn-
aði og margskráningu sem fylgir óhjá-
kvæmilega skráarhaldi margra aðila um
sömu upplýsingaratriðin.
Þegar greining verkþátta og vinnuferla
var komin vel á veg lét stýrihópurinn
framkvæma tilraunaverkefni í Kópavogi
og í Amessýslu við að koma á samræmdri
fasteignaskráningu hjá Fasteignamati rík-
isins, þinglýsingastjóra og byggingarfull-
trúa. Reynslan úr þeim tilraunum vísaði
veginn til þeirrar stjórnsýsluskipunar sem
síðar var lögfest 4. maí 2000. Skipta má
efni lagabreytinganna í þrennt. I fyrsta
lagi var gert ráð fyrir því að komið yrði á
fót samhæfðu gagna- og upplýsingakerfi,
Landskrá fasteigna, um allar fasteignir
m.a. með samruna fasteignaskrár Fast-
eignamats ríkisins og þinglýsingabóka
sýslumanna. I öðru lagi var gert ráð fyrir
nýju samræmdu verklagi um fasteigna-
skráningu hjá skráningaraðilum fasteigna
en þeir eru sveitarfélög, Fasteignamat rík-
isins og sýslumenn. I þriðja lagi var lagður
grunnur að skráningu eignamarka lands
með hnitum en slík skráning nýtist m.a. til
rekstrar landupplýsingakerfa.
Ávinningur
Verulegur þjóðfélagslegur og efnahagsleg-
ur ávinningur hlýst af tilkomu Landskrár
fasteigna því fasteignir eru ein mikilvæg-
asta stoðin undir efnahagskerfi þjóðarinn-
ar. Samhæfð, áreiðanleg og markviss
skráning þessara eigna og réttinda er þeim
tengjast er því ein af meginstoðum frjálsra
viðskipta og hagvaxtar. Landskrá fast-
eigna er þannig í senn mikilvægur grund-
völlur og verkfæri til að styrkja efnahags-
lífið og tryggja öryggi í viðskiptum með
þessar mikilvægu eignir fólks, fyrirtækja
og opinberra aðila.
Landskrá fasteigna er samsett af fjórum
skráarhlutum sem hver um sig ber sérstakt
heiti og geyma ólíkar upplýsingar. Þeir eru
14
Tölvumál