Vísir - 16.06.1964, Síða 10

TBHBlBBaBHggJBfflra
V í S I R . Þriðjudagur 16. júní 1964.
'0
Þrír áfangar —
Framh. af bls. 9
kirkju stóðu hermenn af kon-
ungsskipinu heiðursvörð á Aust-
urvelli og lúðrasveit lék og
þótti þa'ð nýstárlegt. Við mess-
una var lofsöngurinn „Ó, guð
vors lands“ með lagi Svein-
björns Sveinbjörnssonar, sung-
inn 1 fyrsta sinn.
Síðdegis fór fram þjóðhátíð
Reykvíkinga í öskjuhlíð. Þegar
konungur kom þangað voru þar
fyrir tveir menn af herskipinu
Fyllu með fallbyssu og sky'.du
þeir skjóta heiðursskotum fyrir
konungi. Vel gekk með fyrstu
sex skotin en við sjöunda skot-
varð sprenging í fallbyssunni
og misstu báðir mennirnir
vinstri hönd sína annar um úln-
lið, hinn um olnboga.
★
3. ágúst lagði konungur af
stað úr Reykjavík og með hon-
um Valdimar prins, Hilmar
landshöfðingi og stór flokkur
manna. Fyrstu nóttina voru þeir
á Þingvöllum og svaf konungur
í kirkjunni en aðrir í tjöldum. 4.
ágúst var riðið austur að Geysi
og dvalizt þar í tvo daga. Geys-
ir hafði gosið nokkru áður en
konungur kom þangað, en aldrei
meðan hann dvaldist þar, en
Strokkur gaus.
Þann 7. ágúst dvaldist kon-
ungur á þjóðhátiðinni á Þingvöll
um, en lagði síðan af stað til
Reykjavíkur og sigldi þaðan aft
ur á brott frá landinu 10. ágúst.
Heimastjórn 1904
Tjegar birtir af degi 1.
"febrúar 1904 eru fánar
dregnir að hún í Reykjavík, til
að fagna fyrstu innlendu stjórn
á íslandi, aliir dönsku fánarn-
ir, sem biakta yfir höfuðstaðn-
um, á tyllidögum, aðeins endr-
um og eins hafði sézt hvítur
valur í bláum feldi á flaggstöng
og kallaður íslenzkur fáni. Fólk
nemur staðar á götu þennan
morgun tii þess að horfa á
Hannes Hafstein, sem nú á að
stjórna Islandi, fyrstur íslend-
inga síðan land byggðist, ganga
hægt upp stíginn að hvíta hús-
inu við Lækinn, þar sem nýja
stjórnin r-ran hafa aðsetur sitt.
Áður hafð; landshöfðingi búið
þar, og haft þar skrifstofur sín
ar, en á jólaföstu höfðu smið-
ir tekið að breyta íbúð nans,
svo að skrifstofur ráðherra
stjórnarinnar fengju að rúmast
1 húsinu, salurinn er orðinn að
herbergi ráðherrans, borðstofan
að biðstofu. Héðan af heitir hin
gamla bygging stjórnarráðið.
Undir hádegi gengur annar
maður, roskinn, lágvaxinn, nokk
uð lotinn í herðum, upp stíginn
að hvíta húsinu, Magnús Step-
hensen, síðasti fulltrúi erlenda
valdsins á Islandi. Allt starfs-
lið hinnar nýju stjórnar, sam-
tals tólf menn (og kemur fram
í blöðum að sumum vex 1 aug-
um kostnaður af þessu manna-
haldi) er saman komið inni hjá
ráðherra. Þegar sól var gengin
í hádegisstað fékk Magnús Step-
hensen honum stjórnartaumana
1 hendur. Var síðan drukkin
hestaskál 1 kampavíni, segir
blaðið Ingólfur og bætir við:
Er nú vonandi að Hannes sitji
eigi verr stjórnarfolann en Pega-
sus. En ríða verður hann fol-
anum til landvarnarskeið, c-f
hann vill fá hrós fyrir taum-
haldið.
★
Um kvöldið sitja hundrað
manns veizlu til að kveðja
landshöfðingja og fagna ráðherr
anum. Landshöfðingi kveðst í
ræðu sinni hafa til þess fundið,
að sig hafi skort hæfileika til
að ryðja nýjar framfarabrautir,
hann hafi viljað hafa augun op-
in fyrir þörfum þjóðrinnar en
síður séð ráðin til að bæta úr.
Þess vegna gleðji sig af alhug,
að nú sé æðsta stjórn landsins
komin í hendur manns, sem hafi
þá hæfileika sem sig hefði vant-
að.
Að lokum rís Hannes Hafstein
til að þakka. Hér talar ekki
skáldið, heldur ráðherrann.
Stefnuskrá hans er stuttorð, en
segir allt sem honum þykir
mestu skipta. Hann biður alla
góða krafta um að leggjast á
eitt með stjórninni að gera iand
ið sem lífvænlegast. Eitt cr
nauðsynlegt til þess að svo
megi verða: „Ég mun fyrir mitt
leyti reyna að stuðla að sátt
og samlyndi, og vænti þess, að
sem flestir finni önnur ætlunar-
verk æðri, heldur en að ala
gamla úlfúð og ríg.“
Fullveldi 1918
1 desember 1918 rann upp.
Þann dag varð ísland full-
valda ríki. Að baki voru ömur-
legir dagar nóvembermánaðar í
Reykjavík, inflúensan skæða
spánska veikin, hafði herjað í
bænum og yfir 200 manns dáið.
Hún var enn ekki að fullu af-
staðin, sorg ríkti á fjölda heim-
ila og lík stóðu mörg uppi, er
ekki höfðu enn fengizt greftruð.
Seinni hluta nóvembermánaðar
hafði verið langvarandi sudrla
og súldarveður, en nú rann fu.'l-
veldisdagurinn upp og var veð-
ur svo fagurt, sem hugazt gat.
Frostlaust var og kyrrt veð-
ur, þýður sunnanblær lék í
lofti og ýtti móðunni sem legið
hafði um nóttina hægt og nægt
norður á flóann.
Vegna inflúensufarsóttarinn-
ar var ákveðið að engin veizln-
höld færu fram á þessum degi,
aðeins hátíðleg athöfn við
Stjórnarráðshúsið.
Forsætisráðherra, sem var
Jón Magnússon, var fjarver-
andi. Hann hafði farið út til
Kaupmannahafnar til þess að
vera til staðar, er danska -íkis-
þingið hefði afgreitt sambans-
lögin. Það gerðist ekki fyrr en
í lok nóvember og síðasta dag
mánaðarins staðfesti konung-
ur þau og var skeyti um þaó
þegar sent til Islands.
★
Klukkan ellefu fyrir hádegi
gengu þeir ráðherrar sem
heima voru, nafnarnir Sigurður
Eggerz og Sigurður Jónsson og
forsetar Alþingis að leiði Jóns
Sigurðssonar í kirkjugarðinam
og lögðu á það blómsveig í
nafni lands og þjóðar. En kort
er fyrir hádegi skyldi hefjast
hin hátíðlega athöfn við Stjórn
arráðshúsið. Var þar þá saman
kominn margar þúsundir manna.
Sjóliðar af danska varðskipinu
Islands Falk mynduðu heiðurs-
fylkingu á blettinum fyrir fram
an Stjórnarráðshúsið. Hófst svo
athöfnin með því að Lúðrasveit
Reykjavíkur lék' Eldgamla ísa-
fold.
Þá flutti Sigurður Eggerz
starfandi forsætisráðherra í
fjarveru Jóns Magnússona'r
ræðu. Hér skal aðeins tekið upp
niðurlag hennar:
„Fáninn er tákn fullveldis
vors. Fáninn er ímynd þeirra
hugsjóna, sem þjóð vor á feg-
urstar. I-Ivert stórverk, sem
unnið er af oss, eykur veg fán-
ans. Hvort sem það er unnið á
höfunum, í baráttunni við brim
og úfnar öldur eða á svæði fram
kvæmdanna, eða í vísindum og
fögrum listum. Því göfugri sem
þjóð vor er, þvi göfugri verður
fáni vor. Vegur hans og frami
er frægð þjóðar vorrar og kon-
ungs vors. Vér biðjum alföður
að vaka yfir íslenzka ríkinu cg
konungi vorum.
Vér biðjum alföður að styrkja
oss til að lyfta fánanum til
frægðar og frama. Gifta lands
vors og konungs vors fyigi
fána vorum,
Svo drögum vér hann að nún“
Um leið og ráðherrann lauk
máli sínu var hinn nýi ríkisfáni
klofni fáninn, dreginn í fyrsta
sinn á stöng yfir dyrum Stjórn
arráðshússins. Er fáninn var
kominn að hún, en það mun
hafa verið á mínútunn 12, var
vindblærinn það mikill, að fán-
inn þandist, og í sama bili vo-u
fánar dregnir upp víðsvegar um
bæinn, en „Islands Falk“ heils-
aði fánanum með 21 fallbýssu-
skoti.
(Eftir ýmsum heimildum,
miðkaflinn um Heimastjórn
eftir riti Kristjáns Alberts-
sonar.)
- VINNA -
VÉLHREINGERNING
Vanir
menn.
Þægileg.
Fljótleg.
Vönduð
vinna.
ÞRIF —
Sími 21587
hreinsun
húsgagnahreinsun
Sími 37389
Teppa. og húsgagnahreinsunin
NÝJA TEPPAHREIMSUNIN
Fullkomnustu
vélar ásamt
þurrkara.
Nýja teppa- og
húsgagna-
hreinsunin.
Sími 37434.
USAVmnrnniR^
Laugavegi 39, Sími 102G0.
Gerum við og iárnklæðum pök.
Setjum í einfalt og tvöfalt gler
o.fl. — Útvegum allt efni.
Slysavarðstofan
Opið allan sólarhringinn. Sími
21230. Nætur og helgidagslæknir
. sama síma
Næturvakt 1 Reykjavík vikuna
13.-20. júní verður í IngólfsaDó-
teki. Vakt 17. júní í Reykjavíkur
apóteki.
Næturlæknir i Hafnarfirði frá
kl. 17 í kvöld: Ólafur Einarsson,
sími 50952. Læknir 17. júní til
fimmtudagsmorguns: Jósef Ólafs-
son, sími 51820.
Ut varpið
Þriðjudagur 16. júní
18.30 Þjóðlög frá ýmsum lönd-
um.
18.50 Tilkynningar.
19.20 Veðurfregnir
19.30 Fréttir
20.00 Á Akranesi frá morgni til
kvölds: Dagskrá á 100 ára
afmæli verzlunar á Skipa-
skaga. Stefán Jónsson tek-
ur saman.
21.00 Þrjú lög fyrir kór og hljóm-
sveit op. 11 eftir Rakh-
maninoff. Kór og hljóm-
sveit rússneska útvarpsins
flytja; Alexander Gank
stjórnar.
21.15 „Anno 1959“, smásaga eftir
Guðmund Halldórsson á
Bergstöðum í Svartárdal.
Höfundur les.
21.30 Sinfónía 1 C-dúr „Leik-
fangasinfónían" eftir
Haydn.
21.40 Iþróttir. Sigurður Sigurðs-
son talar.
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
BLÖÐUM FLETT
Þér skáld frá útsævi alda
við upprás töfrandi ljóma,
þér hlustandi sáuð, er himnarnir skópust
og hafdjúp leystust úr dróma.
Og hjörtu yðar vér heyrum,
því harpan var jarðríki geymd.
I hofskálum aldanna heyrast þau slá,
en hinna þögnuð og nafnlaus gleymd.
Stefán frá Hvítadal.
Að vera sigldur hefur lengi verið sama hjá alþýðufólki hér á landi
sem að vera framaður. Hafi verið bent á einhvern óvalinn mann og
sagt: „hann hefur farið út yfir pollinn“, en því svo viðbætt í hálfum
hljóðum: „ — verið á Brimarhólmi“, þá liggur við, áð fremdin af
förinni hafi jafnast á móti ófrægðinni. er viðbótinni fylgdi — ef ekki
voru því ljótari málavextir. Það að sigla, þýddi til skamms tíma að
fara til Hafnar. Höfn hefur ávallt verið æðsti áfangastaður íslend-
inga, sem farið hafa utan síðan á fimmtándu öld, þegar Iandið hvarf
undir Danakonung, ásamt Noregi . . . Út yfir pollinn var flesta
fremd að sækja, sitt rak eftir hverjum: gróðafíkn eða frama, nýjunga-
og mennta'öngun, surnir fóru með landsmál og konungserindi, aðrir
sigldu sakir mála sinna, sumir sjálfráðir, aðrir nauðugir. Og enn er
sá hlutur ótalinn ,sem ótal margra hugi herti og hvatti, og það var
hið forna farmanna- og víkingablóð . . .
Matthías Jochumsson: „Frá Danmörku“.
ERTU SOFNUÐ
ELSKAN?
. . . nei, en þú þykist vera það
. . . Ég skil! En hvað viltu að
ég geri — láti múra upp í glugg-
ann, sem veit út að svölunum,
þar sem þær liggja í sólbaðinu,
eða hvað . . . Eins og mér sé
nokkur lífsins leið að ábyrgjast
að það komi ekki fyrir mig að
líta út um glugga skrattann, fyrst
hann er þarna á veggnum, og að
það geti ekki hitzt svo á, að þær
séu þá að striplast þarna . . . Og
það var eins og hver önnur til-
viljun . . . já bara eins og hrein-
asta tilviljun, að ég skyldi standa
þarna í dag, og þú ræður hvort
þú trúir þvl eða ekki, en ég var
ekki farinn að taka eftir þvl, þeg-
ar þú komst, að þær lágu þarna.
EINA
SNEIÐ
. . . Göngum, göngum, göngum
upp í gilið syngja litlu krakkarn-
ir. og þar á kletti situr svarti
krummi . . Gangið, gangið,
sagði bandaríski öldungurinn sér-
fróði og margfróði, sem var hér
á dögunum . . . gangið ef þið
viljið losna við að fara úr blóð-
tappa, kransæðastíflu og hjarta-
bilun á miðjum aldri — en ekki
minntist hann þó neitt á gilið og
svarta krumma, óheillafuglinn
slægvitra, sem kókir af klettin-
um og fylgist með öllu, sem fram
fer í byggð . . . Göngum, göng-
um, tóna kommar í kór . . . Gils,
komdu að ganga — og þó að þú
viljir ekki leika þér lehgur við
okkur Einar Bragi fýlupoki, þá
máttu koma að ganga með okkur
. . . þú getur svo haldið áfram að
leika lögspeking á eftir . . .
Komdu að ganga, komdu að
ganga, sérðu ekki að svarti
krummi situr uppi á klettinum og
einblínir á þig . . . Komdu að
ganga . . . komið á eftir okkur
. . . fylgið okkur fast eftir inn
í gilið, inn I sjálfhelduna . . . inn
í sjálfhelduna . . .
JflíóL
hvað hver segir, og þó að ég hafi
ekkert vit á póiitík — en það fer
ekki- hjá því, að eitthvað sé bog-
ið við það, þegar Tíminn hefur
það í einu og sama orðinu að allt
sem stjórnin geri og háfi gert —
sé Framsókn að þakka, og allt,
sem stjórnin geri og hafi gert, sé
tóm vitleysa . . .
? P ?
* # *
... að rafallinn við loftræstingar
kerfi Þjóðleikhússins, sé keyptur
austantjaids?
MÉR ER
SAMA
aa