Dagblaðið Vísir - DV - 09.06.1993, Síða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 9. JÚNÍ 1993
Útgáfufélag: FRJALS FJOLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÖNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RViK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aörar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NUMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð I lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Alþýðuflokkurinn hrókar
Þaö verða aö teljast nokkur pólitísk tíðindi þegar tvær
mannabreytingar veröa í ríkisstjóm. Þeir Jón Sigurösson
iönaöar- og viðskiptaráðherra og Eiður Guðnason um-
hverfisráðherra munu hverfa til annarra starfa en í stað
þeirra koma Guðmundur Ámi Stefánsson, bæjarstjóri í
Hafnarfirði, og Össur Skarphéðinsson, formaður þing-
flokksins. Jafnframt mun Sighvatur Björgvinsson fara
úr heilbrigðisráðuneytinu yfir í ráðuneyti Jóns Sigurðs-
sonar en Guðmundur Ami verður heilbrigðis- og trygg-
ingaráðherra.
Þeir Guðmundur Ami og Össur em báðir tiltölulega
ungir menn í stjómmálum og Jón Baldvin talar um kyn-
slóðaskipti í forystu flokksins. Það má til sanns vegar
færa og á við um ríkisstjórnina líka. Þeir Jón Sigurðsson
og Eiður hafa báðir reynst nýtir ráðherrar og hafa orð
á sér fyrir vinnusemi en engu að síður hefur breytingin
ferskleika í för með sér og nokkra eftirvæntingu. Hvorki
Guðmundur Ámi né Össur em menn lognmollunnar.
Með nýjum mönnum koma ný viðhorf og endumýjaður
kraftur.
Annað er vert að skoða í þessu samhengi. Þeir Guð-
mundur Ámi og Össur verða að teljast til vinstri arms
Alþýðuflokksins. Össur var lengi í Alþýðubandalaginu
og um tíma ritstjóri ÞjóðvHjans og sjálfsagt gætir sósíal-
iskra áhrifa í störfum hans, þótt maðurinn virðist
pragmatískur og praktískur í sinni póhtík eftir að hann
settist á þing. Guðmundur Ámi hefur einnig verið taHnn
til vinstri hjá krötum og einmitt haft orð fyrir gagnrýn-
endum innan flokksins sem hafa tahð Alþýðuflokkinn
of leiðitaman í samstarflnu með Sjálfstæðisflokknum.
Jón Sigurðsson og Eiður Guðnason hafa á hinn bóginn
verið afar nánir samstarfsmenn Jóns Baldvins og þess
vegna er hér um nokkra áherslubreytingu að ræða 1
póhtískum skilningi og verður fróðlegt að fylgjast með
því hvaða afleiðingar það kann að hafa í fór með sér í
stjómarsamstarfmu.
Erlendis em mannabreytingar tíðar og algengar í rík-
isstjómum og þykja ekki mikið tfltökumál. Hér heima
hafa ráðherrar ríghaldið í stóla sína og Htið við þeim
hróflað, enda talinn áHtshnekkir að ganga úr ráðherra-
stól nema feitir bithngar séu í boði. Jón Baldvin hefur
gremflega firndið nægflega feita bita handa Jóni og Eiði
og raunar virðist vera búið að úthluta einum bitlingi til
viðbótar til Karls Steinars Guðnasonar sem velur for-
stjórastól í Tryggingastofnun fram yfir ráðherrastólinn
sem honum stóð tfl boða.
En hvemig svo sem að þessum hrókeringum er staðið
vekja þær umræður og væntingar. Og þær em dáfltið
spennandi. Hrókeringin gefur ríkisstjóminni nýjan svip.
Þær em djarfar og sýna að minnsta kosti að Alþýðuflokk-
urinn er Hfandi flokkur. Kratamir fá að vísu það orð á
sig að vera flokkur bitlinganna en á móti kemur að þeir
kunna að endumýja og stokka upp, sem er hverjum
stjómmálaflokki hoUt og nauðsynlegt. Einnig Sjálfstæðis-
flokknum.
Ríkisstjómin stendur Ula. Hún er í erfiðleikum með
stjóm landsmála og hún mætir óvinsældum og mótlæti
hjá almenningi. Þeir Guðmundur Ámi og Össur taka því
nokkra áhættu með því að setjast í ráðuneytin við slíkar
aðstæður. Varla verður við því að búast að ríkisstjómin
taki nein heljarstökk eða koUhnísa þótt tveim mönnum
sé skipt út. En hver veit nema þeir kunni að setja við-
feUdnari og hressari svip á ríMsstjóm sem ekki hefur
lengur neinu að tapa. EUert B. Schram
Japanir hafa reist efnahagsstórveidi sitt án þess að hafa miklar orku- og hráefnalindir.
Háriðaf
kasmírgeitinni
Á áttunda áratugnum geröu
Danir sér skýrari grein fyrir því
aö landbúnaður gæti ekki staöiö
undir efnahagslegum vexti þjóöar-
innar í framtíðinni. Landbúnaöur
hafði þó verið þeirra öflugasta út-
flutningsgrein um langan aldur.
Danir hafa hvorki orku né hrá-
efni í ríkum mæh en meö hugviti
og útsjónarsemi eru þeir orðnir
meðal öflugustu iðnaðarþjóöa.
Svipaö má segja um Japani.
Orku- og hráefnalitlir hafa þeir
reist iönveldi sitt.
íslendingum hættir til að tak-
marka möguleika sína við orku-
lindir og hráefnisöflun. Ef til vill
eru þessi viöhorf þó aö breytast.
Kasmírgeitin
Mér er minnisstætt er ég tók ein-
hveiju sinni sessunaut minn tali í
flugvél.
Sá sem ég tók tali var Skoti. Ég
spurði hann: „Á hveiju lifið þiö
þama í Skotlandi, þar sem þú
býrð?“
Svarið var stutt. „Á hárinu af
kasmírgeitinni." Ég fékk síðan
nánari skýringu. Hann sagði að
þeir flyttu hár kasmírgeitarinnar
frá flallahéruðum Kasmír til Skot-
lands. Þar væri umfangsmikill iðn-
aður er gerði úr þessu hráefni fatn-
aö sem síðan væri fluttur út, mest
til Japan og seldur þar. Mér varð
hugsað til okkar íslendinga. Við
höfum alltaf sagt: Hér höfum við
fiskimið og orkulindir, af þeim
veröum viö að lifa.
Víóari sjóndeildarhringur
í vaxandi mæli eru íslendingar
að víkka sjóndeildarhring sinn í
útflutningsmálum. Flugfélagið Atl-
anta hefur veriö ípjög í fréttum
með þróttmikla starfsemi sína að
undanfómu og margt mætti telja.
Kjállariim
Guðmundur G.
Þórarinsson,
formaður Verkfræðingafélags
íslands
Nýlega héldu Stéttarfélag verk-
fræðinga og Félag ráðgjafarverk-
fræðinga ráðstefnu um útvíkkun á
atvinnumarkaöi verkfræðinga og
útflutning á tækniþekkingu. Þar
komu margir athyghsverðir hlutir
fram.
Er það ekki umhugsunarefni
hversu lítt við beitum skólakerfi
okkar til þess að kenna fiskifræði
og haffræði þegar sjávarafurðir eru
um 70% útflutningsverðmæta okk-
ar? Er ekki athyglisvert hversu fáir
tæknimenn starfa aö sjávarútvegs-
málum?
Fyrirtækið Marel hf. er oft tekið
sem dæmi um velheppnaða út-
flutningsframleiðslu. Fyrirtækið
hefur um 50 manns í vinnu. Þar
af em 25 verk- og tæknifræðingar.
Marel hf. er nú 10 ára en áður en
fyrirtækið var stofnað hafði Raun-
vísindadeild háskólans þróað
framleiðsluhugmyndina í 7-0 ár.
Spuming er hvort fyrirtækið hefði
spjarað sig ef grunnvinnan hefði
ekki farið fram innan Háskólans.
Norðurlöndin hin hafa talsvert
reynt að örva og efla slíka starf-
semi.
Vandinn er að rata í því efni rétta
leið en enginn vafi er á að miklu
má áorka.
Nú um stundir er stöðnun í orku-
geiranum Það getur breyst. Sam-
dráttur er í fiskveiðum. Én nýjar
tegundir bætast í aflann og Evr-
ópska efnahagssvæðið ætti að opna
möguleika á frekari úrvinnslu
sjávarafurða.
Ég er ekki að mæla með því að
íslendingar snúi sér að kasmírgeit-
inni. En samlíkingin getur átt rétt
á sér. Mér finnst að dæmi Skotans
ætti að víkka sjóndeildarhringinn.
Ef menn komast upp úr kjölfóran-
um opnast nýjar leiðir.
Guðmundur G. Þórarinsson
„Er það ekki umhugsunarefni hversu
lítt við beitum skólakerfi okkar til þess
að kenna fiskifræði og haffræði þegar
sjávarafurðir eru um 70% útfhitnings-
verðmæta okkar?“
Skoðanir annarra
Hlutverk Guðmundar Árna
„Þaer vonir munu annars vera bundnar við Guð-
mund Áma að honum takist að punta ögn upp á það
tötralega klæði sem múnderingin á flokki hans sem
flokki félagshyggju er orðin - eiginlega ekki annað
en „rauð dula“ framan í alla sem undir högg eiga
að sækja í lífsbaráttu sinni í landinu. Vonast er til
að einkum heilbrigðisstéttimar og sjúklingar láti það
villa sér sýn aö nú er „dulan“ lögö á herðar manni,
sem óneitanlega er sléttmálli og hefur nettari hma-
burð en fyrirrennarinn vestfirski, er haföi þann hátt-
inn á að krækja aldrei fyrir snjóskafl eða keldu en
óð beint af augum eins og Þorgeir Hávarsson."
Garri í Tímanum 8. júní
Endurnýjuð Ítalía
„Kosningamar um helgina vora fyrsta tækifæri
kjósenda til að láta álit sitt í ljós eftir að spillingar-
máhn byijuðu að hrannast upp. Var enda htið svo
á að þær myndu marka upphafið aö nýrri, endurnýj-
aðri Ítalíu. Kosningaúrslitin em ákveðin staðfesting
á þessari spá. Rétt eins og í þjóðaratkvæðagreiðsl-
unni sneru kjósendur baki við hinu hefðbundna og
vom sigurvegarar helgarinnar fyrst og fremst flokk-
ar og framboð sem tengdust ekki fortíðinni.“
Leiðari í Mbl. 8. júní
Gonzales og Spánn
„Spánveijar hafa því enn séð vonum sínum um
betri framtíð borgiö í höndum jafnaðarmanna.
Gonzales hefur gætt þess á undanfómum ámm< að
vera með flokk sinn í stöðugri endumýjun; ekki síst
hugmyndalega. Hann hefur kastað fyrir róða göml-
um hugmyndum, sem enn loða við suma jafnaðar-
mannaflokka Evrópu, um óhófleg ríkisafskipti og
beitt sér fyrir opnun landsins á sviði viðskipta."
Leiðari í Alþýðublaðinu 8. júni