Dagblaðið Vísir - DV - 01.07.1994, Blaðsíða 4

4
FÖSTUDAGUR 1. JÚLÍ 1994
Fréttir
Þáttur laimavísitölmmar í lánskjaravísitölunrd:
Pólitísk rök en ekki
f ræðilega skynsamlegt
- segir Snjólfur Ólafsson, dósent í viðskiptafræði
„Þegar launavísitalan var tekin
inn í lánskjaravísitöluna þá mót-
mæltu því margir og sögðu að þessi
vísitala væri mjög léleg. Rökin fyrir
þessu voru pólitísk en þetta er ekki
fræðilega skynsamlegt eða rétt.
Launavísitalan er mjög gróft mat á
launabreytingum og það er mjög
hæpið að nota hana til að bera saman
laun hjá mismunandi hópum með
einhveijum útreikningum. Og að
draga miklar ályktanir út frá vísi-
tölunni og fara út í kjaraaðgerðir á
grundvelh þess er út í hött,“ segir
Snjóifur Ólafsson, dósent í viðskipta-
fræði við Háskóla íslands.
Að sögn Snjólfs var lánskjaravísi-
talan nauðsynleg í lánaviðskiptum
þegar verðbólga var mikil og breyti-
leg hér á landi. Nú þegar verðbólgan
sé orðin mjög lítil sé engin þörf á
henni. Hin pólitísku rök séu ekki
lengur fyrir hendi.
Snjólfur segir núverandi samsetn-
ingu lánskjaravisitölunnar hafa
lækkað skuldimar miðað við þá
gömlu. Ástæðan sé sú að á tímum
kjaraskerðingar virki launavísitalan
tÚ lækkunar en á þenslutímum virki
hún til hækkunar. Meðal annars
vegna þess hafi verið ákveðið að taka
mið af launum við útreikning á visi-
tölvmni árið 1989.
„Mér finnst það augljóst að bönk-
um og einstakiingum eigi aö vera
fijálst að miða við hvaða vísitölu sem
þeir vilja, hvort heldur þaö er doll-
aragengi, launavísitala, lánskjara-
vísitala eða eitthvað annað. Ég fæ
ekki séð rökin fyrir því að ríkiö eigi
að hafa vit fyrir öllum þeim sem eru
að lána einhverjum öðrum.“
En ef launavísitalan er ekki nothæf
til að mæla laun er hún þá nothæf
tíl að ákvarða verðtryggingu á inn-
lendum lánum?
„Fólk heldur að vísitalan valdi þvi
að það skuldi svo mikið. Það er deUa.
Óverðtryggð lán hafa til dæmis verið
dýrari en verðtryggð. Á tímum verð-
bólgunnar var lánskjaravísitalan
mjög æskUegt tæki i lánaviðskiptum.
Núna er hún óþörf en skaðlaus.
Launavísitalan er reUmuö með þeirri
nákvæmni sem menn telja nauðsyn-
lega til að nota sem grunn í láns-
kjaravísitöluna. Hins vegar er ná-
kvæmnin aUt of lítU til að hægt sé
að draga ályktanir um hvemig laun
einstakra hópa hafa þróast."
Saga Reykjavlkur, annað bindi:
Mikill fengur
íþessaribók
- segirborgarstjóri
„Það er mikiU fengur í þessari bók
fyrir Reykvíkinga og landsmenn
áQa,“ sagði Ingibjörg Sólrún Gísla--
dóttir borgarstjóri þegar hún tók við
fyrsta eintaki Sögu Reykjavíkur, 2.
bindi, eftir Guðjón Friðriksson sagn-
fræðing.
Útgáfudagur bókarinnar var á mið-
vikudag en Iðunn gefur hana út. í
kynningu forlagsins segir að saga
höfuðborgarinnar og íbúa hennar sé
sögð á alþýðlegan og skemmtilegan
hátt, án þess að slakað sé á kröfum
um fræðUeg og vönduð vinnubrögð.
Sé þetta fyrst og fremst saga fólksins
sem byggði bæinn og gerði hann að
höfuðborg íslands. „Hún er skrifuð
tíl að sýna Reykvíkingum og íslend-
ingum nútímans hvemig líf þessa
fóUcs og veruleiki var, færa það nær
samtímanum og auka skUning okkar
á lífi þess og lífskjörum."
Fyrsta bindi kom út í árslok 1991.
Fyrstu tvö bindin spanna sögu
Reykjavíkur 1870-1940 en síðara
bindið fjallar einkum um árin eftir
1914. Á annað þúsund mynda prýðir
bækumar.
Verið er að vinna að þriðja og fjórða
bindi Sögu Reykjavíkur sem fjalla
nm árin 1940-1990. Höfundur þeirra
er Eggert Þór Bemharðsson sagn-
fræðingur. Er áætlað aö þriðja bindið
komi út nú í árslok en fjórða bindið
á næsta ári. Síðasta bindiö af Sögu
Reykjavíkur, sem fjaUar um tímabU-
ið fyrir 1870, er ritað af Helga Þor-
lákssyni.
Guðjón Friðriksson sagnfræðingur og höfundur fyrstu tveggja bindanna af Sögu Reykjavíkur og Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir borgarstjóri skoða annað bindið sem kom út i vikunni. DV-mynd Brynjar Gauti
Vestfirðir:
Unnið að sameiningu
sjávarútvegsfyrirtækja
Siguijón j. Sigurðsson, DV, ísafirði:
Þessa dagana stendur yfir könnun
á hagkvæmni sameiningar þriggja
sjávarútvegsfyrirtækja á ísafirði og
í Hnífsdal. Fyrirtækin em íshúsfélag
ísfirðinga, Ritur og Bakki í Hnífsdal.
Samkvæmt heimUdum DV standa
vonir tU að farsæU flötur finnist á
málinu áður en Guðbjörg, hið nýja
skip Hrannar hf., kemur í september
en þá missir íshúsfélag ísfirðinga um
60% af því hráefni sem það hefur
haft 1U umráða.
Blaðið hefur einnig heimUdir fyrir
því að á næsta aðalfúndi Hraðfrysti-
hússins Npröurtanga hf. innan
skamms á ísafirði verði lögð fram
tUlaga um að fyrirtækið veröi sam-
einað Frosta hf. í Súðavík. MikU og
góð samvinna hefur verið á milli
þessara 2ja fyrirtækja, meðal annars
varðandi hráefnisöflun, og saman
eiga þau Fiskiðjuna Freyju hf. á Suð-
ureyri.
Ef af sameiningu verður er taUð
nær víst að bolfiskvinnslan verði á
ísafirði en rækjuvinnslan í Súðavík
og gert ráð fyrir að ísfisktogarinn
Bessi sinni bolfiskveiðunum ásamt
ísfisktogaranum Guðbjarti sem að
hluta mun einnig stunda rækjuveið-
ar. Þá mun vera gert ráð fyrir að
Kofri og Hálfdán í Búð verði á rækju
en að Orri og Haffari verði úreltir.
Vestflarðanefhdin:
Eyjólfurformaður
Samkvæmt heinúldum DV verður
Eyjólfur Sveinsson, aöstoðarmaður
forsætisráðherra, skipaður af hálfu
forsætisráðuneytísins til setu í „Vest-
fjarðanefndinni" sem á að gera tUlög-
ur um skiptingu þeirra 300 milljóna
sem vestfirsk sjávarútvegsfyrirtæki
eiga að fá í formi vílgandi lána.
Eyjólfur mun verða formaður
nefndarinnar en fyrir hggur að
Byggðastofnun hefur tilnefnt Ægi
Hafberg, sparisjóðsstjóra á Flateyri,
í nefndina.
Lögmaður Ólafs Gunnarssonar:
Krefst skaðabóta fyrir
skjólstæðing
„Það er alveg ljóst að þama er
um að ræða mistök hins opinbera.
Hvaða aðili þaö er sem ber sökina
er ekki ljóst en það að þessi maður
skuh hafa verið 1 samneyti við aðra
fanga er óafsakanlegt miðað við
þær upplýsingar sem lágu fyrir
varðandi hann þegar árásin var
gerð. Það er alveg ljóst að ég mun
gera kröfu um skaðabætur vegna
þessa,“ segir Jón Magnússon, lög-
maður Ólafs Gunnarsson, gæslu-
varðhaldsfanga í Síðumúlafang-
elsi, sem ráðist var á í fyrradag.
Ólafur liggur enn á Borgarspítal-
anum en eins og greint var frá í
DV höfuðkúpubrotnaði hann, auk
þess sem hann beinbrotnaði í and-
htí og meiddist á auga þegar Bem-
ard Granodier, Frakkinn sem
grunaður er um íkveikjuna í safh-
aðarheimih Baháía í Mjóddinni,
réðst fyrirvaralaust á hann.
Jón vildi ekki greina frá hvaða
upplýsingar um er að ræða en sam-
kvæmt heimildum DV lá geðheh-
brigðisrannsókn á Granodier fyrir
20. júní. Samkvæmt henni er
Granodier talinn veikur á geði. í
ljósi þessa fór útlendingaeftirhtið
daginn fyrir árásina til hans og
greindi honum frá því að honum
yrði vísað úr landi og kynnti hon-
um kærurétt sinn.
Engar skýringar á ástæðu árásar
Granodiers hggja fyrir og hefur
hann neitað að tala við yfirheyrslur
RLR. í fyrradag var hann úrskurð-
aður í mánaöar gæsluvarðhald af
héraðsdómi.
Jón telur ljóst aö fangelsismála-
stofnun taki ákvörðun um hver
skuh vera í stífri einangrunar-
gæslu og hver ekki. „Það er hins
vegar spuming hvaða upplýsingar
fangelsismálastofnun fær. Lágu
þessar upplýsingar fyrir í fangels-
ismálastofnun eða ekki? Það veit
sinn
ég ekki um,“ segir Jón.
Jón segir einnig að hann muni
gera kröfu um bætur á hendur Rik-
isútvarpinu og Morgunblaðinu
vegna fréttar í umræddum fjöl-
miðlum um bréf sem fannst í fómm
sambýhskonu Ólafs og lekið var í
Morgunblaðið.
„Ég tel meðferð á skjólstæðingi
minum alveg fráleita. Það er búið
að biðja um það í lengri tima að
hann verði fluttur og það er ljóst
að hann ætlar ekki að áfrýja dóm-
inum. Hann er búinn að vera þama
í tæpt ár í þessu gjörsamlega óhæfa
geymslusvæði,“ segir Jón og vitnar
hér í skýrslu Evrópuráðsins til rík-
isstjómarinnar um fangelsismál.
í skýrslunni kom fram að Síðu-
múlafangelsið væri einfaldlega
notað sem geymsluskemma fyrir
fanga.