Dagur - 20.12.1950, Blaðsíða 16

16
Daguk
Miðvikudaginn 13. desember 1950
Danskir vísindamenn teija þorsk-
stofninn við Grænland tíu sinnum
stærri nú en 1925
Fiskifræðingur lieldur því íram, að
Grænlandsþorskuriun fari ekki leng-
ur á íslandsinið íil lirygningar
íslendingar þurfa að vanda fisk-
verkunina sem mest - þá eiga
þerr öruggan markað í
Rætt við Joannis Ádamis, umboðs-
mann grískra fiskinnflytjenda
Danska blaðið Berlingske Tid-
ende birti hinn 30. nóv. sl. viðtal
við danska fiskifræðinga, sem
unnið hafa að fiskirannsóknum
við Grænland undanfarin ár. Er
aðalniðurstaða þessara rann-
sókna, að þorskstofninn við
Grænland vaxi mjög ört og sé nú
10 sinnum stærri en hann var
1925.
Ennfremur telja þeir sannað,
að þorskurinn leiti ekki lengur á
íslandsmið til hiygningar og séu
grænlenzkú miðin orðin sjálfstæð
að þessu leyti.
Auðugustu fiskimiðin verða
enn auðugri.
í greininni segir svo: „Auðug-
ustu fiskimið veraldar eru sífellt
að verða auðugri. Síðustu rann-
sóknir vísindamanna hafa leitt
til sérstaklega mikillar bjartsýni
á þessu sviði. Hafið við strönd
Grænlands er blátt áfram fullt af
fiski, aðallega þorski. í ár eru 10
sinnum fleiri seiði á sveimi þar
en voru 1925 og fjöldinn eykst
mjög hratt og hraðar en nokkru
sinni fyrr. Þar að auki er geysi-
legt magn af smáþorski alveg
fast upp við ströndina miklu
norðar en þorskur hefur áður
gengið.
Á þessu augnabliki er verið er
að undirbúa stórfelldar fiskveið-
ar við Grænland, og þegar ljóst
er, að framtíð Grænlands veltur
að mestu leyti á fiskveiðum, er
riiðurstaða þessara rannsókna
mjög ánægjuleg og til mikillar
hvatningar í þeim undirbúningi,
sem þegar er hafinn.
25 ára raimsóknartímabil.
Á síðustu 25 árunum hafa farið
fram skipulegar riannsóknir á
Grænlandsmiðum. Mikill fjöldi
fiska hefur verið merktur og þró-
un þeirra könnuð. í sumar fóru
þessar rannsóknir fram með
sama hætti og áður og voru fram-
kvæmdar af fiskifræðing Græn-
landsstjórnar, dr. phil. Paul M.
Hansen og samstarfsmanni hans,
mag. scient. Erik Smidt. Þeir hafa
ferðast um miðin á rannsóknar-
skipinu „Adolf Jensen“ og rann-
sakað þroskamöguleika þorsksins
og lífsskilyrði á þessum slóðum.
Undir haustið hurfu þeir heim
aftur og vinna nú úr þeim gögn-
um, er þeir öfluðu sér, á rann-
sóknarstofum sínum.
Dr. Paul M. Hansen hefur lýst
því yfir við Berlingske Tidende,
að rannsóknir hans komi alveg
heim Við niðurstöður fiskifraúð-
ingsins dr. Vedel Taning, er hann
komst að á rannsóknarferðum
sínum á skipinu „Dana“ og náðu
m. a. til Grænlandsmiða á síðastl.
sumri.
—Þoi'skur þessi þroskast ágæt-
lega í hafinu við Grænland, sagði
dr. Hansen. Hann vex ört og virð-
ist oi'ðinn fullkomlega „hagvan-
ur“ á þessum slóðum. Samganga
við íslandsfiskinn er miklu sjaíd-
gæfari en áður. Það þýðii', að
þoi'skurkin við Grænland er orð-
inn óháður hrygningarstöðvun-
um við ísland. Það er kominn
grænlenzkur þorslcstofn, sem
ekki hverfur frá ströndum Græn
lands til þess að hrygna. Hinn
mikli aragrúi smáþorska, sem við
fundum alveg upp við ströndina,
sýnir, ásamt hinu mikla magni af
seiðum, að þróunin ætlar að
verða mjög hagstæð.
Eitt áliyggjuefni.
En di'. Hansen bætti því við, að
fiskifræðingarnir hefðu þó eitt
áhyggjuefni í þessu sambandi
Rannsóknarskipið Dana komst
að þeirri niðurstöðu, að hitastig
sjávarins við ströndina var lægra
en næstu árin á undan. Hinir
þi'ír stóru, köldu straumar, sem
fara fram hjá þorskmiðunum,
flytja kaldari sjó með sér. Hér er
um að ræða hinn kalda Pól-
straum, og grein Golfstraumsins,
og svo loks hinn svonefnda
Labradoi'-straum, sem í ár hefur
verið svo breiður, að hann hefur
náð tii yztu marka fiskimiðanna
við Vestur-Grænland. Þessi kaldi
sjór getur boðað breytingu, en
vonir standa þó til að hér sé að-
eins um tímabundið fyrirbrigði
að ræða. —•
Að lokum er lögð áherzla á
nauðsyn þess að hraða undirbún-
ingi fiskveiða í stórum stíl frá
Grænlandi og benda fiskifræð-
ingarnir á að engir hafi þar eins
góða aðstöðu og Danir.
Skemmtilegar stráka-
sögur eftir Örn
Snorrason
Leiftur h. f. í Reykjavík hefur
gefið út skemmtilegar strákasög-
ur eftir Orn Snorrason kennara.
Heitir bókin „Þegar við Kalli
vorum strákar," og eru seytján
samfelldar smásögur. Alls er bók-
116 bls. Hér eru ágætlega skrif-
aðar og mjög skemmtilegar og
hressilegar strákasögur, sem lík-
legt er að vinni hylli allra
hraustra stráka. Bókin er ódýr.
Yfirmaður varnarhers
Evrópu

í gær var tilkynnt að Truman
Bandaríkjaforseti hefði skipað
Dwight D. Eisenhover yfirhers-
höfðingja varnarhers Atlants-
hafsbandalagsríkjanna, og að
ráðherrafundur bandalagsríkj-
anna, sem nú situr í Brussel, hefði
samþykkt útneíninguna.
Falleg bók um Sigurð
málara
Leiftur h. f. í Rej'kjavík hefur
gefið út mjög fallega og smekk-
lega bók um hinn ágæta frum-
herja myndlistai' hér á landi, Sig-
urð Guðmundsson málara. Ritar
Jón Auðuns ýtarlega um Sigurð
og störf hans og birtar eru mynd-
ir af fjölmörgum málverkum Sig-
urðar og teikningum. Þetta er
ein hin fallegasta og eigulegasta
bók sem út hefur komið fyrir
þessi jól, og þaf er maklega getið
mjög merks íslendings, sem of
lengi hefur legið óbættur hjá
garði. Myndir Sigurðar kom lista-
mönnum þægilega á óvart. Svo
snjall var þessi ágæti listamaður.
„Fjallfoss44 kom hingað
með Húsavíkurpóstinn
Eins og skýrt er frá annars
staðar í blaðinu, sigldi Esja fram-
hjá Húsavík síðast, og var póst-
urinn, sem hún átti að flytja,
sendur til Siglufjarðar í veg fyr-
ir Fjallfoss. En Fjallfoss kom
hingað í gær, án þess að hafa
komið til Húsavíkur. Er sagt brim
þar eystra og erfið aðstaða. Nær
þriggja vikna póstur fer því fyrst
með Hekiu héðan í dag, ef gefur,
og þykir Þingeyingum nú sem
póstsamgöngur á 20. öldinni séu
orðnar ærið undarlegar og ríkir
megn óánægja í héraðinu út af
þessum málum.
„Hvassafeir4 með kola-
farm til samvinnu-
félaganna
M. s. Hvassafell kom hingað nú
í vikunni beint frá Stettin og
losar hér kolafarm þessa dagana.
Skipið mun fara héðan á morgun
til Póllands, og sækja kolafarm.
Um þessar mundir er staddur
hér í bænum eftirlitsmaðurf frá
gríska fiskinnflytpendasamband-
inu, Joannis Adamis að nafni,
og hefur hann með höndum eftir-
lit með þeim fiski, sem seldur
hefur verið til Grikklands. Þegar
er farinn einn farmur, með m.s.
Arnarfelli, og nú er m.s. Katla
að lesta annan fann. Alls kaupa
Grikkir um 6500 lestir af salt-
fiski af íslendingum á þessu ári.
Herra Adamis sagði bláðinu, að
í Grikklandi væri íslenzki fisk-
urinn talinn góð vara, en á árun-
um fyrii' styrjöldina, hefði hann
tvímælalaust verið talinn bezti
fiskurinn á markaðinum. Hann
taldi því eðlilegt og sjálfsagt fyr-
ir íslendinga, að vinna að því að
skapa þessari vöru þetta álit á
ný, og taldi það raunar létt verk,
því að varan væri í eðli sínu
fyrsta flokks, meðhöndlunin
þyrfti líka að verða fyrsta flokks.
Af fiski þeim, sem nú hefur verið
skipað út til Grikklands, sagði
hann að smábátafiskurinn í hin-
um smærri verstöðvum hafi bor-
ið af, en togarafiskurinn reynst
lakari. Ef allir þeir, sem með-
höndla fiskinn; allt frá fiski-
mönnunum sjálfum til verkunar-
stöðvanna hafa það jafnan í huga,
að þeir eri/ með matvæli í milli
handanna, sef ætluð eru fólki,
sem gerir kröfu um góða vöru,
kemur það af sjálfu sér að vöru-
vöndunin eykst, því að með því
eru íslandi líka tryggðir öruggir
markaðir fyrir þessa mikilvægu
framleiðsluvöru.
Færeyingar bjóða góða vöru.
Þegar lokið var að ferma Arn-
arfell í október, hélt Adamis til
Færeyja og skoðaði þar fisk, sem
Grikkir hafa keypt. Kaupa þeir
alls um 3700 lestir af saltfiski af
Færeyingum. Adamis segir fær-
eyska fiskinn góða vöru og vandi
Færeyingar fiskverkunina. Mest
allur þessi fiskur er veiddur í
Hvítahafi og á Grænlandsmiðum.
Keypti fyrsta farminn til
Grikklands.
Adamis kynntist íslenzka fisk-
inum fyrst árið 1931, en þá
keyptu Grikkir mest allan fisk
sinn frá Nýfundnalandi og
Frakklandi. Þau kynni ui'ðu til
þess að firma hans keypti þá
fyrsta saltfiskfarminn, sem seld-
ur var til Grikklands af íslands
t
hálfu. Það var falleg vara, sagði
Adamis, og skipaði íslenzka fisk-
inum heiðurssess í hugum neyt-
enda í Grikklandi.
Undrast fróðleik íslendinga.
Adamis finnst kalt hér hjá
okkur, en að öðru leyti kann
hann mæta vel við sig, en hygg-
ur nú samt bráðlega á heimferð.
Hann undrast fróðleik íslend-
inga, segir hvex-n mann, sem
hann hitti, kunna skil á sögu
Grikklands og meimingu, og sé
það raunar meix’a en margir
heimamenn geti státað af.
Guimar Ailoiins-
son tekur við skip-
stjórn á .Kaldbak4
Bv. Kaldbakuf fer væntanlega
á veiðar í kvöld, og siglir þá
Gunnar Auðunsson skipinu í
fyi-sta sinn, en hann er í'áðinn
skipstjói'i á Kaldbak. Gunnar
Auðunsson er bróðir Sæmundar
skipstjóra á Harðbak og Þorsteins
skipstjóra á Svalbak. Var hann
áður skipstjóri á bv. Goðanesi frá
Norðfirði. Fyrsti stýrimaður á
Kaldbak er Ingvar Guðmundsson.
Áður var Auðunn Auðunsson 1.
stýrimaður þar, en hann er nú
skipstjóri á bv. Fylki frá Reykja-
vík. Eru því fjórir bræður skip-
stjórar á nýju togurunum og allir
annálaðir dugnaðar- og aflamenn.
ísfisksölur togaranna
Svalbakur seldi afla sinn í
Gi-imsby sl. miðvikudag, 2313 kit
fyérir 7841 sterlingspund, og Jör-
undur seldi á sama stað á
fimmtudaginn, 1940 kit, fyrir 5840
sterlingspund.
Hátt á þriðja
hundrað bækur
gef nar út á þremur
mánuðum
Fró því í októbei'byi'jun munu
hafa komið út hér á landi hótt á
3. hundrað bækur. Mun láta
nærri að fjórar bækur hafi kom-
ið út á hvei’jum vii'kum degi. —
Hefur því ekki reynst pappírs-
skortur hjá bókaútgefendum eins
og stundum hefur heyrzt fleygt,
heldur þvert á móti.