Dagur - 06.05.1992, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Miðvikudagur 6. maí 1992
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31.
PÓSTHÓLF 58. AKUREYRI. SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMNETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585).
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON. JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (iþróttir),
ÓLIG. JÓHANNSSON. ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON.
SKÚLI BJÖRN GUNNARSSON (Sauöárkrókl vs. 95-35960, fax 95-36130).
STEFÁN SÆMUNDSSON. ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON. ÞRÖSTUR HARALDSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR. HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Þegar fyrírmynd
fellur af staJli
Á undanförnum áratugum hafa margir íslenskir stjórn-
mála- og fræðimenn horft til Bandaríkja Norður-Ameríku
í leit að hinu eina og sanna fyrirmyndarríki. Þeir hafa lýst
Bandaríkjunum sem landi tækifæranna og frelsisins,
landinu þar sem einstaklingurinn fær að njóta sín og
afskipti ríkisvaldsins af atvinnu- og félagsmálum eru í
lágmarki. Sumir úr hópnum hafa einnig bent á Bretland
sem fyrirmyndarríki hvað þetta varðar. Þessir sömu
stjórnmála- og fræðimenn hafa um leið, hver í kapp við
annan, lastað hið norræna þjóðskipulag, þar sem höfuð-
áhersla er lögð á að byggja upp öflugt velferðarkerfi öll-
um þegnunum til handa.
Ofangreindir stjórnmála- og fræðimenn eru oft nefndir
einu nafni frjálshyggjumenn hér á landi og þeir sem hæst
og oftast láta í sér heyra eru jafnvel nefndir frjáls-
hyggjupostular. Þessum hópi manna hefur orðið allvel
ágengt í áróðursstarfi sínu. Margir íslendingar trúa því
orðið í raun og veru að velferðarþjóðfélagið svonefnda sé
ekki æskilegasta samfélagsgerðin. Þeir trúa því jafnvel að
það sé af hinu góða að mismuna fólki eftir efnahag og
þjóðfélagsstöðu. „Hvers vegna ekki að leyfa sumum að fá
betri þjónustu á sjúkrahúsum en öðrum ef þeir borga sér-
staklega fyrir þjónustuna?" „Hvers vegna ekki að setja
upp einkaskóla fyrir þá efnameiri?" Þessum spurningum
og öðrum ámóta hefur æ oftar verið varpað fram í þjóð-
félagsumræðunni hér á landi síðustu árin. Æ fleiri sjá ekk-
ert athugavert við það að draga úr samneyslunni og ráð-
ast þar með að rótum velferðarkerfisins.
Þetta er rifjað upp nú vegna þeirra ógnaratburða sem
átt hafa sér stað í Bandaríkjum Norður-Ameríku síðustu
daga. Bandarískt þjóðfélag logar vegna átaka um stöðu
blökkumanna í því þjóðfélagi - efnahagslega stöðu þeirra
ekki síður en réttarfarslega. Það er staðreynd að þjóðfé-
lagsleg vandamál hafa farið hraðvaxandi í Bandaríkjun-
um síðustu áratugi. Atvinnuleysi er þar gríðarlegt og lífs-
kjör flestra hafa versnað til muna. Velferðarkerfið er bók-
staflega í rúst, því þar fær enginn nokkra samfélagslega
þjónustu nema greiða fyrir hana úr eigin vasa. Þeir sem
eru ekki sæmilega vel stæðir fjárhagslega fá enga þjón-
ustu á sjúkrahúsum, í skólakerfinu né tryggingakerfinu.
Almannatryggingar eru því sem næst óþekkt fyrirbrigði.
Sem dæmi um ófremdarástandið má nefna að talið er að
17 af hverjum 100 bandarískum unglingum kunni ekki að
lesa! Einnig er talið að 4% hæstlaunaðra bandarískra fjöl-
skyldna hafi jafnhá árslaunun og 51% almennra laun-
þega til samans!
Það sem gerst hefur í bandarísku þjóðfélagi er í stuttu
máli það að þeir ríkari verða ríkari og þeir fátæku fátæk-
ari. Bilið eykst dag frá degi. Þjóðarauðurinn skiptist á
fárra hendur en þorri þjóðarinnar lifir í eymd og volæði.
Þjóðfélagið er smám saman að rotna innan frá. Sama
öfugþróun hefur átt sér stað í Bretlandi, þótt hún sé
skemur á veg komin.
Það væri fróðlegt að heyra í íslensku frjálshyggjupost-
ulunum nú. Þeir treysta sér vonandi til að skýra út fyrir
íslenskum almenningi hvað hafi farið úrskeiðis í „fyrir-
myndarríkinu“.
Er ekki hugsanlegt að við íslendingar getum dregið
lærdóm af þeim óeirðum sem brotist hafa út í bandarísku
þjóðfélagi að undanförnu? Gæti hugsast að hið raunveru-
lega fyrirmyndarríki sé nær okkur en margur hyggur?
BB.
Ungur Akureyringur sigraði í keppni norrænna þjónanema:
„Ætti að nýtast mér í atvmniileitmm“
- segir Sigmar Örn Ingólfsson sem tekur sveinsprófið í þessari viku
Sigmar Örn með bikarana sem hann hlaut í verðlaun. Sá minni er eignarbik-
ar en þeim stærri þarf að skila að ári. Mynd: Goiii
Rebekka umhellir víninu undir vökulum augum dómaranna sem fyigdu þeim
hvert fótmál og skrifuðu látlaust athugasemdir.
Ekki alls fyrir löngu unnu tveir
íslenskir þjónsnemar gullverð-
laun í keppni norræna þjóna-
og matreiðslunema sem haldin
var í Espoo, skammt fyrir utan
Helsinki í Finnlandi. Annar
þessara nema var ungur Akur-
eyringur, Sigmar Örn Ingólfs-
son, en hann hefur numið
kúnstirnar á Fiðlaranum og
lýkur sveinsprófi í þessari viku.
Dagur hitti hann að máli og
bað hann fyrst að segja hvernig
það hefði atvikast að hann tók
þátt í þessari keppni."
„Ég tók þátt í undankeppni
sem haldin var á vegum Sam-
bands veitinga- og gistihúsa í
febrúar. Þar kepptu sjö þjónar og
við vorum efst, ég og Rebekka
Jane Clarke, nemi á Hótel Óðins-
véum í Reykjavík. Að því loknu
hófst undirbúningurinn, en hann
stóð í hálfan annan mánuð fram
að keppninni í Finnlandi.“
- Hvernig æfðuð þið ykkur?
„Við æfðum fjórum sinnum í
viku undir handleiðslu Halldórs
Malmberg sem var þjálfarinn
okkar. Á mánudögum æfðum við
fyrirskurð á kjöti og fiski, á
þriðjudögum vorum við á
barnum, á miðvikudögum var
eldsteikingin á dagskrá og á
fimmtudögum æfðum við blóma-
og borðskreytingar. Við
Rebekka kepptum sem lið og
samstarf okkar gekk mjög vel.“
Með fímm dómara yfír sér
- Og svo fóruð þið út í byrjun
apríl.
„Já, við flugum til Stokkhólms
8. apríl og tókum ferju þaðan til
Finnlands. Við gistum á fínu
hóteli, Hotelli Kuninkantie í
Espoo en keppnin fór fram á
hótel- og veitingaskóla þar í bæ.
Með okkur voru þjálfarinn og
einnig tveir matreiðslunemar
ásamt þjálfara sínum sem kepptu
í flokki matreiðslunema.
Keppnin hófst svo klukkan
hálfníu laugardaginn 11. apríl.
Við byrjuðum á því að leggja á
borð fyrir átta manns. Við urðum
einnig að skreyta það og að því
loknu var borðið dæmt. í hádeg-
inu þjónuðum við gestunum átta
til borðs, bárum þeim súpu í
forrétt, skárum fisk og bárum
þeim kjöt á fati í aðalrétt og
þurftum síðan að flambera eftir-
réttinn. Þá þurftum við að
umhella víni úr flöskum í karöfl-
ur vegna botnfalls. Meðan á
þessu stóð voru ávallt 3-5 dómar-
ar yfir okkur og fylgdust með
hverri hreyfingu okkar.
Síðdegis þurftum við svo að
leggja á borð fyrir sex manns í
kvöldverð ásamt því að semja
matseðilinn og velja vín með
matnum. Af og til var okkur
kippt inn á barinn þar sem við
bjuggum til kokteila en við lærð-
um rúmlega tuttugu slíkar blönd-
ur utan að. Við þurftum hins veg-
ar ekki að þjóna til borðs um
kvöldið. Þess í stað var okkur
sjálfum boðið út að borða og á
diskótek á eftir.
Verðlaunaafhendingin fór svo
fram á sunnudagsmorgni á rosa-
lega flottu hóteli sem heitir Hotel
Strand Inter-Continental. Úrslit-
in voru kynnt þannig að byrjað
var á fimmta sætinu og þegar
fjórða sætið var tilkynnt létti mér
óneitanlega því þá var ljóst að
við höfðum komist í verðlauna-
sæti. Það var vissulega gaman að
vinna, en ég átti ekki frekar von á
því, mér fannst Danirnir mjög
öruggir, en þeir lentu í öðru
sæti.“ íslensku matreiðslunem-
unum gekk ekki eins vel, en
þeir höfnuðu í þriðja sæti.
Stærsti sigurinn
Þau Sigmar Örn og Rebekka eru
ekki fyrstu íslendingarnir til að
sigra í þessari keppni því af þeim
sex skiptum sem hún hefur verið
haldin hafa íslendingar sigrað
þrívegis. Munurinn hefur hins
vegar aldrei verið meiri á sigur-
vegurunum og þeim sem lentu í
öðru sæti. Óneitanlega glæsilegur
árangur hjá þessum ungu kepp-
endum. Hverju þakkar Sigmar
hann?
„Ég þakka það fyrst og fremst
góðum undirbúningi, bæði á
æfingunum í Hótel- og veitinga-
skólanum syðra og ekki síður hér
á Fiðlaranum. Svo hafði það mik-
ið að segja að samstarf okkar
Rebekku var mjög gott, við
þurftum varla nema að líta hvort
á annað til að vita hvað ætti að
gera næst.“
- Nú ert þú að ljúka sveins-
prófi, hvað tekur svo við?
„Ég ætla nú að byrja á að fara
í ferðalag með skólasystkinum
mínum, en að því loknu tekur
atvinnuleitin við. Mig vantar
vinnu og mig langar að prófa að
vinna í útlöndum."
- Verðlaunin ættu nú að létta
þeir leitina, ekki satt?
„Jú, maður skyldi ætla það.
Þessi keppni er virt í faginu sem
sést á því að í Danmörku tóku
um sex þúsund nemar þátt í
undankeppninni. Ég lærði líka
mikið á undirbúningnum og
keppninni, bæði hér heima og
úti, og það kemur sér vel í
sveinsprófinu,“ sagði Sigmar Örn
Ingólfsson sem ætti að vera orð-
inn þjónn þegar þetta birtist.
íslensku keppendurnir í Espoo, frá vinstri: Halidór Malmberg þjáifari,
Sigmar Örn, Rebekka Jane Clarke, Kristján Sæmundsson þjálfari mat-
reiðslunemanna, Bergleifur Joensen og Þröstur Magnússon.