Dagblaðið Vísir - DV - 07.04.1995, Blaðsíða 4

FÖSTUDAGUR 7. APRÍL 1995
Fréttir
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra:
Alþýðuf lokkurinn lakasti
kostur til stjórnarsamstarfs
Það virðist vera óravegur frá þinni
stefnu sem byggist á aflamarkskerf-
inu og stefnu vestfirskra sjálfstæðis-
manna um sóknar- og flotastýringu.
Er einhver von til þess að menn nái
saman?
Sjávarútvegsstefna snýst ekki um
kvóta. Hún er fólgin í því aö tryggja
reksturinn, vemda stofnana og sjá
um aö leikreglumar tryggi sem mest
athafnafrelsi. Okkur hefur tekist að
snúa taprekstri í góðan hagnað viö
erfiðar aðstæður. Þaö er markverður
árangur heildstæðrar sjávarútvegs-
stefnu. Vestfirðingar hafa ekki út-
fært þessar hugmyndir sínar þannig
að þaö er ekki hægt aö dæma þær.
Helsti ágreiningurinn snýr að því
hvort menn vilja taka áhættu af
hrani þorskstofnsins eða byggja
hann markvisst upp, eins og ég hef
viljaö gera. Ég minni líka á að þeir
Vestfirðingar leggja áherslu á einka-
eign útgerðarinnaf á veiðiréttindun-
um. Menn henda gjaman á lofti
gagnrýni og lausnir án þess að út-
færa þær. Margar lausnimar fela í
sér lausn fyrir einn hóp sem bitnar
á öðmm og frá því segja menn helst
ekki.
Kemst Sjálfstæðisflokkurinn upp
með að vera með margar stefnur í
sjávarútvegsmálum?
Þaö er enginn ágreiningur um
markmiö sjávarútvegsstefnu. Það er
deilt um tæki til að framfylgja stefn-
unni þar sem menn skiptast í hags-
munahópa. Útgerðarmenn em ekki
einn hópur manna heldur fjöldi hópa
sem togast á innbyrðis. Þessi tog-
streita verður alltaf til staðar. Þeir
sem ætla ekki aö hefja sig upp fyrir
þessa innbyröis togstreitu ná aldrei
að móta heildstæða sjávarútvegs-
stefnu.
Krókaleyfi gengur ekki upp
Grimseyingar, sem byggja afkomu
sína að mestu á krókaleyfisbátum,
hafa margir spáð því að á allra næstu
árum leggist byggð af í eynni, miðað
við skert úthald. Er þetta ekki
áhyggjuefni?
Ég hef frá upphafi haft vantrú á
þessu banndagakerfi. Ég tel það ekki
skynsamlega fiskveiðistjómun að
Aiþingi ákveði með lögum hvenær
menn mega sækja sjó og hvenær
ekki. Varðandi krókabátana hef ég
viljað aö menn leituðu leiða til að
tryggja hag þeirra sem hafa haft af
þessu fulla vinnu og lífsviðurværi.
Ég hef veriö fus til að ræða þennan
vanda við forystumenn smábátaeig-
enda því ég er sannfærður um að
þetta kerfi gengur ekki upp. Grímsey
er mjög gott dæmi um þaö.
Er það rétt aö þú hafir verið tilbúinn
með reglugerð til að stöðva veiðar
islenskra togara i Smugunni og Al-
þýðuflokkurinn hafi stoppað þaö af?
Þetta er rangt og ómerkilegur róg-
ur af hálfu samstarfsmanna í ríkis-
sfjóm og óskiljanlegur. Ég vildi fara
aö með meiri gætni en þeir vegna
þess aö ég vildi hafa samræmi í mál-
flutningi okkar varöandi veiðar utan
lögsögu þannig að röksemdafærsla
okkar á erlendum vettvangi stangaö-
ist ekki á eftir því hvar við værum
aö gæta hagsmuna okkar. Langsam-
lega stærstu hagsmunir okkar snú-
ast um veiðar á Reykjaneshrygg og
í Síldarsmugunni og ég vildi ekki
veikja varðstöðu okkar um þau rétt-
indi með misvísandi málflutningi.
Ég harma þá afstööu sem Alþýðu-
flokkurinn hefur tekið varðandi
Vandinn er sá aö það sem einum er
fært er frá öðrum tekið.
Alþýðuflokkurinn er með það á
stefnuskrá að taka upp veiðileyfa-
gjald og festa í stjórnarskrá eignar-
rétt þjóðarinnar á fiskstofnunum.
Fiskstofnar eru sameign þjóðar-
innar og ég hef verið þeirrar skoðun-
ar að að festa eigi þá gmndvallar-
reglu í stjórnarskrá. Varðandi auð-
lindaskatt þá er ég andsnúinn hon-
um. Menn munu ekki hætta að henda
fiski með því að gera kvótana dýrari
heldur hvetja til þess. Skatturinn
myndi rýra kjör sjómanna því þetta
eykur kostnað útgerðarinnar. Er
ekki þátttaka sjómanna í kvótakaup-
um nægjanlegt vandamál fyrir þótt
ekki verði bætt gráu ofan á svart
með því að gera kvótann enn dýrari?
Það er sama hvar á þetta stefnumið
Alþýðuflokksins er litið, þaö gengur
gegn hagsmunum sjómanna og út-
gerðarmanna. Þaö sem verið er að
tala um af hálfu Alþýðuflokksins er
að bæta þessari skattlagningu ofan á
þau kvótakaup sem eiga sér stað
milli útgerða. Það sér hver heilvita
maður í hvert óefni væri komið ef
þetta bættist viö.
Veiðiréttur er verðmæti
Því er mikið haldið á lofti að kvóti
gangi í erfðir sem sönnun þess að
fiskstofnar séu í raun eign útgerðar-
manna?
Það hefur ekkert breyst í þessu
efni. Við erum hér bæði með sóknar-
mark og aflamark og í báðum tilvik-
um er veiðirétturinn bundinn við
skip svo sem verið hefur frá aldaöðh
- sóknarmark breytir engu þar um.
Veiðirétturinn felur í sér verömæti
og það er eðliiegt að útgerðarmenn
greiði skatt af þeim verðmætum með
sama hætti og aðrir landsmenn og
það væri rangt að undanskilja þá.
TriRur sem veiða í banndagakerfi
era verðmætari en þær sem em utan
þess. Það myndi enginn telja það
sanngirni aö við fráfall trillukarls
eigi aö taka veiðiréttinn af bátnum
en skilja skuldimar einar eftfr fyrir
erfingjana.
Það heyrast þau sjónarmið að við
siglum hraðbyri hér inn i lögregluríki
þegar litið er til sjávarútvegsins.
Þaö er af og frá aö hér ríki einhver
refsigleði í þessu eftirliti. Það er sama
hvaöa fiskveiðistjómunarkerfi við
ætlum að hafa, við verðum að tryggja
aö allir fari eftir leikreglunum. Eg
hef veriö þeirrar skoðunar að við
náum ekki tökum á þessum vanda
nema í nánu samstarfi sjómanna og
útgerðarmanna.
Allt að 6 ára fangelsi fyrir að veiða
þorsk - er það ekki fullharkaleg með-
ferð?
Þaö er engin refsing fyrir að veiða
þorsk. Þaö koma viðurlög ef menn
hafa margítrekað brotið löggjöfina.
Þá getur í algjörum undantekning-
artilvikum komið til þess. Þeir sem
ekki vilja viðurlögvilja ekki leikregl-
—_______________________________
Þegar þorskstofninn er kominn í
jafnvægi verður þá kvótakerfið
óþarft?
Þaö verðum viö að meta þegar þar
að kemur. Það fer eftfr því hvert hlut-
fallið er á milh sóknargetu fiski-
skipaflotans og afrakstursgetu fisk-
stofnanna. Kvótakerfið er ekki heh-
agt, það er bara verkfæri til að ná
ákveðnum markmiðum.
Kvótakerfið er ekki heilagt, aðeins tæki til að ná markmiðum, seglr sjávarútvegsráðherra. DV-mynd GVA
hagsmtini okkar á Reykjaneshryggn-
um og í Síldarsmugunni vegna þess
að hann hefur verið að styðja rán-
yrkjustefnu Evrópusambandsins og
viö kunnum aö veröa næstu fómar-
dýr ESB.
Meðalaldur
úreltra skipa 17 ár
Það hefur verið gagnrýnt að nýir
bátar hverfi úr rekstri vegna þeirra
reglna sem gilda um úreldingu og
gömlu koppamir sitji eftir. Hefur
okkur mistekist i úreldingunni?
Meðalaldur þeirra skipa sem fá
úreldingarstyrki er 17 ár. Þessi gagn-
rýni á því ekki við rök að styöjast.
Nú hyggst íslenski loðnuflotinn halda
til veiða í Sildarsmugunni i óþökk
Norðmanna. Styður þú þær fyrirætl-
anir?
Ég tel mjög eðhlegt að viö hefjum
þama veiðar. Við erum búnir að
leggja á það áherslu í mörg ár aö
taka upp viðræður við Norðmenn og
í raun strandar ekki á öðm í því sam-
bandi en að ljúka deilum í Smug-
unni. Mesti vandinn verður ekki sá
að semja viö Norðmenn um þessar
veiðar. Vandinn verður sameiginleg
Yfirheyrsla
Reynir Traustason
barátta Norðmanna og íslendinga
viö aö koma í veg fyrir að aðrar þjóð-
ir sem ekki eiga sögulegan rétt á
þessum veiöum troði sér inn í veiðar
þama og rýri þar með okkar hlut.
Hvaða flokkar er ákjósanlegastir til
samstarfs viö eftir kosningar með
tilliti til sjávarútvegsstefnu þeirra?
Ég held aö það eigi aö vera ágætur
gnmdvöhur th samstarfs á milli
flestra flokka. Ég tel þó að stefna
Alþýðuflokksins í efnahags- og sjáv-
arútvegsmálum gangi þvert á hags-
muni sjávarútvegsins og því vhdi ég
síst semja við þann flokk. Hann vhdi
festa gengi krónunnar í byijun þessa
kjörtímabils sem hefði þýtt algjört
rekstrarhmn sjávarútvegsins. Hann
vhl færa yfirráð yfir fiskveiöiauð-
lindinni th Brussel. Hann vhl binda
íslensku krónuna við evrópsku
myntina sem stangast á við hags-
muni sjávarútvegsins sem er háður
öðrum sveiflum en þýski iðnaðurinn.
Aörir flokkar em fyrst og fremst að
tala um lagfæringar og ég tel að lögin
þurfi að bæta og laga að nýjum að-
stæðum á hveijum tíma. Því ætti að
vera auövelt aö semja við þá.
Ertu sammála stefnu Framsóknar-
flokksins í sjávarútvegsmálum?
Hann hefur yfirleitt fylgt nokkuð
ábyrgri stefnu í þeim efnum en nýleg
dæmi sanna aö hann er á bólakafi í
hagsmunatogi milh einstakra hópa
útvegsmanna eins og aðrir.
Davíð Oddsson sagði í sjónvarpsþætti
að 10 þúsund tonn af veiddum þorski,
til eða frá, skiptu ekki máli. Þessi orð
vom sögð í þvi samhengi að króka-
veiðar væru umhverfisvænar. Ertu
sammála þessum skoðunum for-
mannsins?
Við sýndum þaö með síðustu breyt-
ingu á fiskveiðhöggjöfinni að við
færðum 18 þúsund lestir frá afla-
marksbátunum th krókabátanna.