Þjóðviljinn - 30.06.1977, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 30. júni 1977
Fimmtudagur 30. júni 1977 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
Raunveruleiki
„Sérhvert land býr við eigin
raunveruleika, raun veruleiki
Argentlnu er perónisminn,” sagði
við mig einn feröafélagi okkar,
landflótta argentínumaður, félagi
I samtökum vinstri-perónista,
Montoneros. Ekki verður um
Argentfnu rætt án þess að gera
grein fyrir perónismanum og
sögu hans siðustu áratugi, þar
sem um er aö ræða höfuöstraum
argentlnskra stjórnmála frá
miðjum fimmta áratugnum til
þessa dags.
Perónisminn hvarf ekki þó að
Juan Domingo Perón yrði hallur
af heimi. Þetta stjórnmálalega
fyrirbæri hefur verið kallaö ýms-
um nöfnum og skilgreint á mis-
munandi vegu. Fyrir stóran hluta
argentínumanna var þessi maöur
allt aö þvi guðleg vera, kommún-
istar kölluðu hann fasista og
sjálfur setti hann fram stefnuskrá
sem nefnd er justicialismo og
sem að sögn hans tekur sér
stöðu mitt á milli efnishyggju og
hughyggju, einstaklingshyggju
og sameignarstefnu. Sem sagt,
hvorki kommúnismi né kapital -
ismi. Það var þó ekki þessi nýja
heimspeki sem aflaði honum vin-
sælda heldur hitt aö hann skildi
almenningsálitið og kunni að
hagnýta sér það öðrum betur.
Völd hans 1944-55 byggðUst á þvi,
sem og hinu að hann háfði tögl og
hagldir I hernum og i öflugasta
verkalýðssambandi landsins
(CGT).
Fyrri stjórnartið Peróns
Perón hóf opinbera stjórnmála-
starfsemi 1943 eftir sigursæla
herforingjabyltingu. I þeirri
rlkisstjórn sem við tók varö
Perón vinnumálarðherra. Þar tók
hann að skipuleggja verkalýðs-
félög og gaf út tilskipun um nýja
vinnulöggjöf. Einnig þvingaði
hann atvinnurekendur til aö
ganga að kröfum verkamanna,
kaup hækkaði almannatrygg-
ingar voru stofnsettar og gefin út
tilskipun um átta tima vinnudag
landbúnaðarverkamanna. Þessar
framkvæmdir Peróns skutu yfir-
stéttinni skelk I bringu og 9. októ-
ber 1945 reyndi hópur liðsforingja
uppreisn með stuöningi aftur-
haldsins. Þeir fangelsuðu Perón
en fylgismenn hans ásamt Evu
Perón gáfu út neyöarkall og á
annað hundraö þúsund verka-
menn streymdu út á göturnar og
bókstaflega tóku Buenos Aires.
Uppreisnin misheppnaöist og
Perón var sleppt úr haldi við
glfurleg fagnaðarlæti fjöldans.
Innan fimm mánaöa var hann svo
kosinn forseti með miklum yfir-
buröum. Lífskjör verkalýðs bötn-
uðu að miklum mun, verkalýðs-
félög voru skipulögð í hverri iön-
grein, almannatryggingar aukn-
ar og bætt úr menntunarástandi
svo nokkuð sé nefnt. Dregið var
úr veldi erlendra auðhringa og
greiddar erlendar skuldir. Iðn-
væðing var sett á oddinn og orku-
framleiðsla efld. Allt skyldi þetta
gert af landsmönnum sjálfum, en
ekki af erlendum auöhringum.
Þessi stefna var að mestu fram-
kvæmd I raun.
Var þá Perón leiðtogi róttæks
verkalýðs og byltingarmaður?
Þvl verður vart svarað játandi.
Hann haföi aldrei í hyggju afger-
andi breytingar. Það sem gaf
honum tækifæri til að fara i
mörgu að kröfum fjöldans var
efnahagslegur uppgangur lands-
ins á strlösárunum, mikil gjald-
eyrissöfnun erlendis og hagstætt
verð á útflutningsvörum, sérstak-
lega frystu nautakjöti. Þaö sem
útskýrir hinar miklu vinsældir
hans meðal verkalýösstéttar-
innar er að honum var steypt af
stóli áöur en í ljós kom hvar hann
raunverulega stóð. Sá afturkipp-
ur, sem argentlnskt efnahagslíf
varð aö þola, kom að mestu eftir
fall hans og almenningur kenndi
herforingjunum, sem viö tóku,
um versnandi llfskjör og beið
eftir afturkomu Peróns í von um
batnandi tlö..
Tómas
Einarsson:
Raunveruleiki Argentínu
Herforingjar og skæru-
liðar
Frá falli Peróns til 1973 voru
tlðast við völd herforingjastjórn-
ir, með stöku þlöu inn á milli.
Efnahagsástandið og kjör alþýðu
voru léleg og I þeim kosningum,
sem fram fóru á timabilinu, komu
perónistar ætíð út með mesta
fylgið. Þá varð herinn alltaf að
grlpa I taumana. Pyntingar á
föngum jukust mikið frá þvl sem
haföi verið I tlð Peróns. 1 þessi
átján ár streymdi erlent fjár-
magn inn I landiö og mörg þeirra
fyrirtækja, sem argentinska rikiö
haföi keypt á fyrra valdatímabili
Peróns, voru seld erlendum auð-
hringum.
A sjöunda áratugnum fór virk
andstaða gegn herforingjaein-
ræðinu vaxandi. Eins og I öðrum
Juan Perón, áhrifamesti
stjórnmálamaöur
Argentínu á þessari
öld.
löndum Rómönsku-Ameriku
spratt fram skæruhernaður að
kúbanskrifyrirmynd, þ.e.aöhóp-
ur vopnaðra manna hóf skæru-
hernað upp til fjalla, þar sem síð-
an skyldi reynt aö ná tökum á
ákveðnu svæði og afla nýrra bar-
áttumanna meðal alþýðu, sér-
staklega bænda, og smám saman
að vinna allt landið, eins og raun-
in hafði orðið á Kúbu. I Argentínu
gekk þessi aöferð miklu verr
heldur en I mörgum öðrum lönd-
um álfunnar. Kemur þar m.a. til
að Argentína er eitt iðnþróaðasta
landið I Rómönsku-Ameriku. Þar
býr fjölmenn verkalýðsstétt I
borgum og evrópsk áhrif eru
greinilegri en annars staöar.
Einu samtökin, sem umtalsverð
eru, kölluðu sig Skæruher alþýð-
unnar, störfuðu 1963-64 I norður-
hluta landsins og liðu síöan undir
lok. 1 lok áratugsins, eftir mikil
mótmæli og verkföll i norðurhluta
landsins, spruttu fram skæru-
hópar sem störfuðu aðallega I
borgunum. Starfsemi þeirra
hefur staðið óslitiö til þessa dags.
Þeir sem öflugastir hafa verið eru
annars vegar s.k. Montoneros,
vinstri-perónistar, sem fyrst
vöktu á sér athygli 1970 er þeir
rændu herforingjanum Aram-
buru, sem hafði verið einn af for-
ustumönnum valdaránsins 1955.
Þeir tóku hann af lífi eftir að hann
hafði verið dæmdur til dauöa af
„alþýðudómstól” samtakanna.
Montoneros
Montoneros óx skjótt fylgi, I
samtökin komu margir félagar úr
öðrum hópum perónista s.s. FAP
(vopnasveitir perónista), sem
höfðu verið stofnaðar 1956 af
fylgismönnum Peróns innan
hersins, og FAR (byltingarsinn-
uðu vopnasveitirnar). Montoner-
os skilgreina sig sem þjóðernis-
sinna, andheimsvaldasinna og
fylgjandi ákveðinni gerð
sósialisma, en eru ekki marxist-
ar. Þeir stefna að þjóönýtingu
allra stærri fyrirtækja. Samtökin
eru mjög vel skipulögö, eru að
eigin sögn sterkustu vinstrisam-
tök Argentínu og þeir andstæð-
ingar herforingjaklikunnar sem
langmest kveður að. Ahrif þeirra
eru mest I Buenos Aires, Córdoba
og Rosario. Hreyfingin hefur orð-
ið fyrir töluverðum áföllum á s.l.
ári, 1976, I átökum við herinn.
Þannig týndi llfi einn af þekktari
félögum hreyfingarinnar, Norma
Arrostito, I skotbardaga viö lög-
regluna I byrjun desember s.l. En
Montoneros hefur einnig tekist að
ráða bana miklum fjölda af æðri
mönnum hers og lögreglu, og
æðsti maður herforingjakllkunn-
ar, Jorge Videla, slapp naumlega
við aö springa I loft upp I byrjun
október. Þrátt fyrir þau áföll,
sem getiö er um, segjast þeir
munu berjast til siöasta manns.
Aðspurður um framtiðarhorfur:
á meðan að til er fátækt barn i
Argentinu verður alltaf til
montonero. Fólkið mun ákveða
hvort það vill deyja úr hungri eða
taka þátt i baráttunni. — Alit
þeirra á kommúnistum er litið,
þeir stimpla þá sem óforbetran-
lega hægrisinna. A það bæði við
um þá,sem mæna tilMoskvu sem
og pekingsinna. Veldur þar mestu
tregða nefndra flokka til að taka
þátt i vopnaðri baráttu, sem þeir
nefna ábyrgðarlausa ævintýra-
mennsku.
Byltingarher alþýðu
Hin skæruliöasamtökin, sem
náð hafa umtalsverðum styrk-
leika, ery ERP — Byltingar-
her alþýðunnar. Þau spruttu
einnig fram i lok sjöunda ára-
tugsins, sem vopnaður armur
PRT — Byltingarflokks
verkamanna. Þau samtök mynd-
uðust eftir að hin argentinska
deild Fjórða Alþjóðasam-
bandsins klofnaði 1969. Stefna
þeirra er að koma á fót frels-
uðum landssvæðum i norð-
urhluta Argentinu (Tucu-
mán) og vinna siðan landið
allt. Eins og Montoneros byggjast
samtökin upp af smáum hópum
og-bæöi samtökin byggja skæru-
starfsemina á þeirri forsendu, að
fyrr eða siðar muni fordæmi
þeirra leiða til þess að allur al-
menningur risi upp gegn herein-
ræðinu. ERP hefur ekki fremur
en Montoneros farið varhluta af
áföllum áriö 1976. 1 sumar lét
leiðtogi samtakanna, Mario
Roberto Santucho, lifið I skotbar-
daga i Buenos Aires. Aður haföi
hann oft sloppið naumlega. 1
grein sem birtist I einu stærsta
blaði Argentinu, La Nación, i
sambandi við dauða Santuchos,
var sagt að ERP væru miklu
hættulegri en Montoneros vegna
sinna alþjóðlegu tengsla, sem er
afleiðing af þvi.að þeir telja nauð-
syná baráttu á heimsmælikvarða
eins og Che Guevara. Reyndar er
bróður Guevara að finna í ERP,
en hann situr nú I fangelsi.
Samvinna hefur ekki verið mikil
milli ERP og Montoneros, en á
siðustu mánuðum aukist. Þannig
hafa háskóladeildir samtakanna
tekið upp náið samstarf.
Sú aukna andstaða, verkföll og
mótmælaaögerðir, sem hófst
1969, hélt áfram að aukast, og
borgarastéttin og þjónar hennar i
hernum fóru að óttast verulega
um sinn hag. Herforingjarnir
slógu af og lofuðu kosningum til
að friða fjöldann. Þeir efndu lof-
orðið (sem er mjög fátítt I Róm-
önsku-Ameríku) og eins og við
mátti búast var frambjóðandi
perónista, Hector Campora, kos-
inn forseti i mars 1973. Perón kom
svo heim úr útlegö frá Madrid i
júni og var fagnaö af miljónum
fylgismanna. Nú skyldi þar
áfram halda sem frá var horfiö!
En gæfan er hverful i viðsjálum
heimi kapitalisks efnahagslífs. I
upphafi var verð á hráefnum og
landbúnaðarafurðum hagstætt,
en sú kreppa sem auðvaldsheim-
urinn lenti i 1974 varð Argentinu
erfið, verð féll á aðalútflutnings-
vörum og erlent fjármagn
streymdi ekki inn, þar sem landið
var ekki talið nægilega öruggt.
Perón stóð frammi fyrir þvi að
hann gat ekki haft alla ánægba og
kaus þvi, eins og allir herforingj-
ar i álfunni til þessa dags, að láta
verkalýðsstéttina bera afleiðing-
ar efnahagskreppumiar. Kurr fór
að aukast meðal stuðningsmanna
flokksins og þá sérstaklega
vinstri-perónista, en Perón hafn-
aði öllum vinstri tilburðum og 1.
mai' 1974, á frægum fundi á Plaza
de Mayo (Maitorginu) fyrir
framan forsetahöllina, þar sem
stuðningsmenn Montoneros fylltu
torgið, afþakkaði Perón hollustu
þeirra og sagði þá ekki velkomna
i sinni hreyfingu. Eftir það jukust
væringar milli hinna tveggja
aram perónismans.
Galdramaður við
stjórnvölinn
1 júli 1974 lést svo Perón og
varaforsetinn Maria Estela, fyrr-
um dansmey, tók við starfi hans.
Einn helsti ráðgjafi hennar var
López Rega, sem löngum hafði
numið stjörnukukl og aöra galdra
og hafði tekist að br jóta sér leið til
foringjans eftir að hafa sent þeim
Perón-hjónum veglegar stjörnu-
spár, þar sem hann spáöi þeim
hinni dýrðlegustu framtiö. En
efnahagslifið fór síversnandi, og
þær gáfur López Rega aö kunna
að spá I gang himintungla komu
að litlum notum i ráðgjafastarf-
inu. Olga jókst stööugt meðal al-
mennings og sumarið 1975, þegar
verðbógan hafði náð 150%, hugð-
ist stjórnin setja fram 40% sem
hámark á launahækkanir. En
með tveggja sólarhringa verkfalli
braut verkalýðsstéttin fyrirætl-
anir stjórnarinnar á bak aftur. Nú
var greinilegt að tök perónismans
á verkalýðsstéttinni voru farin að
losna. Kafist var einnig afsagnar
Lopez Rega, sem almenningur
kallaði ,,el brujo” — galdra-
manninn, og var hann óhemju ó-
vinsæll. Liklegt er talið að hann
hafi verið einn af æðstu mönnum
AAA (argentínska and-kommún-
ista-bandalagið), en þessi hryðju-
verkasamtök hafa myrt hundruð
baráttumanna verkalýðs og
vinstrisamtaka. López Rega yfir-
gaf landið en hafði með sér einar
300 milljónir pesos núevos, sem
eru um 225 miljónir fslenskra
króna. Fjársvik og þjófnaður
æðstu manna var feykilegur, allir
reyndu að hrifsa til sín sem mest-
ar fjárhæðir þeir gátu áður en
þeir yfirgæfu þetta sökkvandi
skip, sem stjórnarfleyta perón-
ismans var. A siðustu mánuöum
stjórnarinnar var skipt um fjár-
málaráöherra nær hálfs-
mánaöarlega.
1 mars 1976 tilkynnti stjórnin
miklar veröhækkanir og 85%
gengisfellingu. Laun áttu hins
vegar að hækka mest um 12%,
þrátt fyrir að verðbógan hafi
numið hundruðum prósenta á ár-
inu 1976. Eftir mikil mótmæli og
verkföll hækkaði stjórnin há-
markslaunahækkun upp I 20%.
En mótmælaaðgeröirnar héldu
áfram og ljóst var aö æðsta lið
perónismans hafði misst öll áhrif
sin meðal verkalýðsstéttarinnar.
Stjórnin var gjörsamlega búin að
tapa öllu fylgi. 1 þessu ástandi
skapaðist I raun valdatóm I land-
inu. Borgarastéttin og erindrekar
heimsvaldastefnunnar sáu fram
á verkslýðsvöld ef ekki yröi að
gert. Og þegar neyðin er stærst
fyrir auövaldiö er hjálpln næst
þar sem herinn er. Reyndar hafði
valdaránið verði orðið timaspurs-
mál. Þeir sem voru yst til hægri
vildu gera það fyrr, en þeir
hyggnari sáu að betra var að láta
stjórnina tapa öllu fylgi áður en
hafist væri handa. Þess vegna var
mótstaðan litil sem engin.
Á fimmtánda þúsund
pólitiskra fanga
Herforingjarnir voru nógu kæn-
ir til að fremja ekki valdaránið ,,a
la chilena” — með þeim
grimmdarskap, sem pinósjett-
arnir sýndu i Chile 1973.
Fljótlega kom þó I ljós, þ.e. eftir
að þeir töldu sér þaö óhætt, aö
þeir myndu ekkert gefa chilensku
herforingjaklikunni eftir, nema
siöur væri. Þeir sem fyrst voru
handteknir voru þeir leiðtogar
verkalýðssambandsins, sem
höfðu hvatt til allsherjarverkfalls
gegn valdaráninu, en það verkfall
fór út um þúfur. Sex samtök
trotskista og maóista voru og
bönnuð fljótlega. Þeir verka-
menn, sem staðiö höfðu fremst I
verkalýðsbaráttunni, voru hand-
teknir hundruöum saman. Og
eftir þvi sem leiö á sumarið juk-
ust ofsóknirnar, pyntingarnar
og morð á pólitiskum föngum. í
mai var talið að pólitiskir fangar
væru á fimmtánda þúsund.
„Skaðlegar” bókmenntir voru
hreinsaðar úr bókaverslunum,
„til að hindra það að æskan yrði
afvegaleidd á lestri þvflikra rita”
eins og sagði i tilkynningu hers-
ins. Fjöldi annarra suður -
amerikumanna, sem höföu dval-
ist landflótta I Argentinu voru
myrtir, þ.á m. Torres hershöfö-
ingi, fyrrum forseti Bóliviu,
chilebúarnir Prats, fyrrum hers-
höfðingi, og Edgardo Enriquez,
einn af stofnendum MIR, svo
nokkur nöfn séu nefnd. 1 tlmariti
sem ég rakst á var sögð saga af
móður, sem fór til Campo de
Mayo, þar sem fangar eru
geymdir, til að spyrjast fyrir um
son sinn sem hafði verið handtek-
inn. Hún spurði einn vörðinn
hvort hann væri pyntaður. Frú
min, svaraði hann róandi, fang-
arnir eru svo margir að okkur
gefst ekki timi til að pynta þá
alla! — Þann 17. júli hurfu t.d. 17
landflótta uruguaybúar, en her og
lögregla eru ófeimin við aö ræna
fólki og neita siöan að þau viti
nokkuð um afdrif þeirra.
Fjöldaaftökur á föngum.
1 hvert skipti sem skæruliöar
drepa mann úr hernum, er fjölda
pólitiskra fanga stillt upp við
vegg og þeir skotnir. Stundum eru
lika fjölskyldur skæruliöa þurrk-
aðar út eins og i tilfellum skæru-
liðanna Pujadas og Vaca
Narvaja. I dagblöðunum koma
daglega fréttir um skotbardaga
milli lögreglu og skæruliða og það
er eftirtektarvert aö þar særist
aldrei lögreglumaður og skæru-
liðarnir láta allir lifiö. Oftast eru
þessar fréttir tilbúningur lög-
reglu og hers, þ.e. þeir flytja
fanga úr fangelsinu á ákveðinn
stað, þar sem fangarnir eru siðan
skotnir. Þannig sýna þeir fram á
velgengni sina i baráttunni gegn
skæruliðum. önnur ástæöa er sú
að skæruliðarnir láta aldrei ná
sér lifandi, sem er afleiðing
þeirra hrottalegu pyntinga, sem
beitt er við fanga. Þrátt fyrir að
Videla forseti hafi fullyrt, að
„þjóðin búi nú við þróað lýöræöi,
þar sem öllum mannréttindum sé
sýnd fyllsta virðing”, vitna skóg-
arnir I kringum Ezeiza-flugvöll-
inn i Buenos Aires, árnar Paraná
og de la Plata um hið gagnstæða,
en þar finnst f jöldi lika á hverjum
degi. Herinn hefur nú tekiö upp
þær aðferðir kana i Víetnam aö
„hræða” ibúa þeirra svæða þar
sem skæruliðar eru taldir hafa
visan stuðning. Felst aðferðin I
aftökum af handahófi. Þessa að-
ferð ásamt ýmsum fleiri hagnýt-
um læra argentinskir liðsforingj-
ar I skóla bandariska hersins,
sem er staðsettur á þvi svæði,
sem kanar ráða i Panama. Þang-
að koma liðsforingjar viðsvegar
úr Rómönsku-Ameriku til aö læra
hvernig eigi að berjast við skæru-
liða. Lærifeðurnir eru ekki af
verra taginu, yfirleitt uppgjafa-
hermenn frá Vietnam.
Lögreglan i Buenos Aires hafði
um miðjan mai I fyrra eytt 70% af
fjárveitingu þessa árs, og varð aö
biðja i snatri um 12 miljónir doll-
ara til viðbótar. Fjárveitingar til
þessara mála hafa sjaldan verið
skornar við nögl.
Herforingjaklikan
klofin
Þrátt fyrir það ógnarástand,
sem I landinu rikir, hefur hin bar-
áttuglaða verkalýðsstétt ekki
misst hugrekki sitt. Þannig háðu
30 þúsund rafveitustarfsmenn
verkfali I október til að krefjast
endurráöningar 260 félaga sinna.
Hafnarverkamenn i Buenos Aires
háðu margra daga verkfall i byrj-
un nóvember. 1 lok nóvember
gerðu 12 þúsund starfsmenn
Renault-verksmiöjanna I
Córdoba verkfall og einnig lögöu
starfsmenn FIAT-verksmiðjanna
I Buenos Aires niður vinnu á
sama tima. 1 flestum þessum
verkföllum hafa verkamenn kraf-
ist endurráðningar brottrekinna
félaga og launahækkana, en
raungildi launa hefur lækkað um
50% siðan herforingjaklikan tók
við i mars.
Hin mikla andstaða sem her-
einræðið býr við hefur leitt til
nokkurs klofnings i rööum herfor-
ingjanna. Forsetinn Videla og
Roberto Viola, sem er einn af
æðstu herforingjunum, vilja
reyna að ná samkomulagi við
hluta andstööunnar, m.a. að
mynda stjórn, sem væri að mestu
skipuð mönnum utan hersins, en
færi þó eftir vilja hans. Er von
þeirra að á þennan hátt mætti
draga úr andstöðunni og bjarga
áliti landsins út á við, en þvi hefur
farið mjög hrakandi siðustu mán-
uöi. Hefur það m.a. leitt til þess,
að lánamöguleikar þeirra hafa
minnkað mjög, og eins og
pínósjettarnir i Chile reyna þeir
þessa dagana að halda sér til
fyrir Carter kanaforseta, I von
um aukna efnahagsaöstoð. Til
þess að auðvelda sér þessa stefnu
hefur Videla sett háttsetta menn
innan hersins, sem hafa verið
honum andsnúnir, á eftirlaun.
Hinn hópurinn, sem berst gegn
þvi að slaka nokkuð á völdum
hersins, er leiddur af Emilio
Massera, yfirmanni sjóhersins.
Þeir leggja áherslu á að halda
áfram þeim vinnubrögöum, sem
viðhöfð hafa veriö, — velja hið
opna strið gegn andstöðunni I stað
þessaöreyna að kljúfa hana i von
um að framlengja lif borgaralegs
skipulags, eins og Videla og
félagar vilja.
„Herinn tæki i höndum
Guðs”
Æðstu menn kirkjunnar i
Argentinu hafa tekið ákveðna af-
stöðu með hereinræðinu. Þannig
sagði Monsenor Bonamin,
kardináli, að „herinn væri tæki i
höndum guðs til aö lækna
argentínsku þjóðina”. En kirkjan
er ekki samstæð heild I
Rómönsku-Ameriku. Efri lög
kennimanna eru tiðast á bandi
yfirstéttanna, en ýmsir prestar,
munkar og nunnur hafa fylkt liði
með róttækari öflum þjóðfélags-
ins. Og þau er einnig að finna i
Argentlnu, þrátt fyrir afstööu
æðstu manna kirkjunnar. Siöast I
nóvember fóru sameinaöar sveit-
ir hers og lögreglu, vel búnar
vopnum og brynvörðum bilum, til
kirkju heilags Mikjáls og
klaustursskóla sem áfastur er
kirkjunni, er prestar af reglu
Lourdes ráða. Þar var mikiö um
handtökur og ekiö með fulla bila
af föngum aftur til lögreglu-
stöðvarinnar. Ástæðan fyrir þess-
ari aögerð var að prestur einn
hafði „farið út fyrir þau takmörk
sem prédikunum eru sett”
samkvæmt opinberri yfirlýsingu.
„Marxisk” biblia
En þaö virðist sem jafnvel æðri
mönnum kaþólsku kirkjunnar i
Argentinu sé farið að blöskra’
ofsóknaræöi hereinræöisins.
Þannig var frá þvi skýrt i yfirlýs-
ingu eftir biskuparáöstefnu i
byrjun desember að þeir teldu
handtöku fjögurra presta geta
valdið versnandi sambúð milli
kirkju og hers. Þar kæmu einnig
til hin tiðu mannhvörf. Amk 25
prestar hafa verið handteknir I
ár, ákærðir um að hafa haft
tengsl viö skæruliða. Aðrir 10
hafa verið myrtir af morðsveitum
hægri manna. — Eitt af þvi, sem
kirkjunnar menn hafa mikið rætt
aö undanförnu, er ný útgáfa á
Bibliunni þar i álfunni. Meirihluti
Miljónir argentínumanna lifa hinsvegar viö Iffs
kjör, sem eru langt fyrir neðan það sem mannsæm-
andi getur kallast, og í tíð herforingjastjórnar Videla
hefur ástandið hriðversnað.

biskupa hefur sagt þá gömlu
„sannlega evangeliska”, og vilja
litlu breyta, og hópur hægri
kennimanna er mjög argur út I
nýju útgáfuna, sem þeir segja
„vinstrisinnaða og niðurrifssinn-
aða” og „hrjáða af marxiskum
meginreglum og undirróöri”.
Reyndar virðast marxistar viða
komnir inn að gafli ef marka má
fullyrðingar ýmissa hægri-
málgagna. Eitt af aðalblööum
Buenos Aires, „Prensa Libre”
hafði það af ástandi kirkjunnar i
Uruguay að segja að kommúnist-
ar þarlendir sendu menn inn I
biblíuleshringi. Þessir undir-
róðursmenn þættust siðan vera
manna áhugasamastir, en færu
svo fljótlega að benda á kafla um
þrælahald og kúgun og spyrðu svo
lævislega: „Er þetta ekki eins i
dag? Eru ekki launamenn þrælar
nútimans?” Og að sögn blaðsins
enduðu þeir svo á að hvetja til
vopnaðrar baráttu þessara
nútimaþræla og að fylkja liði með
kommúnistum. Fyrir utan það,
hvað sagan er einfeldningsleg, þá
eru kommúnistaflokkar Róm-
önsku-Ameriku þekktari fyrir
annað en stuðning viö vopnaða
baráttu. Þeir hafa nefnilega tið-
um reynt það, sem þeir hafa get-
að til að spilla fyrir henni o g talað
um skæruliða sem vinstri öfga-
menn og ævintýramenn.
Fjörugt næturlif.
Þrátt fyrir þá ógnaröld, sem
rikir i Buenos Aires, starfar næt-
urlifið enn af fullum krafti.
Næturklúbbaeigendur i borginni,
sem tekur öðrum fram um fjörugt
næturlif og elegans, láta ekki
deigan siga. Sú tónlist, sem öðru
fremur einkennir Buenos Aires,
er að sjálfsögðu tangóinn, enda
upprunninn þar I núverandi
mynd.
Og er við félagar vorum ný-
komnir til Buenos Aires þann
21. sept. siðastliðinn, hvað var
þá nærtækara en að leita uppi
góðan tangóklúbb og kynnast
þvi sem næturlifið hafði upp á
að bjóða? Við biuggum á litlu
hóteli i miðborginni og fórum
þvi i afgreiösluna og inntum
hótelhaldarann eftir þvi hvar
væri að finna bestan tangó i
þessari fæðingarborg hans.
Hann bað okkur að biða
augnabliK og áöur en löng stund
leið kom til okkar maöur, klædd-
ur vel, með vel snyrt yfirvarar-
skegg og smurt hár, eins og
klipptur út úr bandariskum
glansmyndum fjóröa áratugsins.
Hér var þá kominn einn af
tangósöngvurum staöarins og
leiðbeindi með val á klúbbi. Sagði
hann inngangsverð ekkert, en
hver gestur þyrfti að snara út 1000
pesos fyrir fyrsta glas, það sam-
svarar 750 krónum isl. Létum við
þetta ekkert á okkur fá, þó að
kaupa mætti kassa af sæmilegu
rauðvini fyrir upphæðina. Fórum
við I skástu fötin og mættum
uppdrilaöir upp úr kl. 11 á Cano
14, en svo nefnaist staðurinn.
Þrátt fyrir bindisleysi komumst
við óhindraðir inn og hlustuöum
siðan og horfðum á fram eftir
nóttu. Kom þarna fram aragrúi
skemmtikrafta, sem flestir voru
kynntir sem bestu tangólista-
menn heimsins, og vist var um
það aö við höföum aldrei áður
heyrt þvilika innlifun i tangóspili
né horft á glæstari tilburði I dansi.
Sátum við lamaöir af hrifningu i
fleiri klukkutima yfir þessum
ósköpum. Við vorum manna
yngstir á staðnum og var hann
sóttur að meirihluta af sflspik-
uðum eldri mönnum og konum i
loðfeldum. Var greinilegt að
þjóðfélagslega séð er tangóinn
kominn langt frá sláturhússstig-
inu!
Buenos Aires er þrátt fyrir
þann hernaðaranda, sem þar rik-
ir, ein af viðkunnanlegustu borg-
um álfunnar. Með úthverfum hef-
urhún milli8 og 10 miljónir ibúa.
Eins og viðar i nágrannalöndun-
um má sjá þar glæstar bygging-
ar, hvort það er forsetabústaður-
Framhald á bls. 14.
J8f