Þjóðviljinn - 14.08.1982, Blaðsíða 10

10 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 14.—15. ágúst 1982
4
Hópferð Norræna félagsins til Grænlands:
Þj óðleg vakning og
vilji til sjálfstjórnar
er það sem
mér er
minnis-
stæðast
Þetta var sérlega eftir-
minnileg og velheppnuð
ferð, sem hefur kveikt í
mér Grænlandsbakteriuna
þannig að mig dauðlangar
aftur, sagði Sigurður A.
Magnússon rithöfundur i
viðtalí við blaöið í gær, en
hann er einn þeirra 80
islendinga sem fóru til
Grænlands á vegum Nor-
ræna félagsins til þess að
taka þátt i hátíðahöldum i
tilefni þess aö 1000 ár eru
liðin frá því Eirikur rauði
kom fyrst til Grænlands.
— Það er i sjálfu sér merkilegt
að Grænlendingar áttu sjálfir
frumkvæði að þvi að minnast
komu norrænna manna til Græn-
lands með þessum hætti og var
það fyrst og fremst Henrik Lund
borgarstjóri i Quaqortoq sem átti
veg og vanda að skipulagningu
hátiðahaldanna. Hins vegar var
það Ferðafélagið á staðnum sem
skipulagði ferðir okkar i þessar 2
vikur um Eystribyggð á Græn-
landi.
Við komum i 3 hópum með 2
daga millibili og flugum fyrst til
Narssarssuaq og sigldum þaðan
yfir til Brattahliðar hinum megin
við fjörðinn þar sem við gistum
eina nótt. Þaðan fórum við til
Narssaq og vorum i 2 daga en
dvöldum siðan lengst af i Quaqor-
tog, þar sem hátiðahöldin fóru
fram, en viöslödd þar voru m.a.
Margrét Danadrottning, Sonja
krónprinsessa af Noregi, Vigdis

Rætt við Sigurð A
Finnbogadóttir og lögmaðurinn i
Færeyjum.
Við vorum heppin með veður og
fórum viða i skoðunarferðir, sem
margar hverjar voru hinar ævin-
tyralegustu. Meðal annars hlýdd-
um við á Jonathan Mozfeldt for-
mann Grænlensku landsstjórnar-
innar flytja messu i Hvaleyjar-
kirkju, sem er best varðveitta
mannvirkið á Grænlandi frá
timum norrænna manna.
Var eitthvaö sem kom þér sér-
staklcga á óvart i ferðinni?
Stundakennara vantar
i kjötiðnaðargreinum.
IÐNSKOLINN I REYKJAVIK
Kennarar
Nemendur
Getum bætt viö nokkrum nemendum í
a. grunndeild maimiöna
b. iramhaldsdeild i húsgagnasmiði
c. raísuðunemum
d. íramhaldsdeild i húsasmiði
e. grunndeiid bokiöna (undirbúnings-
greinar iyrir prentun, setningu, bók-
band, oíisetljosmyndun, offset-
skreyting- og plötugerö.)
Bókasafnsfræðingur
Bókasafn Hafnarfjaröar óskar að ráða
bókasafnsfræöing i 3/4 hluta starfs.
Umsóknir sendist undirrituðum fyrir 1.
sept. n.k. Uppiysingar gefnar i sima 50790.
Yfirbókavörður
Já, ég verð að segja það. Ég
hafði haft það á tilfinningunni að
Grænlendingar fyndu til hjálpar-
leysis og vanmetakenndar gagn-
vart Dönum og dönskum
áhrifum, en ég varð þvert á móti
var við mjög sterka hreyfingu til
aukins sjálfstæðis og það kom
mér á óvart hvað grænlenska
tungumálið stendur sterkt þrátt
fyrir þá staðreynd að um fimmti
hluti ibúa landsins er nú af dönsk-
um uppruna. Það er greinilega
uppi mjög sterk hreyfing á Græn-
landi sem miðar að þvi að afnema
ýmis þau forréttindi, sem Danir
hafa notið á Grænlandi, m.a. i
launagreiðslum og koma á auknu
jafnrétti i þeim efnum. Þá kom
það mér einnig á óvart að dönsku-
kunnátta var ekki almennari en
raun ber vitni. Grænlendingar
leggja augsýnilega mikið upp úr
þvi að varðveita tungu sina og
menningu og bókaútgáfa á græn-
lensku er mjög myndarleg.
Hittir þú cinhverja félaga þina
úr rithöfundastétt?
Nei, ég komst að þvi eftir að ég
kom út að þeir voru á þingi um 200
km norðan við Nuuk þessa daga
sem við dvöldum á Grænlandi.
Eru Grænlendingar frá-
brugðnir öðrum Norðurlanda-
búum i háttum og lundarfari?
Já, þeir eru bliðlyndir með af-
brigðum, brosmildir og glað-
lyndir og bera sterk einkenni
Asiubúa. Það er stundum sagt að
þeir lifi i öðrum tima en við, að
minnsta kosti hafa þeir annað
timaskyn. Þeir eru duglegir
verkamenn, en þeim er ekki
ásköpuð stundvisi og mér er sagt
aö þetta hafi m.a. valdið erfið-
leikum i þeirri iðnbyltingu, sem
nú stendur yfir i landinu með
þeim breyttu lifsháttum sem hún
krefst. Við urðum lika vör við það
á ferðum okkar að timasetningar
stóðust ógjarnan og virtust þeir
oft ekki skilja að ein eða tvær
klukkustundir hefðu mikið að
segja i þvi sambandi. Þá var
einnig eftirtektarvert að sjá
hvernig þeir eyddu fritima
sinum, maður sá þá fara i smá-
hópum upp um hliðar og inn i dali
þar sem þeir kveiktu elda og undu
við gleðskap fram. eftir degi.
Varstu var við að áfengis-
vandamál væri almcnnt á Græn-
landi eins og stundum cr sagt?
Já, óneitanlega og ekki sist á
meðal eldra fólks. Stjórnvöld
telja það ásamt með atvinnu-
leysinu vera eitt stærsta vanda-
málið sem þau eiga við að glima.
Hvernig virtist þér atvinnu-
ástandið vera i Quaqortoq?
Ég veit að atvinnuleysiö er tals-
vert, en atvinnulif virtist þó i
fullum gangi. Hins vegar sá
maður einnig marga, sem ekki
voru i vinnu, en þeir gátu eins vel
verið i sumarfrii.
Grænlendingar búa við ýmsa
erfiðleika, sem eru okkur fjar-
lægir. Samgönguerfiðleikar eru
gifurlegir, og m.a. sat drottn-
ingarskipið fast i isnum fyrir utan
Eiriksfjörð. Þeir ætla sér nú að
tvöfalda sauðfjárrækt i Eystri-
byggð, en erfiðleikar við túnrækt
eru gifurlegir. Við hittum Þór
Þorbergsson tilraunastjóra, sem
vinnur um þessar mundir að þvi
að kenna Grænlendingum tún-
rækt. Hann tjáði okkur að hann
þyrfti að meðaltali að tina 100
tonn af grjóti úr hverjum hektara
sem ætti að taka til ræktunar, og
segir það sina sögu.
Hvers varst þú visari um af-
stöðu Grænlendinga til Efnahags-
bandalagsins?
Mér virtist það skoðun flestra
eða allra sem ég ræddi við, að
Grænlendingar ættu að segja sig
úr Efnahagsbandalaginu eins og
samþykkt var i þjóðaratkvæða-
greiðslunni s.l. vetur. Skoðanir
um þetta mál munu þó vera
skiptar, enda skiptir það miklu
um framtíð landsins.
Er ekki ýmsu ábótavant i sam-
skiptum islendinga við Græn-
land?
Jú, vissulega, og það er til
skammar hvað við höfum sýnt
þessum nágrönnum okkar litla
rækt til þessa. En þar er kannski
ekki bara við okkur að sakast.
Samgöngur hafa verið tregar og
erfiðar á milli landanna, og þar er
kannski að einhverju leyti við
hina gömlu einangrunarstefnu
Dana að sakast.
Ég held hins vegar að þetta
lofsverða frumkvæði Norfæna
félagsins muni hafa áhrif i fram-
tiðinni, og það var á flestum eða
öllum þátttakendum i ferðinni að
heyra, að þeir vildu vinna að
auknum samskiptum og hefðu
áhuga á að fara aftur. Enn hefur
ekki verið stofnað Norrænt félag
á Grænlandi, en það stendur nú til
og ætti það að geta auðveldað
samskipti i framtiðinni, Vina-
bæjatengsl hafa hins vegar þegar
skapast á milli nokkurra bæja, og
á hátiðinni voru sérstakir full-
trúar Akraness, sem er vinabær
Quaqortoq.
Við búum við likust skilyrði og
Grænlendingar bæði i landbúnaði
og sjávarútvegi, og það er greini-
legt að það er mikill áhugi meðal
Grænlendinga á að auka sam-
skipti á milli þjóðanna. Það er
skylda okkar að rækta þau tengsl
sem þegar hafa náðst og auka þau
til muna, þvi þótt Grænlendingar
hafi e.t.v. meira til okkar að
sækja i atvinnumálum og öðru, þá
er okkur ekki siður ávinningur af
slikum samskiptum i menningar-
legu og félagslegu tilliti.
ólg.
Laus staða
Kennarastaöa i ha^fræði við Mennta-
skólann viö Hamrahliö er laus til umsókn-
ar. Um er aö ræöa hlutastarf, 1/2 — 2/3
fullrar stoðu.
Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna
rikisins.
Umsóknir meö ytarlegum upplýsingum
um námsieril og störf skulu hafa borist
menntamalaraöuneytinu, Hverfisgötu 6,
101 Reykjavik, fyrir 30. ágúst n.k.
Umsóknareyöublöö fást i ráðuneytinu.
11. ágúst 1982
Memitamálaráðuneytið
Skrifstofustarf
Starfskraftur oskast til skrifstofustarfa.
Góð vélritunar- og islenskukunnátta nauð-
synleg.
Skriflegar upplysingar um menntun og
fyrri störf sendist Fasteignamati rikisins
Suðurlandsbraut 14 Reykjavik fyrir 27.
þ.m.