Dagblaðið Vísir - DV - 22.07.2000, Blaðsíða 28

28
Helgarblað
LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ 2000
DV
Ari Edwald er formaður Samtaka atvinnulífsins :
„ S t j órnmálaáhuginn
er falinn eldur“
Hann hefur sést í svo til
öðrum hverjum frétta-
tíma í vetur og orð eins
og „þvermóðska“ hafa
verið notuð til þess að
lýsa honum. Sjálfur seg-
ist Ari Edwald halda sig
vera nokkuð sanngjaman
og það ekki bara í kjara-
viðræðum. DV hitti Ara
til að forvitnast um það
hvernig þetta fyrsta ár
hans í nýju starfi sem
formaður Samtaka at-
vinnulífsins hefði liðið,
sem og bara lífið í heild.
Það fyrsta sem maður rekur aug-
un í þegar maður kemur inn á skrif-
stofuna hjá Ara Edwald er gul plast-
önd sem trónir uppi á hillu. Öndin
er mikil andstæða við brúna og
valdsmannslega skrifstofuna og
maður kemst einfaldlega ekki hjá
því að hugsa: „Hvað er þessi önd
eiginlega að gera héma?“
„Ég fékk öndina senda i pósti sem
auglýsingu fyrir sundlaugar borgar-
innar. Mér fannst hún einhvern
veginn svo sæt að ég tímdi ekki að
henda henni,“ segir Ari og kreistir
fuglinn áður en hann setur hann
aftur á sinn stað uppi í hillu. Öndin
er bara til skrauts enda, eins og þeir
sjálfsagt vita sem fylgst hafa með
fréttum í vetur, hefur Ari alls engan
tíma til þess að leika sér í vinnunni.
Þessi fyrsti vetur hans sem formað-
ur Samtaka atvinnulífsins hefur
verið þokkalega strembinn.
„Já, ég hef bætt á mig í vetur.
Maður hefur ekki haft neinn tima
til þess að æfa,“ segir Ari og klapp-
ar á magann sem er þó varla teljan-
legur.
Ári á undan í skóla
Ari er 36 ára gamall, fæddur og
uppalinn í Vogahverflnu í Reykja-
vík, næstyngstiu- fjögurra systk-
ina. Sjálfur segir hann að það hafi
ekki farið mikið fyrir honum sem
bami, hann hafl verið frekar góður
drengur.
„Ég var líka einu ári á undan í
skóla sem gerði það að verkum að
maður var frekar óframfærinn
fram eftir öllu þar sem maður var
einu ári yngri en hinir og frekar
seinn til,“ segir Ari og vill ekki
kannast við það að hann hafi verið
eitthvert séní sem barn.
Ari lýkur stúdentsprófl frá MS
árið 1993 og byrjar þá í lögfræðinni
í Háskólanum.
„Það kom eiginlega aldrei neitt
annað til greina, ekki nema þá
kannski viðskiptafræði," segir Ari
sem var mjög öflugur i háskólalíf-
inu á þessum tíma. Hann var m.a.
ritstjóri Stúdentablaðsins og var í
félagi umbótasinnaðra stúdenta.
„Þetta var mjög skemmtilegur tími
en menntaskólaárin voru ekki
síðri. Reyndar fannst mér svo gam-
an í Háskólanum að það var ein af
ástæðunum fyrir því að ég ákvað
að fara til útlanda í framhalds-
nám,“ segir Ari sem hélt ásamt
konu sinni, Þórunni Pálsdóttur, til
San Francisco til rekstrarhag-
fræðináms árið 1989, eftir að hafa
unnið eitt ár í fjármálaráðuneyt-
inu.
Jaröskjálfti í San
Francisco
Ari kynntist Þórunni á mennta-
skólaárunum og hafa þau verið
saman síðan. Hún vinnur I dag
sem fjármálastjóri hjá ístaki og
eiga þau tvö börn. Hjónin voru tvö
ár í San Francisco og tóku námið
fostum tökum. „Ég kunni afskap-
lega vel við mig í San Francisco.
Það er alveg draumastaður að vera
á en það stóð aldrei neitt annað til
en að við kæmum heim aftur,“ seg-
ir Ari og bætir við að sumir félaga
hans hafl nú sagt að hann hafi
aldrei farið utan og alltaf verið
heima í huganum. Til marks um
það er saga af því þegar þau hjón-
in upplifðu jarðskjálftann mikla, 7
á Richter, þar úti í október 1989.
„Þetta gerðist í vikunni eftir að
landsfundur Sjáifstæðisflokksins
var haldinn á íslandi. Við Þórunn
vorum bæði í skólanum þegar
skjálftimT'reið yfir og komumst
ekki heim tO okkar. Við ákváðum
því að ganga til íslensks vinar okk-
ar sem bjó stutt frá skólanum.
Hann var úti í glugga þegar við
komum og kallaði á móti okkur:
„Eruð þetta þið, Ari og Þórunn?
Hvað er að frétta?“ Þá kallaði ég til
baka: „Davíð Oddsson var kosinn
varaformaður Sjáifstæðisflokksins.
„Þetta var haft til marks um það
að ég hefði aldrei farið að heiman,“
segir Ari og hlær.
Þorsteinn Pálsson þægilegur
Þegar Ari kemur aftur til íslands
eftir námið í Bandaríkjunum ræð-
ur hann sig sem aðstoðarmann
dóms- og kirkjumálaráðherra, sem
þá var Þorsteinn Pálsson, og var
síðan aðstoðarmaður hans í sjávar-
útvegsráðuneytinu á næsta kjör-
tímabili.
„Þetta var mjög skemmtilegur
tími. Árið 1991 tók við ríkisstjóm
Sjálfstæðisflokks og Alþýðuflokks
sem glímdi við mjög erfiðan vanda
I efnahagsmálum. Þetta var ríkis-
stjóm sem náði mjög góðum ár-
angri almennt. Fyrir mig sem
áhugamann um stjómmál og efna-
hagsmál fannst mér mjög spenn-
andi að fá að taka þátt í þessu með
þessum hætti,“ segir Ari sem ber
Þorsteini góða sögu. „Það var mjög
þægilegt að vinna fyrir Þorstein.
Hann er mjög málefnalegur og það
er gott að vinna fyrir menn sem
maður áttar sig vel á. Okkur varð
vel til vina og við höldum enn
ágætu sambandi. Ég á góðar minn-
ingar frá ýmsum verkefnum sem
við höfum staðið í saman, bæði hér
innanlands og utan. Mér fannst
það t.d. mikið ævintýri þegar ég
fylgdi honum sem sjávarútvegsráð-
herra til Grænlands sumarið 1998.
Við náðum að fara þar dálítið um.
Landið er mjög stórbrotiö og vel
var tekið á móti okkur.“
Póiitíkin lögð á ís
Ari hefur alltaf haft mikinn
áhuga á pólitík og tók m.a. þátt í
prófkjöri fyrir Sjálfstæðisflokkinn
haustið 1994. „Ég sóttist eftir sjö-
unda sætinu í prófkjörinu en náði
því ellefta. Það var ágætis árangur
miðað við raunsætt mat. Það hafa
góðir menn byrjað i þessu sæti.
Við náðum bara 8 þingmönnum í
Reykjavík vorið 1995 þannig að ég
náði ekki að komast inn sem vara-
maður á þessum tíma,“ segir Ari.
En ertu búinn að gefa pólitíkina
upp á bátinn?
„Ég vil kannski ekki orða það
þannig. Ég hefði verið til í að taka
þátt aftur vorið 1999 en það þróað-
ist þannig að það var ekkert próf-
kjör þá og engar teljandi breyting-
ar þannig að ég tók ekki sæti á list-
anum heldur sneri mér að öðru.
Það er náttúrlega ljóst að það væri
ósamrýmanlegt þessu starfi að
vera i pólítík þar sem ég er starfs-
maður félagasamtaka sem 3000 fyr-
irtæki eiga aðild að. Ég er að vinna
að hagsmunamálum atvinnulifs-
ins, óháð flokkastjórnmálum,
þannig að stjórnmálin hafa verið
lögð á ís,“ segir Ari en bætir við:
„Satt að segja hef ég engan sérstak-
an metnað til stjómmálaþátttöku
eins og er en það segja reyndir
menn að aldrei eigi að segja aldrei
í þessum efnum því að stjómmála-
áhugi sé eins og falinn eldur í
mönnum og geti blossað upp
hvenær sem er. Ég er of ungur til
þess að útiloka nokkuð."
Vonar aft samningarnir
haldi
Eftir að hafa verið aðstoðarmað-
ur Þorsteins Pálssonar gerist Ari
ritstjóri Viðskiptablaðsins. Hann er
þó ekki lengi í því starfl því fljót-
lega býðst honum framkvæmda-
stjórastarf hjá Samtökum atvinnu-
lífsins. í september er eitt ár síðan
Ari tók við því starFi og er ekki
hægt að segja annað en að mikið
hafi gengið á hjá honum i vetur.
„Þetta er búinn að vera mjög
áhugaverður tími. Það er náttúr-
lega verið að sameina tvenn samtök
atvinnulífsins, Vinnumálasam-
bandið og Vinnuveitendasamband
íslands, og þó þessi samtök séu
byggð á gömlum merg þá erum við
að vinna við að byggja upp ný sam-
tök. Það má segja að við séum enn
í þeirri vinnu þvi hún hefur frest-
ast nokkuð vegna þess að fljótlega
eftir að samtökin voru stofnuð í
fyrrahaust hófst undirbúningur að
kjarasamningum. Við höfum í
rauninni verið upp fyrir haus i þvi
síðan og það er ekki fyrr en öll
þessi samningagerð er frá að við
getum í rauninni farið að leggja
drög að ýmissi málefnavinnu og
ýmsum hagsmunamálum atvinnu-
lífsins sem við viljum gefa mun
meiri gaum. Þessi samtök eru bæði
stærri og breiðari heldur en þau
sem áður hafa starfað á þessu sviði
og undirstrika þær miklu breyting-
ar sem orðið hafa hér á landi í þá
átt að menn eiga að starfa saman
óháð rekstrarformum og jafnvel
pólitík," segir Ari. „Öflug samtök
atvinnulífs eiga að geta haft mót-
andi áhrif á starfsumhverfið og
stuðlað að samkeppnishæfum og
arðsömum atvinnurekstri."
Hvernig finnst þér þú hafa staðið
þig í vetur? Hefurðu blómstrað í
þessu starfi?
„Ég get ekki gefíð sjálfum mér þá
einkunn en ég hef kunnað ákaflega
vel við mig. Mér hefur þrátt fyrir
allt samningastreð fundist þetta að
stærstum hluta spennandi viðfangs-
efni og gaman að kynnast flestum
þeim sem maður hefur þurft að
vinna með gegnum þetta, enda eru
margir af samstarfsmönnunum hjá
SA og helstu forystumönnum
verkalýðsfélaganna skemmtilegir
karakterar. Það felst alltaf mikil
áskorun í því að skipta um starf og
takast á við eitthvað nýtt og þannig
var það vissulega líka núna og má
alveg líkja því við að vera hent út í
djúpu laugina. Eins og þessir samn-
ingar blöstu við fyrir fram virtist
vera tiltölulega lítil von til þess að
við næðum skynsamlegum lang-
tíma-samningum og menn bjuggust
við að þetta yrði mjög erfitt. Ég
held að lykillinn að því að þetta
náðist sé ekki síst framsýni og
skynsemi þeirra forystumanna
verkalýðshreyfingarinnar sem
fyrstir gengu til samninga. Þeir
þekkja verðbólgusöguna og mátu
stöðuna þannig að atvinnulífíð
væri líklegra til að taka á sig meiri
hækkanir í langtímasamningum en
skammtímasamningum - og eins að
hagsmunir þeirra umbjóðenda
stæðu til þess að gera samninga um
kaupmátt en ekki verðbólgu og sú
varð niðurstaðan. Það varð að sam-
eiginlegu markmiði samningsaðOa
að gera samninga sem gætu staðist.
Af atvinnulífsins hálfu eru menn
að taka á sig dýrari samninga en
ella hefði getað orðið á þeirri for-
sendu að samningarnir nái að
verða til langs tíma og menn geti
unnið sig út úr þessum kostnaðar-
hækkunum án þess að komi til ein-
hverrar kollsteypu," segir Ari og
vonar að samningarnir haldi. „Það
Sanngjarn drengur
„Mér finnst ég sjálfur vera sanngjarn og ég á almennt auðvelt með samskipti við fólk. Jafnvel þar sem um erfið úrlausnarefni hefur verið að ræða
hafa persónuleg samskipti verið í mjög góðum farvegi. Þetta er svona mín upplifun á sjálfum mér
en ætli nokkrum manni finnist hann sjálfur vera ósanngjarn. “