Dagblaðið - 16.04.1980, Blaðsíða 4

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 16. APRIL 1980.
DB á ne ytendamarkaði
Mismunur á f lutningsgjaldi til ísafjarðar:
40 þús. kr. dýrari landleiöina
Ýmsar vörutegundir, svo sem
unnar kjötvörur og gosdrykkir, eru
mun dýrári úti á landsbyggðinni
heldur en i höfuðborginni. Er þar
fyrst og fremst um að ræða að
flutningskostnaðurinn leggst ofan á
vöruverðið. Dæmi eru um að gos-
drykkir séu allt að 100% dýrari t.d. á
ísafirði heldur en i Reykjavík. Þetta
kemur m.a. fram í frétt í Vestfirzka
fréttablaðinu.
Semja við
sjálfa sig
AUir umboðsmenn öl- og gos-
drykkjaframleiðenda á Vestfjörðum
eru jafnframt flutningabílstjórar.
Semja þeir því um flutningsgjöldin
við sjálfa sig. Samkvæmt heimildum
blaðsins eru gjöldin samkvæmt
hámarkstöxtum báðar leiðir. Segir
ennfremur að það geti varla talizt
Vöruflutningar á sjó eru, þótt undarlegt megi teljast, mest notaðir yfir vetrar-
mánuðina þegar landflutningar liggja niðri vegna ófærðar. Það er nærri 40
þúsund kr. ódýrara á hvert tonn. Svo undarlega bregður þó við að þótt gosdrykkir
séu fluttir sjóleiðis t.d. til tsafjarðar eru þeir seldir þar á sama verði og þegar þeir
eru fluttir landleið, sem er þó mun dýrara!
raunhæft, þvi ætið sé hægt að semja
um ódýrari fragt til Reykjavikur en
frá.
Hins vegar eru öl og gosdrykkir
fluttir með skipum á veturna, sem er
34 þúsund kr. ódýrara á tonnið en
að flytja vöruna með flutningabíl. En
þrátt fyrir það kosta gosdrykkirnir
það sama á ísafirði hvort sem er
vetur eða sumar!
í Vestfirzka fréttablaðinu er tekið
fram að umboðslaun fyrir dreifingu
gosdrykkja séu sáralítil og þrátt fyrir
hin háu flutningsgjöld hafi umboðs-
aðilarnir yfirléitt tekið þetta að sér til
þess að tryggja sér einhvern flutning
með annarri vöru.
„Eins og í nös
áketti"
í blaðinu er m.a. rætt við Ármann
Leifsson flutningabilstjóra í
Bolungarvík, en hann er umboðs-
maður fyrir Egil Skallagrímsson hf.
Hann sagðist hafa haft 90 þúsund kr.
í febrúar í „tekjur” af þessum flutn-
ingi í febrúar. „Sjá menn hvað það
þýðir þegar leggja verður til bíl,
standa undir lagerkostnaði hér i
Bolungarvík o.s.frv.,” segir Ármann
í viðtalinu. Hann segir ennfremur:
„Ég fæ 6% umboðslaun af hverjum
seldum lítra og er það eins og í nös á
ketti miðað við það að ég þarf sjálfur
að standa undir öllum kostnaði.”
Upplýsingaseöill
til samanburðar á heimiliskostnaði
Nafn áskrifanda
Heimili
Sími
Hvað kostar heimilishaldið?
Vinsamlega sendið okkur þennan svarseðil. Þánnig eruð þér orðinn virkur þáttiakandi í upplýsingamiðlun
meðal almennings um hvert sé meðaltal heimiliskostnaðar fjölskyldu af sömu stærð og yðar. Þar að auki eigið
þér von i að fá nytsamt heimiiistæki.
Kostnaður í marzmánuði 1980.
Matur og hreinlætisvörur kr.
Annaö kr.
Alls kr.
m vik i\
Fjöldi heimilisfólks
Ármann segir ennfremur að sann-
leikurinn sé einfaldlega sá að
flutningabílstjórarnir hafi tekið að
sér gosdrykkjaumboð til þess að hafa
tryggingu fyrir því að hafa einhvern
flutning með almennri vöru, ,,ekki
sízt þegar þess er gætt hvernig Rikis-
skip hefur stöðugt boðið niður fyrir
okkur taxtana,” segir hann.
Ármann dregur hins vegar í efa að
þær tölur um flutningskostnað séu
réttar. Við getum upplýst hann um að
þær eru það í öllum aðalatriðum, það
er eins „réttar” og hægt er að fá upp-
gefið.
Hjá Ríkisskip fékkst uppgefið að
flutningsgjald til ísafjarðar er 22
þúsund kr. á tonn ef um matvörur
og/eða hreinlætisvörur er að ræða og
skiptist kostnaðurinn i flutnings-
gjald, útskipun, uppskipun og
hafnargjöld. Ef um er að ræða t.d.
gosdrykki er kostnaðurinn um eitt
þúsund kr. hærri á hvert tonn, en ef
skiptingin er athuguð kemur í Ijós að
„flutningskostnaðurinn” sjálfur er
lægri ef um t.d. gosdrykkjaflutning
er að ræða, en aftur á móti eru
hafnargjöldin hærri, þannig að 23
þúsund kr. kostar að flytja eitt tonn
af gosdrykkjum.
Hjá Ríkisskip fékkst einnig upplýst
að nú sé beðið eftir leyfi til þess að
hækka þennan flutningskostnað.
Hann hefur ekki „hækkað siðan í
janúar” sl.
Flutningskostnaður með flutninga-
bilum er hins vegar nýhækkaður.
Kostnaðurinn er 54.400 kr. ‘á hvert
tonn til ísafjarðar auk 8.940 kr. á
tonn, en það er svokaliað afgreiðslu-
gjald og söluskattur af því. Það gerir
63.340 kr. á tonnið til ísafjarðar
•landleiðina. Afgreiðslugjaldið, 7.330
kr. án söluskatts, er það sama hvert
sem varan er flutt. T.d. ef um
flutning til Akraness er að ræða er
afgreiðslugjaldið rúmlega helmingur
„flutningsgjaldsins” en það kostar
10.822 kr. á tonnið landleiðina til
Akraness. En af ísafjarðargjaldinu
er það nærri áttundi hluti.
Þeir sem sjá um vöruflutninga á landi
halda þvi fram að þótt langtum lægri
upphæð sé greidd fyrir vöruflutninga á
sjó kosti þeir I raun miklu meira.
Mismunurinn er sóttur I vasa allra
landsmanna, rikissjóð. Landflutninga-
fyrirtæki hafa hins vegar ekki aðgang
að „hltinni” miklu.
Cjissur Þorvaldsson framkvæmda-
stjóri Vöruflutningamiðstöðvarinnar
fullyrti í viðtali við DB að flutnings-
gjöldin með Ríkisskip væru mun
hærri heldur en þessi 22 og 23 þúsund
sem tekið væri fyrir flutningana.
Benti hann á að skipafélagið þyrfti
ekki annað en að „rétta höndina í
rikiskassann” til þess að bæta sér
upp hallann á fyrirtækinu.
Má benda á að flutningsgjöld með
skipum Eimskipafélagsins eru þau
sömu og með Ríkisskip, en eins og
kunnugt er þá er Eimskip hlutafélag,
en ekki rikisfyrirtæki. -A.Bj.
Afnám söluskatts af
flutningskostnaði þýðir
300 millj. kr. tekju-
missi fyrir Hkissjóð
— Á f járlögum er gert ráð fyrir 123
milljarða kr. söluskattsinnheimtu
Nú liggur fyrir Alþingi íslendinga
frumvarp til laga um niðurfellingu
söluskatts á vöruflutninga út á lands-
byggðina, hvort sem um er að ræða
land-, loft- eða sjóflutninga.
Flutningsmenn eru Sigurlaug Bjarna-
dóttir og Egill Jónsson.
Í greinargerð með frumvarpinu
segir m.a. að alvarlegar gloppur í
tollalöggjöf, úreltar álagningarreglur
í innflutningsverzlun, sem beinlínis
hvetja til óhagkvæmra innkaupa og
hærra verðlags, stórhækkaðir vextir
af rekstrarlánum, siaukin skatt-
heimta ríkissjóðs í formi söluskatts
og ýmissa sérskatta á verzlunina og
stöðugar kaupgjaldshækkanir hafi
þrengt mjög kost verzlunarinnar sem
atvinnugreinar.
Bent er á að það sé ekki síður
hagur hins almenna neytanda í land-
inu að verzlun sé rekin á heilbrigðum
grundvelli, sem tryggi sem lægst
vöruverð hverju sinni. Smásöluverzl-
un hefur átt í vök að verjast ekki
hvað sizt úti í strjálbýlinu, þar sem
ótal kostnaðarliðir bætast við og
hækka vöruverð til neytandans.
í greinargerðinni segir einnig að
sjálft flutningsgjaldið hafl ærin áhrif
til hæ,kkunar á vöruverðið og engan
veginn sé réttlætanlegt að skatt-
Heimta ríkisins seilist eftir hagnaði af
þessum viðauka við almennan fram-
færslukostnaði landsmanna.
Þjóðhagsstofnun hefur gert laus-
lega áætlun á þvi hvað niðurfelling
þessa söluskatts hefði í för með sér
mikla tekjurýrnun fyrir ríkissjóð.
Kom í ljós að það voru aðeins 300 '
milljónir. Er þá miðað við ríkjandi
verðlag (áður en 1,5% bættust við) á
ársgrundvelli. Má geta þess að í fjár-
lagafrumvarpi 1980 er gert ráð fyrir
að innheimta söluskatts verði 123
milljarðar króna, hvorki meira né
minna.
-A.Bj.
Erfrá Akranesi
en ekki Akureyri
Erla Guðmundsdóttir, sem átti upp-
skriftina að rúgtertu, er við birtum sl.
föstudag, var sögð frá Akureyri en hún
er frá Akranesi.