Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.02.1998, Page 36

Frjáls verslun - 01.02.1998, Page 36
ljós. Fyrst þegar tilbúnir réttir voru settir á markað, í þvi formi sem nú er algengast, var það mat flestra að réttirnir myndu fyrst og fremst höfða til ungs fólks sem ekki hefði mikinn tima eða jafnvel kunnáttu til að sinna eldamennsku. Víst er að sá hópur fólks er og verður áfram stór en reynsla undanfarinna ára hefur sýnt að eldra fólk kýs í ríkari mæli þessa rétti. Fyrirtæki eins og Sláturfélagið hefur m.a. brugð- ist við þessu með því að setja á markað vör- ur sem höfða til eldri neytenda, eins og t.d. kjötbollur, bjúgu, kjötsúpu og grjónagraut. Urval þessara rétta hjá fýrirtækinu er einnig að verða stærra hlutfall af vörufram- boðinu sem bendir til að þeir njóti sífellt meiri vinsælda. Tilbúnir réttir og skyndibitar hafa lengi haft þá ímynd að vera frekar óhollir og komið hefur í ljós að almenningur hefúr vissar efasemdir um að þeir innihaldi mik- ilvæg næringarefni. Þessi ímynd er eflaust að hluta til komin vegna þess að fólk teng- ir orðið „skyndi” við skyndibitastaði og sjoppufæði. Ef val tilbúinna rétta er skoðað kemur í ljós að framleiðendur hafa lagt sitt af mörk- um til að breyta þessari ímynd með þvi að auka úrval léttari og hollari rétta. I mörg- um tilvikum vísar nafn réttanna beint til hollustugildis þeirra eins og á „Grænmet- is-lasagne” eða „1944-Kjötsúpa”. Ef það kemur hins vegar ekki beint fram í nafninu er lögð áhersla á það með öðrum hætti á umbúðum. Greinarhöfúndur, Steingrímur Ægisson, er nýútskrifaður viðskiptalræðingur frá Háskóla Islands. I lokaritgerð sinni fjallaði hann um sölu tilbúinna rétta í matvöruverslunum. Áhrif framandi menningar eru mjög sterk í mörgum vörutegundum. Dæmi um þetta er að nýlega hefúr verið settur á markað vöruflokkur rétta sem eru tilbún- ir til eldunar undir nafninu ,/tskur víð- förli”. Allar tegundir innan vöruflokksins heita framandi nöfnum og visar hráefnis- innihaldið til mismunandi eldunarað- ferða. Til að mynda heitir einn rétturinn kínversku nafni og fylgir með súrsæt sósa og grænmeti sem er einkennandi fyrir kínverska matargerð. A þennan hátt hefur rétturinn fyrirfram ákveðna eldun- araðferð sem vísar tíl matarhefðar Kín- verja. Annað dæmi er vöruval Öndvegisrétta, en flestar vörur þess fýrirtækis eru sam- kvæmt fýrirmynd framandi menningar- heima og bera nöfh í samræmi við það, eins og t.d. Mexíkó-burrito, Mexíkó-bökur eða Italskar bökur. Það er því óhætt að segja að áhrif framandi menningarheima komi skýrt fram í vöruframboði íslenskra fyrirtækja sem framleiða tilbúna rétti. Þetta gætí einnig geíið vísbendingu um að ýmis séreinkenni í matarvenj- um Islendinga séu að minnka. Áhrif smásala á framleiðend- ur tílbúinna rétta eru mjög mik- il. Það er nánast sama hvaða þættir framleiðslunnar eru skoðaðir, alls staðar koma áhrif þeirra skýrt fram. Hvað snertír vöruþróun réð t.d. ákveðin verslunarkeðja miklu um sam- setningu hráefnis í réttí sem fyr- irtæki settí á markað hérlendis. í gæðamálum eru áhrif þeirra einnig að aukast, t.d. er algengt að fulltrúar verslana taki prufúr á fram- leiðslustígi og sendi í rannsóknir. Sú þróun að verslanir láti sérmerkja vörur sínar, svipað og Bónus og Hagkaup hafa verið að gera með ýmsa vöruflokka, hefur ekki náð útbreiðslu í tilbúnum rétt- um, a.m.k. ekki með sama hættí og er- lendis. Reyndar kemur það ekki mikið á óvart vegna þess að sérmerktar vörur hérlendis hafa verið ódýrari og ef tíl vill ekki haft á sér þá gæðaímynd sem fram- leiðendur réttanna hafa viljað. Loks hafa framleiðendur aukið þjón- ustu sína við smásala mikið hin síðari ár, t.d. með því að veita þeim styttri pöntunar- tíma, fara með vörur sínar inn í verslanir og jafnvel raða í hillur. Á þetta sérstaklega við framleiðendur ferskra rétta en þeir þurfa mun oftar að koma vörum sínum í verslanir en framleiðendur frosinna rétta. I auglýsingum þar sem tilbúnir réttír eru kynntír hefur fyrst og fremst verið lögð áhersla á gæði, þægindi og stuttan matreiðslutíma. Stærri fýrirtækin, sem bjóða upp á ferska réttí, hafa auglýst mik- Atvinnuþátttaka kvenna á íslandi þróun frá árinu 1960 til 1995. •70,n 79.20 79 20 80,20 81,80 1960 1971 1981 1991 1992 1993 1994 1995 Atvinnuþátttaka kvenna. Yfir 80% kvenna vinna úti, eins og það er kallaö. Þetta hlutfall hefur mjakast upp á við á siðustu árum. Hlutfall 70 ára og eldri af heildarmannfjölda. Þessi aldurshópur stækkar hlutfallslega meira en aðrir hópar á næstu áratugum. 36

x

Frjáls verslun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.