Alþýðublaðið - 26.09.1972, Page 6

KJ' KJ ^J
|ltUcarK«9jy

Innritun i Námsflokka Reykjavikur fer fram i Laugalækjarskóla þriðjud.
26. til fimmtud. 28. september 1972 kl. 16:30 -19:30.
KENNSLUGREINAR:
Islenzka I. og II. fl. (III. fl. fyrir útlendinga), danska I. II. og III. fl.,
norska I.fl., sænska I. og II. fl., enska V.-VII. fl., þýzka I.-V.fl., franska I.-
IV., spænska I.-IV. fl., italska I. og II. fl., stærðfræði I. II. og III. fl.
(mengi), vélritun I. og II. fl., bókfærsla I. og II. fl., föndur, smelti, snið-
teikningar, barnafatasaumur, kjólasaumur, bókmenntakennsla, funda-
tækni, og ræðumennska.
Nýjar kennslugreinar: Nútimasaga, jarðfræði og rússneska.
Kennsla til prófs:
A) í norsku og sænsku fyrir nemendur á barna- gagnfræða- og fram-
haldsskólastigi. Námið er ætlað nemendum, sem eitthvað kunna fyrir i
málunum vegna dvalar i löndunum eða af öðrum ástæðum.
B) Undirbúningur undir GAGNFRÆÐAPRÓF.
Styttri námskeið: Leiklistarkynning, myndlistarkynning, tónlistarkynn-
ing, f jölskyldufræði, samfélagsfræði, afgreiðslustörf og matreiðsla verða
auglýst nánar siðar.
Aðalkennslustaður er Laugalækjarskóli, en einnig fer fram kennsla i
Árbæjarskóla og Breiðholtsskóla i ensku, þýzku, kjólasaum og barna-
fatasaum. Sænskukennsla til prófs fer fram i Hliðaskóla. Smelti er kennt
i Laugarnesskóla.
Kennsla hefst kl. 7:20 og stendur til kl. 10:40, nema á föstud. þá er kennt
til kl. 8:55. Ekki er kennt á laugardögum. Kennt verður i tveimur nám-
skeiðum 10 vikur i senn.
Innritunargjöld: Bóklegar greinar 500,00 kr. hver grein. Verklegar
greinar 800.00 kr. og 1500.00 kr. fyrir tvöfaldan timafjölda.
Innritað er að hausti og á miðjum vetri.
Árbær, Breiðholt.
Enska L-III. fl. barnafatasaumur og kjólasaumur.
Innritun föstud. 29. sept. kl, 5-7 i sima 21430.
12
14
TAKN-ALÞJODLEGT TUNGUMAL
Hvað þekkir þú mörg
þessara auðkenningar-
tákna? Svör í ramm-
anum neðst til hægri.
Talið er að um 5,800
þjóðtungur og mállýzkur
séu talaðar i heiminum
eins og er. Þeir sem vinna
að auknum, alþjóðlegum
skilningi vita að einmitt
þetta veldur hvað mestri
hættu á allskonar rang-
túlkun og misskilningi
fremur en það auðveldi
fólki samskiptin. Þörfin á
alþjóðlegu tjáningarformi
verður stöðugt brýnni —
og fljótlegasta og auðveld-
asta aðferðin er i þvi fólgin
að nota myndtákn.
Þar sem samskiptin
aukast stöðugt, má segja
sem svo að „fjöltungu- |
vandamálið” valdi að
sama skapi sifellt meiri
erfiðleikum. Þaö er kald-
hæðnisleg staðreynd, að
eftir þvi sem hinum ýmsu ,
þjóðum verður auöveldara 1
að mælast við eykst
hættan á misskilningi að
I sama skapi. Allar breyt-
ingar verða með svo
skjótum hætti að öll vitn-l
eskja verður langt á eftir
atburðunum. Hinn aukni
hraði i allri samgöngu-
tækni hefur Utilokað að
viðhlitandi timi gefist til
að tileinka sér ný menn-
ingaráhrif, siði og um-
hverfi. Þessar staðreyndir
hvetja þjóðirnar án afláts
til að finna og taka i
notkun það táknmál, sem
fullnægir tjáningarþörf
þeirra að verulegu leyti.
Á mörgum sviðum er
máliö, mælt og ritað, orðið
ófullnægjandi tjáningar-
form i sambandi við
hversdagslegustu atriði.
Nefna má til dæmis, að nU
eykst stöðugt flutningur á
framleiðslu og varningi
allskonar á milli fjarlægra
markaðssvæða. Mikið af
þessum varningi er ein-
kennt með merkimiðum
með óskiljanlegum teg-
undarheitum eða ein-
hverjum skráðum leið-
beiningum, sem auðvelt
mundi að koma leiöar
sinnar með táknmyndum.
Þoturnar flytja fólk i þUs-
undatali þjóðlanda á milli
og ferðahraðinn er slikur
að enginn hefur tima til að
kynnast ólikum leiðbein-
ingarmerkjum ólikra
samfélaga. Það er ekki
eins og um aldamótin,
þegar farþegarnir meö
langferðavögnunum gátu
beðið ekilinn um að hægja
á hestunum á meðan þeir
athuguöu ferðahandbók-
ina.
Kerfisbundið tákn-
myndamál með alþjóðlega
Utbreiðslu fyrir augum,
þyrfti ekki að vera gætt
hárfínni skilgreiningar-
hæfni eins og alþjóðlegu
stjórnmálasamningamál-
in, franska eða esperantó.
Þau vandamál, sem þvi
væri ætlað að leysa, væru
ekki eins flókin og marg-
þætt og stjórnmála‘
deilurnar, en þau eru að-
kallandi, einkum með til-
liti til þess hve þaö gerist
stöðugt timafrekara álag i
lifi einstaklingsins að
glima við allskonar tján-
ingargátur.
Þá er og annað alþjóð-
legt vandamál, sem
notkun táknmyndamáls
gæti auðveldað að leysa.
Það er að brUa bilið á milli
[heimsins innan sam-
skiptasvæðanna og utan
samskiptasvæðanna. Það
eru til hópar fólks, sem
bUa i heiminum utan sam-
skiptasvæöanna, þótt ekki
skilji þá nema örfáar mil-
ur frá heimi sam-
skiptanna
1 mUghverfum stórborg-
anna má reyndar reikna
þá fjarlægð i fetum. A
milli Utjaðra alþjóðlega
flugvallarins i Lagos og
frumskógarins, er það
ekki eingöngu fjarlægðin
sem skilur — heldur gifur-
legt bil hvað snertir alla
þekkingu og kunnáttu,
gagnkvæman skilning og
menningarleg samskipti.
Heimur samskiptanna
nær yfir öll landamæri og
allar álfur, en eigi að siður
eru landamæri hans og
hins heimsins þau lengstu
á jörðinni. Tungumála-
múrinn er hluti af þeim
landamærum og alþjóð-
legt táknmyndamál gæti
átt mikinn þátt i þvi að
brjóta hann niður. Það
getur verið jafn hvers-
dagslegt og að leiðbeina
manni um notkun sima,
dráttarvélar eða skurð-
gröfu.
Það sem brýnust þörf er
fyrir, segir Margaret
Mead, mannfræðingur
sem gert hefur menn-
ingarsamskiptin að sér-
grein sinni eru ljósar og
einfaldar táknmyndir,
auðskiljanlegar þeim sem
tala ólik tungumál, eða
eru meðlimir ólikra menn-
ingarheilda, einkum
frumstæðra. Slikar tákn-
myndir mundu gera
mannkyninu kleift að hag-
nýta sér nýfengiö frelsi til
þátttöku i alþjóðlegum
ferðalögum og njóta
þeirra. Án þeirra munu
meðlimir vannærðra,
kjarklitilla og Urræða-
lausra þjóðarheilda
annaðhvort aldrei leggja
af stað eða snUa von-
sviknir heim aftur til sinna
einangruðu afkimaheima
og auka á þá óvild og tor-
tryggni, sem svo margar
þjóðir eiga nU við að bUa.
Hraðbrautakerfið sem
innan skamms verður
tekið i notkun að fullu i
Bandarikjunum, hefur
stytt þar allar fjarlægðir
manna á milli. Um leið er
tekið þar i notkun kerfi
leiðbeiningarmerkja,
grænna á hvitum grunni,
sem ljá samstæðan svip
stranda á milli. En orða-
styttingarnar á þessum
leiöbeiningarmerkjum eru
oft torráðnar, einkum með
tilliti til þess að öku-
, maðurinn verður að ráða
fram Ur þeim á fleygiferð.
Gefur auga leið, aö þar
yrðu táknmyndir, ljósar
og einfaldar, mun auð-
skildari.
Það er fjöldi fólks sem
aldrei gerir sér grein fyrir
þvi hve mikið er i kring
um það af táknqjyndum,
sem það skilur viðstöðu-
laust og ósjálfrátt. Allir
bera kennsl á hið alþjóð-
lega merlý hárskeranna,
allir vita ao fjögurra laufa
smári táknar hamingju,
allir kannast við friðar-
dUfuna meö laufið i nefinu.
Viða i löndum er einn
einstakur bókstafur Ur
latinu letri notaður sem
táknmynd, jafnvel þótt
þeirséu ekki upphafsstafir
orðanna sem þeir tákna i
tungu viðkomandi þjóðar.
,,P” táknar til dæmis bila-
stæði „Parking zone” þar
sem ekki er töluð enska,
og fólk þarf ekki að skilja
stakt orð i þvi máli til þess
að gera sér grein fyrir
hvað stafirnir „WC”
merkja á hurð eða yfir
dyrum.
Langt er siöan menn
gerðu sér grein fyrir þörf-
inni á sliku alþjóðlegu
táknmáli og reyndu að
leysa hana. Þegar á 18. öld
snemma gerði þýzkur
heimsspekingur og stærð-
fræðingur, Wilhelm von
Leibnitz barón sér vonir
um að geta fundið upp al-
þjóðlegt táknmyndamál.
sem allir gætu lesið á jafn
rökréttan hátt og að 1 + 2
eru 4 væri rétt lesið en h-2
væru 4 er rangt. Fyrir
tuttugu árum gerði
ástralskur visindamaður,
Charles K.Bliss, tilraun til
að finna upp mál, sem
samanstóð af nokkur
hundruð táknmyndum,
sem átti að mega tengja
saman á ýmsan hátt og
yrðu slikar samstæður þá
mismunandi merkingar. A
táknmyndamáli hans
þýddi lárétt strik „jörö”,
hringur merkti „munn”
og bókstafurinn „Y” á
höfði þýddi mann. Væru
tvö fyrst nefndu merkin
tengd saman, þýddi sU
samstæða „matur”. Stór
hringur merkti „sól”.
Slikur hringur með tölu-
stafnum „1” merki „vor”
með tölustafnum „2” varð
merkingin „sumar”. Hálf-
hringur táknaði tunglið, og
með mismunandi tölu-
setningu táknaði hálf-
hringurinn mánuðina.
Þegar hjarta með ör var
bætt við þá samstæðu
táknaði hUn oriof eða ein-
hverja tilbreytingu sem
lyft gat tilfinningunum
yfir hversdagsleikann.
Þá var það austurriskur
félagsvisindamaður, Otto
Neurath, sem lézt árið
1945 og lét eftir sig tákn-
myndamál, sem hann
nefndi „Isotype” og
byggðist á notkun ýmissa
myndtákna, sem hlotið
hafa vissa merkingu i
huga margra, þannig að
þau vekja með honum
vissa hugsun, en ekki
beinlinis einstök orð.
Að sjálfsögðu eru i
notkun allskonar alþjóöleg
tákn. Sem dæmi um þau
sérhæfðustu má nefna
„Cl”„ Cu”, „K” og „Pu” I
efnafræðinni, sem tákna
vissar formUlur — klór,
kopar, pottösku og
plUtonium með öllum
þjóðum. Morse-stafrófið
og hið alþjóðlega flagga-
merkjakerfi, er og tákn-
mál, sem notuð eru um
allan heim. Þá er nótna-
skriftin og alþjóðlegt tákn-
mál, sem sér hver ,J.ón-
listamaður getur lesið svo
hvergi skeikar. 1 stærð-
fræði táknar'hið griska, ,pi”
og hið sama um allan
heim.
Læknar hafa sin latinu-
tákn, veðurfræðingarnir
sín undarlegu tákn á
veðurkortunum, og
prófarkalesarar sin tákn.
Alkunnugt tákn kvenkyns
er hringur með litlum
jafnarma krossi niður Ur,
en hvað stjörnufræöinginn
snertir þá merkir þaö tákn
plánetuna Venus, en föstu-
dag á táknmáli stjiSrnu-
spánna. Gullgerðarmenn-
irnir gömlu táknuðu kopar
með þvi merki. Dollara-
táknið þekkja allir, tákn
Framhald á bls. 4
1. Farangursafgreiðsla.
2. Glima. 3. Rannsóknar
stofnun. 4. Kajakróður. 5.
Snarlbar. 6. Byssumaður I
grennd 7. Haldið frosnu. 8
Gluggatjöld. 9. Heimilda
kvikmyndun. 10. Hættu-
legt nágrenni. (Flakkara-
táknmynd) 11. Viti. 12.
Hnappagat. 13. Skrásetn
ing. 14. Starfslækningar.
15. SjUkrabill. 16. Efna-
fræðilegt. 17. Abreiða. 18
Smávarningur. 19. Snyrti-
stofa. 20. Rafmagnsvarn-
ingur. 21. Járnvöruverzl-
un. 22. Hitasamband. 23
Jafnvægi. 24. Nálarstilling
til hægri (A saumavél).
25. Körfuknattleikur. 26.
Tæki fyrir örkumla. 27
Gott að komast um borö i
lest (Flakkara-tákn-
mynd). 28. Likfrysting 29
Nýlenduvörumarkaður.
30. Bilaleiga. 31. Vel varin
bygging (Flakkara-tákn-
mynd). 32. Vöggustofa. 33
Drykkjarlind. 34. Leik-
fimi. 35. Pappir. 36. Hjól-
hýsa-stæöi. 37. Þunga
vinnuvélar. 38. Brenni. 39
Sigarettur.
I sláturtíðinni —
Húsmœður athugið
Höfum ávallt fyrirliggjandi hvitar og vaxbornar öskjur með áföstu loki.
öskjurnar eru mjög hentugar til geymslu i frystikistunvá sláturafurðum
og kjöti. Þær eru af ýmsum stærðum, 1/2 kg. — 1 kg. 2 1/2 kg. og 5
kg.
Komið á afgreiðsluna. Gengið inn frá Dalbraut.
KASSAGERÐ REYKJAVÍKUR
Kleppsvegi 33
0
Þriöjudagur 26. september 1972
Þriðjudagur 26. september 1972
o