Alþýðublaðið - 09.04.1987, Blaðsíða 7

6
Fimmtudagur 9. apríl 1987
Fimmtudagur 9. apríl 1987
.7
„Einingin er okkar aðalsmerki í kosn-
ingunum sem framundan eru og í þeirri
kosningabaráttu sem nú er háð. Við jafn-
aðarmenn erum með mjög samstillt lið
um allt land. Alþýðuflokkurinn er í sókn
vegna þess að þar er á ferðinni samstilltur
hópur karla og kvenna með góðan mál-
stað, reyndar besta málstaðinn sem í boði
er fyrir þessar kosningar. Við álítum að ís-
land eigi fyrst og síðast að vera samfélag
mannúðar og menningar sem stuðli að
meiri velferð“, segir Sveinn G. Hálfdánar-
son, annar maður á lista Alþýðuflokksins
í Vesturlandskjördæmi.
— spjallað við Svein
Hálfdánarson í
Borgarnesi um kosn-
ingabaráttuna og
þau málefni sem
hann vill vinna að,
verði hann kjörinn á
þing.
VIÐ ERUM í SÓKN — OG
HÖFUM GÓÐAN MÁLSTAÐ
Lengst af hefur Eiður Guðnason veríð eini fulltrúi jafnaðarmanna á
Vesturíandi á Alþingi, en svo gœti farið að Sveinn G. Hálfdánarson
bœttist við eftir kosningarnar í vor. Þeir félagarnir halda um þessar
mundir fundi víða um kjördœmið, enda stendur kosningabaráttan nú
sem hœst.
Sveinn er prentari að mennt og
býr nú í Borgarnesi þar sem hann
rak prentsmiðjuna Prentborg í 16
ár, en undanfarin fjögur ár hefur
hann starfað sem innheimtustjóri
Kaupfélags Borgfirðinga. Hann
hefur ekki verið í framboði til Al-
þingis áður og verður því spennandi
að fygljast með nýjum manni svona
framarlega á listanum.
Hann hefur gegnt ýmsum trún-
aðarstörfum, og setið í hrepps-
nefnd Borgarness tvö kjörtímabil.
Hann hefur einnig starfað að
íþróttamálum, setið í stjórn Knatt-
spyrnuráðsins á Akranesi og tók
þátt í stofnun golfklúbbsins þar og
var fyrsti formaður hans.
Okkur lék forvitni á að vita hvers
vegna hann fór í framboð.
Það á sér nokkuð langan aðdrag-
anda,því það hefur oft verið orðað
við mig á liðnum árum að gefa kost
á mér til framboðs. Á meðan ég rak
eigið fyrirtaeki sá ég mér ekki fært
að fara út í slíkt, en hins vegar hefur
mig lengi langað til þess og margt
ágætt fólk hvatt mig. Ég lét loks til-
leiðast eftir að aðstæður mínar
breyttust, vegna þess að mig tekur
sárt hvernig landsbyggðin er raun-
verulega að drabbast niður. Ég hef
alla tíð verið í miklum tengslum við
allt kjördæmið, hef unnið fyrir það
á margvíslegan hátt og haft gott
samstarf við sveitarstjórnarmenn,
þannig að ég þekki mikið til mála
sem varða kjördæmið. En ég geri
mér grein fyrir því að þingmanns-
starfið er ekki aðeins barátta fyrir
eigið kjördæmi, það er barátta fyrir
þjóðina í heild sinni. Að þeim mál-
um mun ég að sjálfsögðu vinna ef
til kemur.
Og hvernig hagaróu svo kosn-
ingnbaráttunni?
Þessar kosningar eru svolítið
öðruvísi en undanfarnar kosningar
að því leytinu að nú eru átta flokkar
í framboði. það gerir það að verk-
um að fallið hefur verið frá því að
halda sameiginlega framboðsfundi
því þeir hefðu orðið mjög langir.
Reyndar var haldinn útvarpsfundur
í Bióhöllinni á Akranesi og hér í
Borgarnesi var fundur sem verka-
lýðsfélagið og neytendafélagið
höfðu frumkvæði að. Síðar mun
verða kynning í sjónvarpinu með
stuttum ávörpum frá hverjum lista.
Þar af leiðandi höfum við orðið að
beina okkur meira að vinnustöð-
um, en við höfum stefnt að því að
komast á sem flesta vinnustaði í
kjördæminu. Við Eiður höfum ver-
ið á ferðinni alveg linnulaust und-
anfarnar vikur og verðum það fram
að kosningum. Þau Hrönn og Guð-
mundur sem skipa 3. og 4. sætið
hafa einnig verið með okkur á
mörgum vinnustöðum. Við ætlum
eins og frekast er kostur að komast
til bænda og höfum nú farið til
margra þeirra. AIls staðar höfum
verið til viðtals til að svara spurn-
ingum heimamanna.
Okkur hefur hvarvetna verið vel
tekið, og vel tekið undir málflutn-
ing Alþýðuflokksins og það ríkir
greinilega mikill áhugi fyrir hon-
um. Við lendum vitaskuld á pólit-
ískum andstæðingum, það er nokk-
uð þjark, en það er líka nauðsyn-
legt, því ekki er gott ef allir væru
sammála. Það hefur komið mér á
óvart hve margt fólk hefur skoðað
okkar málflutning og það gefur vís-
bendingu um áhuga fyrir flokkn-
um.
Gjörbreyting í byggða-
stefnunni mjög mikilvæg
Hvað finnst þér brenna mest á
íbúum landsbyggóarinnar?
Það er byggðastefnan. Ég tel
hana vera mál málanna í dag. Við
Alþýðuflokksmenn höfum haldið
því fram að snúa þurfi vörn í sókn
í þeim efnum svo fólk hverfi ekki til
höfuðborgarsvæðisins eins og nú er
að gerast. Ég bendi á að við höfum
fengið óvæntan stuðning við þessa
fullyrðingu okkar frá öðrum þing-
manni Framsóknarflokksins á
Vesturlandi, en hann notaði þessi
orð í fyrirsögn í blaði fyrir fáeinum
dögum. Fleiri frambjóðendur
Framsóknarflokksins hafa notað
þau á framboðsfundum þannig að
það sýnir sig að orðin hafa hitt
beint í mark. Máltækið segir að
bragð sé að þá barnið finni og á það
vel við eftir að Framsóknarflokkur-
inn hefur setið við völd nær óslitið
í 16 ár. Það er varla hægt að hugsa
sér dapurlegri dóm yfir stjórnar-
stefnu síðustu ára.
Ég vil fyrst og fremst beita mér
fyrir því að þarna verði snúið vörn
í sókn. Misjafn húshitunarkosntað-
ur er mál sem er farið að valda tölu-
verðri búseturöskun, því að fólk
flýr af landsbyggðinni vegna þess
að það verður að borga þrisvar til
fjórum sinnum hærri hitakostnað
en gengur og gerist í Reykjavík. Við
viljum leysa vandann með því að
ríkið viðurkenni að það eigi tölu-
verða sök á þessum óförum. Það
verður að taka á sig beint án allra
skilyrða ákveðna upphæð af skuld-
um Hita- og Rafveitnanna þannig
að hægt sé að lækka kostnaðinn
verulega. Það mundi skapa fyrir-
tækjum betri aðstöðu jafnt sem
einstaklingum sem vilja búa á
landsbyggðinni. það er staðreynd
að engin fyrirtæki hefja rekstur úti
á landi undir þeim kringumstæðum
sem nú eru. Ríkisvaldið verður að
koma þarna inn í og lækka kostn-
aðinn.
Einnig viljum við jafna út síma-
kostnað sem er landsbyggðinni
töluvert óhagstæðari en hann er á
höfuðborgarsvæðinu. Símaþjón-
ustan hér á Vesturlandi öllu er í
mjög slæmu ástandi og oft erfitt að
ná út af svæðinu. Algengt er að rug-
lingur verði í kerfinu þannig að
maður fær oft hin ólíklegustu síma-
númer hingað og þangað um land-
ið.
Að þessu leyti erum við ólíkir
öðrum flokkum í byggðarmálum,
því við viljum taka ákveðið á því
sem við teljum vera grunnþætti til
þess að þeir sem vilja koma út á
Iandsbyggðina geti raunverulega
búið þar.
Efnahagsmálin
Geturðu lýst í stórum dráttum
hvernig efnahagsstefna Alþýðu-
flokksins lítur út?
Það er aðallega þrennt sem við
leggjum höfuðáherslu á í þeim efn-
um; skattamálin, lífeyrissjóðina og
húsnæðismálin.
Varðandi skattamálin teljum við
að staðgreiðslukerfið sé langt í frá
því að vera lausn til hins betra.
Raunverulega er hér um að ræða
innheimtufyrirkomulag á sköttum
launþega, en er þó spor í rétta átt.
Alþýðuflokkurinn mun gera heild-
arendurskoðun á skattakerfinu og
einfalda það og síðast en ekki síst
koma í veg fyrir skattsvik ef hann
tekur þátt í næstu ríkisstjórn. Kerf-
ið verður að afla ríki og sveitarfé-
lögum nauðsynlegra tekna á þann
hátt að allir einstaklingar og fyrir-
tæki leggi sitt af mörkum. Núver-
andi kerfi er mjög ranglátt og þjón-
ar ekki sínum tilgangi.
Lífeyrissjóðakerfið er í ólestri og
er þar réttindunum misskipt. Al-
þýðuflokkurinn vill koma á einum
lífeyrissjóði í stað 97 eins og þeir eru
í dag þar sem markmiðið væri að
koma á jafnvægi, þannig að allir
hafi þau réttindi sem þeir ættu
raunverulega að hafa. Þeir yrðu
deildaskiptir eftir landshlutum þar
sem hver deild starfaði sjálfstætt og
réði sjálf ávöxtun fjár og fjárfest-
ingum. Við Ieggjum á það mikla
áherslu að tillögum Alþýðuflokks-
ins verði hrint í framkvæmd og að
allir fái ellilífeyri frá almannatrygg-
ingum og lífeyri úr sameiginlegum
sjóði allra landsmanna sem saman-
lagt verði ekki lægri en lægstu laun
innan ASÍ á hverjum tíma.
í húsnæðismálum viljum við að-
allega þrennt:
í fyrsta lagi að skapa húsnæðis-
lánakerfi með traustan fjárhags-
grundvöll. það hvílir á veikum
grunni eins og er og viljum við auka
bein framlög úr ríkissjóði til hús-
næðismála.
í öðru lagi viljum við leiðrétta
misréttið gagnvart þeim sem keyptu
eða byggðu á árunum 1980 til ’85.
Og í þriðja lagi viljum við hrinda
í framkvæmd tillögum okkar um
kaupleiguíbúðir sem þýðir að fólk
geti valið milli þess að kaupa eða
leigja. Það er brýnt hagsmunamál
unga fólksins.
Auka verður jafnrétti
í landbúnaði
Alþýðuflokkurinn vill stefna að
svæðaskipulagi í landbúnaðar-
framleiðslunni í stað kvóta á hvert
býli. Hvernig ber að leysa þannig
mál?
Gjörbreyting í landbúnaðinum er
orðin nauðsyn og viljum við skapa
viðunandi starfsskilyrði fyrir
bændastéttina sem fæli í sér þau
markmið að tryggja nægjanlega
matvælaframleiðslu fyrir þjóðina
með sem minnstum tilkostnaði. Við
viljum til dæmis breyta fram-
leiðsluréttarmálum þannig að í stað
kvóta á viðkomandi bónda verði
sett upp svæðaskipulag þar sem
hver þáttur falli betur að búskapar-
háttum. Á meðan núverandi kvóta-
kerfi er við lýði viljum við skoða
það á þann veg að meira tillit verði
tekið til þeirra hlunninda sem marg-
ar jarðir búa við, t.d. þær sem lax-
veiðijarðir sem fá 3 milljónir króna
á einu sumri í veiðitekjur. Þessar
jarðir verða að fá einhverja skerð-
ingu á framleiðslu, þ.e. að þær eiga
ekki að hafa sömu möguleika og
jörð í nágrenninu sem engra hlunn-
inda nýtur.
Samgöngur á Vesturlandi
eru lélegar.
Eru einhver málefni sem varða
Vesturlandskjördæmi sérstaklega?
Það eru án efa samgöngumálin.
Ég vil að lagt verði varanlegt slitlag
á veginn vestur Mýrar og vestur á
Snæfellsnes sem allra fyrst. Vega-
ástandið sem Snæfellingar og Dala-
menn verða að búa við er algjörlega
óviðunandi. Einnig er brýnt að þeir
fyrrnefndu komi sér saman um á
hvern hátt þeir vilja haga framtíð-
arsamgöngum á landi um Nesið.
Gera þarf góðan vetrarveg yfir fjall-
garðinn og ég held að óhætt sé að
segja að það sé ekki búið að móta
þá stefnu hvernig framtíðarmál
Snæfellinga verði leyst. það er
grundvallaratriði fyrir þá að geta
tengt byggðirnar saman og eins til
að komast inn á hringveginn. Þetta
er án efa einhverjar verstu vegasam-
göngur á landinu og að auki eru þar
brýr sem eru komnar til ára sinna
og margar þeirra komnar að hruni.
Grunnskólamál kjördæmisins vil
ég að verði endurskoðuð. Ég hef
aldrei verið hrifinn af þessari
heimavistarstefnu gagnvart yngstu
börnunum og tel það vafasama að-
ferð að slíta 6—7 ára börn frá heim-
ilunum. Það hefur ekki góð uppeld-
isleg áhrif fyrir þau og ég held að
með bættum samgöngum verði
hægt að sameina skólakerfið þann-
ig að skólasvæðin verði stækkuð i
stað þess að hafa þau svona mörg
og smá. Þó svo að heimavistarskól-
arnir hafi verið góðir og gegnir á
sínum tíma eru þeir ekki neitt sem
er æskilegt um aldur og ævi.
Margar skólabyggingar hér eru
vannýttar og nefni ég hér Hús-
mæðraskólann að Varmalandi sem
hefur hætt starfsemi sinni. Við
verðum að finna verkefni fyrir
þannig byggingar. Sama er að segja
um Reykholtsskóla. Ekki liggur enn
fyrir hvernig hægt sé að nýta bygg-
ingarnar, en það verður að finna
þeim ný markmið.
Viljum efla rannsóknir í
þágu nýrra útflutninga-
greina
í stefnuskrá flokksins segir m.a.
að hann vilji stórefla rannsóknir i
þágu atvinnuveganna. Hvað viljið
þig gera í þeim málum?
Varðandi sjávarútveginn teljum
við að eigi að fara svipaða leið og
verið er að fara á Skagaströnd, þ.e.
efla vöruþróunina. Það verður að
fullvinna meira afurðir úr sjónum
og gera stórt átak í sölumálunum.
Markaðsrannsóknir þurfa að hald-
ast þarna í hendur við vöruþróun-
ina og teljum við að það eigi að vera
hægt að finna markaði í Evrópu
fyrir fullunnar sjávarafurðir. Sama
er að segja um landbúnaðarafurð-
irnar, t.d. dilkakjötið. Við viljum
stórefla vöruþróun á því sviði.
Mjólkuriðnaðurinn er aftur á móti
í góðu ástandi og verða þær vörur
aldrei annað en innanlandsvörur.
En kjötvinnsla er að okkar mati al-
gjörlega í molum og viljum við að
þar verði reynt að koma þeim vör-
um í betra formi á markaði hér inn-
anlands og þegar það hefur tekist,
teljum við að stefna verði hiklaust
að útflutningi á offramleiðslu og
finna markað fyrir hana í Evrópu.
Tek ekki mark á þessum
skoðanakönnunum
Nú hafa skoðanakannanir sýnt
að Borgaraflokkurinn muni ná
miklu fylgi. Eru Alþýðuflokks-
menn ekki smeykir við það?
Ég tek engan veginn mark á þess-
um könnunum sem hafa verið
framkvæmdar eftir að Borgara-
flokkurinn var stofnaður og mér er
óhætt að segja að stofnun flokksins
hafi átt sér stað á tilfinningalegum
suðupunkti. Auk þess var stefnu-
skrá flokksins ekki komin út þegar
kannanirnar voru gerðar þannig að
þær eru varla marktækar. Því er
ekki að neita að Albert hefur komið
vel út úr þessum könnunum, en það
hefur líka komið fram í þeim að í
Vesturlandi fær Alþýðuflokkurinn
meira fylgi en Borgaraflokkurinn
og miðað við þá útkomu teljum við
ótvírætt að við stöndum okkur vel
í þessum kosningum og við munum
berjast af fullri hörku fram til kjör-
dags fyrir góðum árangri.
Alþýðuflokkurinn hóf kosningabaráttuna snemma í Vesturlandskjör-
dœmi og fjölmargir fundir hafa nú verið haldnir víða í kjördœminu.
Þessi mynd var tekin á fundi í Ólafsvík fyrr í vetur.
Þetta hús lœtur lítið yfir sér, en hér eru höfuðstöðvar kosningabarátt-
unnar í kjördœminu. Þetta er Röst félagsheimili Alþýðuflokksmanna á
Skaganum.
Það hefur komið mér á óvart hve
margt fólk hefur skoðað okkar
málflutning og það gefur vísbend-
ingu um áhuga fyrir flokknum.
Alþýðuflokkurinn vill koma á ein-
um lífeyrissjóði í stað 97 eins og
þeir eru nú...
...við höfum fengið óvœntan stuðn-
ing við þessa fullyrðingu okkarfrá
öðrum þingmanni Framsóknar-
flokksins á Vesturlandi...
...að fólk geti valið milli þess að
kaupa eða leigja. Það er brýnt
hagsmunamál unga fólksins.
...það verður að borga þrisvar til
fjórum sinnum hœrri hitunarkostn-
að en gengur og gerist í Reykjavík.
Vegaástandið sem Snœfellingar og
Dalamenn verða að búa við er al-
gjörlega óviðunandi.
Símaþjónustan hér á Vesturlandi
öllu er í mjög slœmu ástandi og
oft erfitt að ná út af svœðinu.
Ég tek engan veginn mark á þess-
um könnunum sem hafa verið
framkvæmdar eftir að Borgara-
flokkurinn var stofnaður.
Frá Ólafsvík á Snœfellsnesi. Eitt af þeim málum sem aðkallandi eru í
kjördœminu, er að bœta verulega ástand vegamála á Nesinu.