Morgunblaðið - 16.07.2002, Page 24

ERLENT
24 ÞRIÐJUDAGUR 16. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Gasol®
Heimsendingarþjónusta ÍSAGA
nær til Stór-Reykjavíkursvæðisins.
Heimsendingargjald er kr. 500,-
Afgreiðslan Breiðhöfða 11
er opin virka daga frá kl. 8 til 17.
800 5555
Hluti af Linde Gas Group
ÍSAGA ehf. • Breiðhöfða 11
Sími 577 3000 • Fax 577 3001
www.aga.is
IS
A
-2
43
.1
–
ÍD
E
A
FÍLLINN Maxi, til vinstri, ýtir
góðlátlega við dóttur sinni
Chöndru með tönninni í dýra-
garðinum í Zürich í Sviss í gær.
Móðirin, Indi, andmælir harðlega.
Þau Maxi og Chandra hittust í
fyrsta sinn í gær, en Chandra
kom í heiminn 13. maí sl.
Reuters
Fílaleikur
FORSETAR Bosníu-Hersegóvínu,
Júgóslavíu og Króatíu lýstu yfir þeim
vilja sínum að styrkja tengsl ríkjanna
þriggja, en þeir hittust í gær í Sara-
jevó í Bosníu á fyrsta leiðtogafundi
ríkjanna eftir að Bosníustríðinu lauk
árið 1995. Á fundinum hittust forseti
Júgóslavíu, Vojislav Kostunica, króat-
íski forsetinn Stipe Mesic og menn-
irnir þrír sem skipta forsetaembætti
Bosníu með sér: Músliminn Beriz
Belkic, Bosníukróatinn Jozo Krizano-
vic og Bosníuserbinn Zivko Radisic.
Í sameiginlegri yfirlýsingu fimm-
menninganna er lögð áhersla á góð
samskipti og velvilja ríkja á Balkan-
skaga sem „einu leiðina til að byggja
upp og viðhalda, stöðugleika á svæð-
inu“. Forsetarnir lögðu einnig áherslu
á vilja sinn til að halda áfram á þeirri
braut að byggja upp lýðræðis- og
réttarríki, sem í fyllingu tímans yrðu
hluti af sameinaðri Evrópu. Þeir lýstu
jafnframt yfir stuðningi sínum við
stríðsglæpadómstól Sameinuðu þjóð-
anna í Haag og vilja til að auðvelda
flóttamönnum að snúa til síns heima.
Afsökunarbeiðni nauðsynleg
Leiðtogar Bosníumúslima höfðu
krafist þess fyrir fundinn að ríkis-
stjórnir Króatíu og Júgóslavíu bæð-
ust afsökunar á þeim voðaverkum
sem framin voru í Bosníustríðinu milli
áranna 1992 og 1995. Þeir sögðust þó
ekki vongóðir um að hún bærist í
bráð. „Við verðum að bíða eftir fólki
sem hefur kjark til að biðjast afsök-
unar,“ sagði Belkic. Hann lagði þó á
það áherslu að afsökunarbeiðni væri
bráðnauðsynleg.
Í stríðinu börðust Bosníuserbar,
með stuðningi stjórnarinnar í Bel-
grad, höfuðborgar Serbíu, við sam-
band Bosníukróata og Bosníumús-
lima. Árin 1993 til 1994 snerust
Bosníukróatarnir hins vegar gegn
múslimunum og börðust með aðstoð
stjórnvalda í Króatíu við bæði Serba
og múslima. Segja Bosníumúslimar
stjórnvöld í Júgóslavíu og Króatíu
bera ábyrgð á þeim voðaverkum sem
unnin voru í stríðinu, en fjöldamorð á
um 7.500 múslimum í Srebrenica sem
unnið var af Bosníuserbum árið 1995
er alvarlegasti glæpur sem framinn
hefur verið í Evrópu frá lokum seinni
heimsstyrjaldar.
Leiðtogar ríkjanna þriggja hittust
síðast árið 1995 í Dayton í Bandaríkj-
unum þegar formlega var bundinn
endi á stríðið. Samskipti ríkjanna
hafa verið afar stirð síðan, en þegar
frjálslyndari menn komust til valda í
Króatíu og Júgóslavíu upp úr árinu
2000 hefur nokkurrar þíðu gætt. Eftir
að Slobodan Milosevic, fyrrverandi
forseta Serbíu og Júgóslavíu, var vik-
ið úr embætti hafa stjórnvöld í Júgó-
slavíu tekið upp stjórnmálasamband
við þau ríki sem sögðu sig úr lögum
við ríkið á árunum eftir 1991.
Fundur forseta Bosníu, Júgóslavíu og Króatíu í Sarajevo
Múslimar krefjast
afsökunarbeiðni
Sarajevo AFP.
EFTIR að hafa verið hikandi í marga
mánuði eru leiðtogar demókrata nú
farnir að gagnrýna George W. Bush
Bandaríkjaforseta beint vegna utan-
ríkisstefnu hans og nefna sérstaklega
afstöðu hans í Mið-Austurlöndum,
samskipti Bandaríkjamanna við
helstu bandamenn sína og jafnvel
stríðið í Afganistan.
Þessi afstaða demókrata er til
marks um mikla breytingu frá þeirri
eindrægni sem ríkti í málflutningi
þingmanna í kjölfar hryðjuverkanna
11. september. Helstu ástæður þess-
arar breytingar eru áhyggjur af því í
hvaða farveg utanríkisstefnan falli,
aukin trú á að almenningur sé tilbú-
inn að heyra þingmenn skiptast á
skoðunum og fyrstu skrefin í barátt-
unni vegna forsetakosninganna 2004.
Ýmsir þeirra sem sinna stefnumót-
un stóru flokkanna tveggja hafa ráð-
lagt frambjóðendum að leggja
áherslu á innanríkismál vegna þing-
kosninganna nú í nóvember, en sumir
demókratar óttast að stríðið gegn
hryðjuverkum muni veita
repúblíkönum forskot til lengri tíma
ef demókratar láti Hvíta húsið um að
stjórna allri umræðu um utanríkis-
mál.
Sú gagnrýni sem nú er farin að
heyrast er til marks um þær lexíur
sem demókratar lærðu fyrir meira en
áratug, þegar minningarnar um Víet-
namstríðið gerðu að verkum að flestir
leiðtogar demókrata á þinginu veigr-
uðu sér við að mæla með því að skor-
ist yrði í leikinn í Persaflóadeilunni og
meirihlutinn bæði í fulltrúadeildinni
og öldungadeildinni mæltist gegn til-
lögu um heimild til átaka við Íraka.
Demókratar hvetja nú Bush til að að-
hafast meira, ekki minna.
„Við erum enn sammála um sjálfan
stríðsreksturinn,“ sagði John F.
Kerry, öldungadeildarþingmaður
demókrata frá Massachusetts. „Það
er ekkert ósamkomulag um nauðsyn
þess að hafa sigur. Deilan stendur um
það hvort við séum að gera allt það
sem þarf til að tryggja að það mark-
mið náist.“
Kerry hefur verið hvað harðastur í
gagnrýni sinni á stjórn Bush og í sjón-
varpsviðtali á sunnudaginn sakaði
hann stjórnina um að hafa í fyrstu
brugðist afleitlega við Mið-Austur-
landadeilunni. Hann lýsti orrustunni
um Tora Bora-fjallavirkið í Afganist-
an sem „misheppnaðri hernaðarað-
gerð“, og sagði að hreinsunaraðgerð-
irnar í kjölfarið hefðu heldur ekki
dugað til.
Í viðtali við The Washington Post
nýverið gagnrýndi Kerry utanríkis-
stefnu stjórnvalda án þess að nefna
einstök dæmi. „Þeir draga lappirnar.
Þeir eru hikandi. Þeir eru ósam-
kvæmir sjálfum sér – og sums staðar í
heiminum eru þeir hættir að láta til
sín taka,“ sagði Kerry. „Þeir eru alltaf
að bregðast við, en ekki að taka frum-
kvæðið. Fram að ellefta september
var stefnan algerlega einhliða. Síðan
hefur hún ekki verið alveg eins ein-
hliða, en ekki nærri eins ákveðin og
umfangsmikil og ég tel að utanríkis-
stefna Bandaríkjanna ætti að vera nú
á dögum. Ekki eins djörf og ekki eins
framsýn.“
Demókratar gagnrýna
utanríkisstefnu Bush
Washington. The Washington Post.
DÓMARI í Zimbabwe sýknaði í
gær bandaríska blaðamanninn
Andrew Meldrum af ákæru um
brot á nýjum og umdeildum fjöl-
miðlalögum landsins. Skömmu síð-
ar ógiltu yfirvöld dvalarleyfi blaða-
mannsins og skipuðu honum að
fara úr landi innan sólarhrings.
Meldrum hefur búið í Zimbabwe
í rúm 20 ár og starfað fyrir breska
dagblaðið The Guardian. Hann var
handtekinn í maí og sakaður um
rangfærslur og misnotkun á rétt-
indum blaðamanna. Slík brot varða
allt að tveggja ára fangelsi.
Málið snýst um frétt, sem birtist
fyrst í einu dagblaða Zimbabwe,
Daily News, um að stuðningsmenn
Roberts Mugabe forseta hefðu
myrt konu úr röðum andstæðinga
hans fyrir framan börn hennar.
Meldrum skýrði frá þessu í The
Guardian, en bæði blöðin drógu
fréttina til baka síðar þegar í ljós
kom að hún var ekki rétt.
Dómarinn komst að þeirri nið-
urstöðu að saksóknarar hefðu ekki
hrakið þá staðhæfingu blaða-
mannsins að hann hefði gert allt
sem hann gat til að sannreyna
upplýsingarnar áður en fréttin var
birt.
Zimbabwe
Sýknuðum
blaðamanni
vísað úr
landi
Harare. AFP.
AUGLÝSINGADEILD
netfang: augl@mbl.is eða sími 569 1111
ÓTTAST er að minnst 150 manns
hafi farist þegar monsúnrigningar
ollu miklum skriðuföllum í tveimur
þorpum, Dipsung og Sikundel, í
austurhluta Nepals á sunnudag. 35
hús grófust undir jarðveginum.
Búið var að finna 22 lík síðdegis í
gær en rúmlega 100 lögreglumenn
og hermenn héldu áfram leit og not-
uðu meðal annars þyrlur við starfið.
Ríkissjónvarpið í Nepal sagði hins
vegar að lítil von væri um að fólk
fyndist á lífi. Á mánudag varð að
fresta leit vegna mikilla rigninga.
Árlega deyja hundruð manna í
landinu þegar monsúnregnið frá Hi-
malajafjöllum veldur flóðum í þorp-
um og bæjum þar sem lítið er um
viðbúnað til að takast á við hamfar-
irnar.
Mannskæð
skriðuföll
í Nepal
Katmandu. AFP.
MAIKO Hasumi, sem vinnur hjá
japönsku leikfangaverksmiðjunni
Takara, sýnir hér vélmennið FII-
RII í Tókýó. Hægt er að stjórna
því með netsambandi en FII-RII
getur tekið ljósmyndir með „aug-
um“ sínum og stýrt allt að sex
heimilistækjum með innrauðum
geislum í „höndunum“. Verðið í
Japan er sagt í kringum 24.800
jen eða um 18.400 íslenskar krón-
ur.
Heimilis-
þræll til sölu
Reuters
♦ ♦ ♦