Morgunblaðið - 16.07.2002, Síða 41

HESTAR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. JÚLÍ 2002 41
Vörurnar
sem virka
FREMSTIR FYRIR GÆÐI
ALDREI þessu vant virðast hesta-
menn nokkurn veginn sammála um
það sem var gott á landsmótinu og
eins það sem síðra var. Almennt virð-
ist „brekkan“ ánægð með landsmót-
ið, hrossin frábær, reiðmennskan
ekki síðri, framkvæmdin góð að
flestu leyti þótt þar hafi verið ýmsir
hnökrar á. Þeir eru sjálfsagt margir
tilbúnir að samþykkja að þetta sé
besta landsmótið til þessa.
Ef byrjað er á mótssvæðinu virðist
sú skoðun ríkjandi að Vindheimamel-
ar séu besta mótssvæðið sem völ er á
en hafa ber í huga að slíkar raddir
eru nokkuð áberandi eftir flest lands-
mót. Svæðið er feikna rúmt og langt í
frá fullnýtt hvað plássið varðar.
Tjaldsvæðin mjög vel gerð af náttúr-
unnar hendi. Telja má víst að ekkert
mótssvæði hafi eins mikið aðdrátt-
arafl til tjaldbúða- og næturlífs. Lík-
lega koma Gaddstaðaflatir þar næst.
Þá spilar sérstakur gleðskaparandi
Skagfirðinga þarna sterkt inn í og
var stórkostleg að sjá hvað fimm til
sjö þúsund manns á að giska
skemmtu sér vel og friðsamlega á
svæðinu bæði föstudags og laugar-
dagskvöld. Að sjálfsögðu var ölvun
talsverð en miðað við mannfjölda og
umfang samkomunnar má ætla þetta
afar vel heppnað samanborið við aðr-
ar útihátíðir sem haldnar eru hér á
landi.
Vellir Vindheimamela komu prýði-
lega út á mótinu, aðeins þó fundið að
kynbótabrautinni.
Maraþondagskrá
Dagskrá landsmótsins nú eins og
undanfarinna móta var afar þéttskip-
uð og þykir mörgum nóg um. Spurn-
ingin snýst um það hvort þörf sé á
svo mörgum hrossum og mörgum
greinum. Það hefur verið afar rík til-
hneiging hjá hestamönnum að fjölga
greinum og lengja dagskrá móta og á
það við um fleiri mót en landsmót.
Hömluleysi er líklega orð sem á vel
við og sú skoðun afar sterk að ekkert
sem einu sinni sé komið inn á mótin
megi missa sig og sömuleiðis jaðri
það við landráð að fækka hrossum.
Þær raddir eru nokkuð háværar að
kynbótahross séu orðin alltof mörg á
landsmótum og kynbótadómar og
sýningar hrossanna óþarflega viða-
miklar. Þetta er ómur brekkunnar en
sjónarmiðin eru fleiri. Frá sjónar-
horni ræktandans vilja sumir halda
því fram að það eitt að koma hrossi á
landsmóti sé afar mikilvægt til að
komast nú á kort hrossaræktar og
slíkt muni liðka mjög fyrir sölu.
Þriðja hliðin snýr að tamningamönn-
um sem hafa mikla og skemmtilega
atvinnu af því að þjálfa þessi hross og
sýna. Margir hafa á það bent að ekki
sé þörf á að dæma nýdæmd hross
fyrir hæfileika en í þess stað mæti
þau á yfirlitssýningu. Á móti hefur
verið bent á að ekki sé hægt að lækka
hross á yfirlitssýningu samkvæmt
núgildandi reglum en er þá ekki
hægt að breyta því. Sú umræða hefur
orðið nokkuð hávær að tímabært sé
að leyfa lækkun einkunna á yfirlits-
sýningum. Með breytingum í þessa
átt mætti fækka mótsdögum og létta
dagskrána. Þar fyrir utan minnkar
þetta álagið á hrossunum sem er æði
mikið hjá þeim mörgum. Þar fyrir ut-
an má fullyrða að sum þeirra kyn-
bótahrossa sem komu fram á lands-
mótinu áttu lítið erindi þangað þrátt
fyrir háar lágmarkseinkunnir inn á
mótið. Kynbótasýningar á landsmót-
um eiga að snúast um gæði en ekki
magn.
Yfirþyrmandi talnaflóð
Gæðingum sem mæta á landsmót
hefur fjölgað jafnt og þétt gegnum
árin þrátt fyrir að reynt hafi verið að
hamla þeirri þróun. Tvenn sjónarmið
hafa lengi verið í gangi um hvernig
eigi að velja gæðinga á landsmót.
Annars vegar er það miðað við fé-
lagafjölda hvers félags hve mörg
hross má senda og það er sá háttur
sem hafður er á. Hins vegar eru þeir
nokkrir sem vilja að valið verði á
svipaðan máta og kynbótahrossin
þ.e. er þeir verði dæmdir á landsvísu
og lágmarkseinkunn látin ráða hverj-
ir komist á mót. Þessi kostur tryggir
að sjálfsögðu að aðeins bestu hrossin
komist á mót en hætt er við að hlutur
minni félaganna verði skarður með
þessum hætti og því hefur þessi leið
ekki átt mikinn hljómgrunn. Annars
virðist gæðingakeppnin í góðum far-
vegi, þrískipting keppninnar virðist
falla mönnumn vel í geð. Helst var að
dómarar þættu naumir á skalann í
báðar áttir og sömuleiðis gætti ósam-
ræmis í einhverjum tilvika.
En það er einkunnaflaumur gæð-
ingakeppninnar sem er að gera út af
við „brekkuna“. Það hefur lengi verið
vitað á sá mikli einkunnaupplestur í
úrslitum gæðingakeppninnar drepi
niður alla stemningu og tefji dagskrá
verulega. Er orðið löngu tímabært að
lagfæra þennan ágalla við fyrstu
hentugleika sem er þá ársþing hesta-
manna í haust.
Úrelt keppni barna
Sömuleiðis er orðið tímabært að
margra mati að fella út sér upplestur
á ásetu og stjórnun í barna- og ung-
lingaflokkum. Þá er keppni barna
löngu orðin úrelt þar sem þau eru lát-
in hleypa hrossum á hratt stökk í úr-
slitum. Einnig þykir mörgum orðið
óhætt að gera kröfur um bæði tölt og
brokk. Komið er vel á þriðja áratug
síðan þetta fyrirkomulag var sett í
reglur og rétt að hestamenn spyrji
sig hvort ekki hafi orðið einhver
breyting á þessum tíma.
Það vakti undrun og jafnvel að-
dáun hversu þaulsetnir mótsgestir
voru í brekkunni. Síðustu þrjá daga
mótsins var þéttsetið frá morgni til
kvölds enda dagskráin mjög þétt.
Hafði einn mótsgesta á orði að ef ekki
ætti að missa af neinu þyrfti að hafa
með sér nestispakka, drykkjarföng
og ekki væri verra að hafa með sér
flösku til að pissa í. Mikið hefur verið
kvartað yfir þessari þéttu dagskrá og
finnst mörgum nóg komið. Hafa þurfi
góð hlé yfir daginn. Vísast mun
landsmótinu breytast á nætu árum
þannig að vörukynningar og sala spili
stærri rullu en hrossum fækki með
strangara úrvali. Mannlífsþátturinn
verður út undan í hinni þéttu dagskrá
og fólk fær ekki svigrúm til að hvílast
ögn milli atriða.
Góð aðsókn en fáir útlendingar
Fjárhagsafkoma landsmótsins
virðist við fyrstu sýn tryggð. Gefur
sú staða fyrirheit um að hlutafélags-
formið sé rétt leið í rekstri mótanna.
Þá má ætla að góð aðsókn sé vísbend-
ing um að fjölgun landsmóta geti
lukkast ef vel er á málum haldið.
Engin formleg könnun var gerð á
aðsókn útlendinga á landsmótið en
tilfinning margra er sú að mun færri
útlendingar hafi sótt mótið nú en áð-
ur og þykir líklegt að þar ráði nokkru
umrædd fjölgun landsmóta.
Að því er best verður séð er dómur
brekkunnar á landsmóti nokkuð af-
gerandi og skýr. Allir mjög ánægðir í
heildina litið. Mótshaldarar komast
vel frá sínu en eitt og annað í skipu-
lagi landsmóta þarf endurskoðunar
við.
Að síðustu má svo geta þess að eitt
landsmótshross öðrum fremur hefur
notið sviðsljóssins að loknu lands-
móti en það er hryssan Blökk sem
gefin var til Bretlands til að sinna
fötluðum börnum. Hún þótti sýna
óviðeigandi framkomu þegar hún var
afhent Önnu prinsessu og bauð sem
sagt af sér þann þokka sem óhag-
stætt þótti fyrir hross sem ætti að
þjóna fötluðum börnum þar ytra.
Munaði sáralitlu að hún næði að
krafsa með framfæti til prinsessunn-
ar þegar hún hugðist heilsa henni
með blíðuhótum. Nú hefur verið
ákveðið að Blökk fari hvergi og er
verið að leita að öðru og betra hrossi.
Umræðan um Blökk eftir þetta atvik
hefur gert það að verkum að ekkert
hross hefur fengið viðlíka athygli og
er það ekki einmitt það sem alla
dreymir um; að eiga athyglisverðasta
hrossið á landsmóti!
Frjó umræða að loknu landsmóti á Vindheimamelum
Hin skýru skila-
boð brekkunnar
Hestamenn hafa löngum haft skýrar og ákveðnar skoðanir á mál-
efnum sínum, ekki alltaf sammála og íhaldssamir í öllum breyt-
ingum. Valdimar Kristinsson lítur yfir nýafstaðið landsmót og
viðbrögð mótsgesta, sem eru nokkuð afgerandi.
Morgunblaðið/Þorkell
Hin djúpvitra brekka hefur fellt sinn dóm að landsmóti loknu og eru skilaboðin mjög skýr að þessu sinni.
Morgunblaðið/Vakri
Ein af stjörnum landsmótsins, Hekla frá Heiði, með tíu fyrir tölt ásamt
knapanum snjalla Þórði Þorgeirssyni.
TÖLTKEPPNI landsmótsins féll
mótsgestum afar vel í geð. For-
keppnin lofaði góðu og úrslitin stóðu
vel undir þeim væntingum sem for-
keppnin gaf. Eyjólfur Ísólfsson
mætti sterkur til leiks með hryssuna
Rás frá Ragnheiðarstöðum og féll
sýning þeirra dómurum afar vel í
geð og fór strax í háar tölur.
Var það fyrst og fremst hægatölt-
ið og hraðabreytingarnar sem
fleyttu þeim upp undir 9,0 í for-
keppninni og ljóst að erfitt yrði að
slá þeim við í úrslitum. Þetta er í
annað skiptið sem Eyjólfur sigrar í
töltkeppni á landsmóti en fyrra
skiptið var 1978 á Skógarhólum.
Þessir tveir sigrar eiga það sameig-
inlegt að grundvallast á tímamóta-
sýningum. Á Skógarhólum var Eyj-
ólfur á yfirburðahestinum Hlyni frá
Akureyri og reið honum á grasvelli í
114 stig sem jafngildir 9,5 á nútíma-
skala. Met sem ekki hefur enn verið
slegið og gæti vel dregist um sinn.
Útfærsla Eyjólfs nú þótti mjög at-
hyglisverð, hann reið hægatöltið á
nokkuð nýstárlegan máta, afar
hægt, svo hægt að Rás hreinlega
gekk (labbaði) með miklum fóta-
burði og söfnun. Hraðabreytingar
reið hann með hóflegum hraða í
hraðaaukningu og mjög góðum,
nánast hnökralausum niðurhæg-
ingnum. Yfirferðin var einnig á hóf-
legum hraða en allt slétt og fellt og
engir hnökrar.
Í lýsingu á töltverkefni segir að
ríða eigi upp á milliferð í hraða-
breytingum en oft eru knapar að
sperra sig við að ríða upp á yfirferð
og lenda oftar en ekki í vandræðum
með niðurhægingu.
Hvað yfirferðinni viðkemur hjá
Eyjólfi og Rás má segja að gefinn
hafi verið nýr tónn því Eyjólfur lét
ekkert raska ró sinni í úrslitunum
þótt keppinautarnir riðu margir
hverjir hraðar. Sama gilti um Hans
Kjerúlf á Laufa frá Kollaleiru, hann
lagði greinilega áherslu á að láta
Laufa fara vel frekar en að sperra
sig upp að eða jafnvel yfir þau mörk
sem klárinn réð við. Vonandi mun
þessi töltkeppni marka tímamót í yf-
irferðareið í töltkeppni þar sem
dómarar hafa oftar en ekki sett
hraðann í öndvegi en látið stillingu
höfuðs, háls, baks og takts sig minna
varða.
Hægatöltið hjá Eyjólfi og Rás er
mjög sérstakt og dettur manni
óneitanlega í hug enska heitið
„running walk“ án þess þó að verið
sé að líkja því við ganglag þraut-
þyngdra Tennessee walking hesta.
Væntanlega mætir Eyjólfur með
Rás á Íslandsmótið í Reykjavík um
aðra helgi og gefst þá mönnum kost-
ur á ný að sjá árangur af mikilli
söfnunarþjálfun sem ef til vill mark-
ar nýja stefnu í þjálfun afrekstölt-
ara.
Tímamótatöltkeppni
Morgunblaðið/Þorkell
Eyjólfur Ísólfsson fékk sigur-
launin úr hendi Önnu prinsessu
á landsmótinu en hvað ber hann
úr býtum ef hann mætir með
Rás á Íslandsmótið?