Tíminn Sunnudagsblað - 02.05.1965, Blaðsíða 6

Júrí Bondaréff
SÍDLA KVÖLDS
Það hriktir í gluggunum. Og gegn-
um stormgnýinn má greina, að grind
n í garðshliðinu skellist. Kolja legg-
ur við hlustirnar, en segir síðan von-
svikinn:
„Það er ekki annað en ímyndun.
Ég hélt, að mamma væri að koma.
En þetta er vindurinn."
Leikbróðir hans, Misja, vætir fing-
urgóminn og flettir blaði, lítur síð-
an upp úr bókinni og stynur:
„En hvað það er leiðinlegt að
biða svona lengi.“
Móðir Kolju er læknir sléttubú-
anna í grennd við Aktjúbinsk. Morg-
un hvern er komið með hestvagn
frá sjúkrahúsinu til þess að sækja
hana, og í honum fer lyin í sjúkra-
vitjanir út á sléttuna. Hún kemur
aftur heim seint á kvöldin. Nú er
klukkan að verða tíu, og það ból-
ar ekki á henni. Hríðin óskapast úti
á sléttunni, og stormurinn gnauðar
við reykháfinn og sviptir til útidyra-
hurðinni, rétt eins og einhver sé að
reyna að rífa hana af hjörunum.
Það er veðurhljóð í öllum áttum,
og stundum er eins og herbergið
svífi í lausu lofti í hvirflandi mjöll,
slitið úr öllum tengslum við jörð-
na.
Drengirnir tveir húka á setbekkn-
um og gjóta öðru hverju augum til
veggklukkunnar. Misja hleypir I
brýnnar, reynir að sitja kyrr og
grúfa sig yfir bókina. Hann ætlaði
að vera farinn heim fyrir löngu,
enda hafði hann sagt, að hann ætl-
aði ekki að vera nema litla stund
hjá leikbróður sínum. En hann verð-
ur þess áskynja, að Kolja er óró-
legur, og hann fáer sig ekki til að
fara.
Klukkan tifar linnulaust með
drungalegu hljóði. Stundum er eins
og eitthvað hafi bilað í henni. Pen-
dúllinn kastast til, og drengirnir
mæna opinmynntir á klukkuna. Það
er skuggsýnt í herberginu.' Á borð-
inu við setbekkinn logar á stein-
olíulampa — það hefur verið raf-
magnslaust í tvo daga, því að raf-
línan bilaði í hríðinni. Útvarpið þeg-
ir líka. í tvo daga hefur verið upp-
styttulaus, öskrandi hríð. Hún bylur
á gluggarúðunum og eys á þær mjöll.
„En sá bylur,“ segir Misja og lít-
ur upp úr bókinni. „Heyrirðu, hvern-
ig hvín í öllu? Það er ekki gott að
vera úti á sléttunni núna.“
Kolja virðir hann fyrir sér, hlust-
ar síðan á veðurhljóðið. Allt í einu
ókyrrist hann og segir:
„Bara, að mamma hafi ekki villzt."
„Manstu eftir dráttarvélastjóran-
um, sem varð úti fyrir tveimur ár-
um — hann villtist," segir Misja lág-
róma. „Og í fyrra var pabbi rétt að
segja orðinn úti.“
Hann er því líkastur á svipinn,
að hann sé að trúa félaga sínum
fyrir Ieyndarmáli. Kolja hefur oft
heyrt þessa sögu. Samt vill hann
heyra hana einu sinni enn.
„Hvernig var það?“ spyr hann
með eftirvæntingu og færir sig nær
drengnum — rétt eins og hann eigi
von á ævintýri.
En Misja er mjög alvarlegur á
svipinn.
„Það er nú svo sem ekki nein
saga. Pabbi fór að heiman um morg-
uninn, því að það þurfti að gera við
dráttarvélarnar. Það var iðulaus hríð,
svo að ekki sá handa skil — þú
veizt, hvernig það getur verið úti
á sléttunni. Ég fór einu sinni í
dráttarvélastöðina, og þá sá ég það.
Pabbi ók og ók, og svo vissi hann
ekki lengur, hvert hann fór. Hann
var orðinn villtur. Og mamma sagði:
Hann hefur sjálfsagt orðið úti. En
allt í einu heyrðum við undirgang.
Við hlupum út, og þá stóð pabbi
í dyrunum alsnjóugur — það sást
varla í hann. Mamma var að því
komin að fara að gráta og pabbi
sagði: „Ég slapp lifandi úr stríðinu,
en nú lá nærri', að ég hefði það
ekki af . . .“ Hann nuddaði fæturna
á sér með snjó — þeir voru drif-
hvítir.“
„Varstu ekki hræddur?" spyr Kolja
lágt og horfir opinmynntur á hann.
„Jú,“ stynur Misja — „skelfing
var ég hræddur."
Rúðurnar glamra í vindhviðunum,
og drengjunum finnst, að úti fyrir
standi skrímsli, sem hristi þær, tví-
stígandi undir glugganum og stynj-
andi af óþolinmæði.
Eitthvert undarlegt, sífrandi hljóð
■berst Kolju til eyrna.
„Vindurinn,“ segir hann svo lágt,
að varla heyrist. „Þetta er ekki ann-
að en vindurinn.“
Misja hlær lágt.
„Já — auðvitað er það vindurinn.
Lofaðu mér að sjá bókina þína —
færðu þig nær mér.“
Kolja veltir vöngum litla stund.
Svo sezt hann við hliðina á Misju.
Misja dæsir og blaðar gætilega í bók-
inni. En í laumi lítur hann um öxl
til gluggans fyrir aftan sig. Kolja
rýnir inn í skuggana í hornunum og
segir lágróma:
„Af hverju ertu að horfa svona
kringum þig?“
„Ég er ekki að horfav neitt í kring-
um mig — af hvérju segirðu það?“
svarar Misja niðurlútur.
Blöðin í bókinni eru þykk, og það
skrjáfar í pappírnum eins og lérefti
í golu. Stundarkorn þegja þeir báð-
ir. Síðan hleypir Misja í brýnnar,
svelgir munnvatn sitt og segir:
„Hv'ernig á ég að komast heim?
Mamma fer að leita að mér.“
„Geturðu ekki verið hjá mér i
nótt?“ spyr Kolja. „Mamma kemst
áreiðanlega ekki heim í kvöld. Og
mamma þín veit, að þú ert hjá mér.“
„Nei — ég verð að fara. Ég er
ekki búinn að læra. Og ef ég læri
ekki, þá kallar María mig upp að
töflunni í reikningstímanum, og ég
fæ tvo hjá henni“.
„Farðu þá,“ segir Kolja hirðuleys-
islega og langgeispar. „Þú ert
kannski hræddur um, að þú verðir
sneyptur, þegar þú kemur heim, þó
að þú hælir þér af því í skólanum,
að þú sért aldrei flengdur."
Misja lætur rauðleitar augabrýnn-
ar síga. Hann hikar.
„Jæja — kannski ég bíði dálitla
stund,“ segír hann vandræðalega og
rennir enn augum til gluggans.
Kolja er kominn í betra skap. Nú
langar hann til þess að segja frá dá-
litlu, sem hann er búinn að velta
lengi fyrir sér.
„Heyrðu," segir hann trúnaðar-
rómi. „Ef það verður nú stríð aftur,
ætlar þú þá að fara í njósnarsveit-
ina?“
„Ég kemst ekki í hana,“ svarar
Misja dauflega, „ég er of ungur.“
Hann leggur frá sér bókina og
hugsar sig um.
„Ég kæmist kannski í hana,“ held-
Júrí Bondarjeff er Rússi eins og nafnið bendir til, fertug-
ur acS aldri. Hann var liðsforingi í stórskotaliðinu á styrjald-
arárunum, en gefur sig nú einvörðungu að ritstörfum. Marg-
ar skáldsögur hans fjalla um líf Rússa á stríðsárunum, bar-
áttu og raunir einstaklinganna. Þessi saga er úr smásagna-
safni, sem hann lét prenta í Moskvu árið 1962.
366
llHINN - SUNNUDAGSBLAÐ