Tíminn Sunnudagsblað - 02.05.1965, Blaðsíða 13

Baksíðan var líka skrautleg. Þar hvíidist marghöfða, naflaber guð, með rautt
tignarmerki á enni, á stól sínum, í upphafinni ró.
herra Schierbecks væri af þeim rót-
um runnin, aS hann ætlaði sér að
vinna hylli almennings á íslandi, þar
sem hann sækir nú um landlæknis-
embættið þar, myndi honum hafa
verið hollara og sjálfsagt áunnizt
meira, ef hann hefði stutt hana bet-
ur röksemdum, vandað orð sín betur
og beint henni að einhverju öðru
efni en einmitt því bitterefni, sem
alþjóð manna hefur notað dagsdag-
lega með mat sínum nú um tólf ára
tíma og lýst ánægju sinni yfir.“ -
En við slíkri illkvittni mátti svo
sem búast:
„Þegar einhver vara flýgur svo út,
er þess sjaldan lengi að bíða, að öf-
undarmenn þjóti upp eins og gor-
kúlur á fjóshaugi og hrópi lastmæli
sín til himins.“
Salan í Danmörku nam orðið -hálfrí
milljón glasa á ári, svo að Islending-
um var óhætt að fylgja fordæmum,
og saga Jóns Finsens var aðeins
dæmi um það, hvernig farið gat, ef
þessi lífsvökvi var misnotaður og vik-
ið frá hinum ágætu leiðarvísum
þeirra Biillners og Lassens. Þeim
þótti líka hart aðgöngu, að hnjátað
skyidi í mann þann, sem þýddi á ís-
lenzku lofgerð þá, sem bramanum
hafði verið sungin, og áður hafði
verið prentuð á mörgum þjóðtung-
um — dönsku, sænsku, frönsku, þjóð-
versku, finnsku, ensku, spænsku, ít-
ölsku og hollenzku ,,og hafa þeir
menn þýtt, er engum mun til hugar
koma að segja um, að ekki beri fulla
virðingu fyrir sjálfum sér og ást til
ættjarðar og móðurmáls."
VIII.
Schierbeck var orðinn landlæknir
á íslandi, þegar hin mikla höggorr-
usta þeirra Biillners og Nissens hófst.
Það var þegar komið á daginn, að
hann lagði lítinn þokka á þær lífs-
lindir, er þeir veittu um landið. Og
hann vílaði ekki fyrir sér að vega á
ný í sama knérunn. Annarleg rödd
hins nýja landlæknis hljómaði í gegn
um orrustugnýinn vorið 1884. Hann
leiddi essens Nissens að mestu leyti
hjá sér, en beindi geiri sínum þeirn
mun meira að elixírnum:
„Þessir, sem búa til hinn svo-
nefnda brama-lífs-elixír, hafa um
þessar mundir varað almenning við
hér í blöðunum að rugla saman
þeirra tilbúningi við annan svipað-
an vökva frá öðrum manni í Kaup-
mannahöfn, eins og það væri áríð-
andi fyrir almenning, að slíkur rugl-
ingur ætti sér ekki stað.
Ég leyfi mér af þessu tilefni að
vara almenning við þessu hvoru-
tveggja og yfirhöfuð öllum svonefnd-
um kynjalyfjum, sem eru vanalega
þeim mun viðsjálli því meira sem
er af bláum ljónum og gullnum hön-
um eða forynjum á umbúðunum.
Það er merkilegt., að almenningur
skuli sí og æ vilja láta draga sig á
tálar og kaupa geipiverði hið aum-
asta samsull, sem er skrumað og
skjallað um, svo sem allsherjarlyf
gegn hvers konar meinsemdum. Ef
þessi meðul efndu það, sem höfundar
þeirra lofa, þá mundi ekki einungis
hvers konar veikindi, heldur jafnvel
dauðinn sjálfur vera horfinn úr heim-
inum fyrir löngu, og það með að-
eins einu eða tveimur slíkum meðul-
um. En það er eigi sá hægðarleikur,
og vér höfum allir séð, að fjöldi af
þess konar lyfjum hefur streymt um
heiminn og síðan fallið í gleymsku
og dá, eftir að þau voru búin að
rýja fátækan almúga og auðga að
sama skapi þá, sem þykjast
hafa fundið þau upp. Hefur ekki
gratia probatumj kjöngsplástur,
krónuessens og mörg fleiri af líku
tagi haft sama gengi um tíma eins
og brama-lífs-elixír?
Ég vona, að þessi brama-Iífs-elixír,
sem hér gengur nú um land, réni
bráðlega og að tjón það, er landið
bíður, bæði fyrir það, að mikið fé
fer þannig út úr landinu til ónýtis,
og eins með því, að heilsa manna
r t Ht 1 N N - SUNNUDAGSBLAÐ
373