Tíminn Sunnudagsblað - 02.07.1967, Qupperneq 6

hvort örnefnið GullbrÍLga sé sýnt
á alveg réttum stað á korti her-
foringjaráðsins, þar sern það er
sett á hæð eina, 308 metra háa,
sunnarlega 1 Vatnshlíðinni. Þeir,
sem kunnugir eru á þessum slóð-
um, hafa jafnan kallað Gullbringu
lyngbrekku þá, sem er vestan í
Vatnshlíðinni og nær niður undir
austur strönd Kleifarvatns. Ýmsir
telja, að sýsian dragi nafn sitt af
þessari brekku. Mætti í því sam-
bandi benda á það, að ekki eru
þeir allir fyrirferðarmiklir staðirn-
ir á íslandi, sem heilar sýslur draga
nafn sitt af.
Eldborg og Geitahlíð.
Þrjá til fjóra kílómetra austur
frá bænuun í Krisuvík er Eldborgin,
og svipar henni að mörgu leyti til
nöfnu sinnar í Hnappadalssýslu —
þeirrar, sem Henderson gerði víð-
fræga með teikningu sinni,
sem birzt hefur í fjölmörg-
um ritum, bæði innlendum
og útlendum. Skarð það,
er verður millum Eldborgar og
Geitalilíðar, heitir Deildarháls, og
liggur alfaravegurinn yfir hann.
Hlíðar Eldborgar eru næstum þver
hniptar og mun fástaðar fært upp
á gígbarmana, nema af Deildar-
hálsi.
Dr. Þorvaldur Thoroddsen taldi
gíginn í Eldborg vera 500 fet að
uromáli að ofan og 105 á dýpt, en
hæð fellsins telur hann 172 fet.
Meinaði hann þar eflaust hæð E’d-
borgarinnar ytfir jarðlendið um-
hverfis hana, því að á
korti herforingjaráðsins er hæð
hennar yfir sjávarmál talin 180
metrar. Barmar gígsins eru sums
staðar svo þunnir, en þó heil-
steyptir, að vel mætti sitja þar
klofvega með annan fótinn innan
gígsins en hinn utan hans. Gig-
botninn er þakinn mosa og sömu-
leiðis skálin upp frá honum eins
langt upp eftir og slíkur gróður
getur fengið nokkra festu.
Efst á Geitahlíð er og gígur mik-
ill, en hann er eldri en síðasta
jökulöld, eins og reyndar hlíðin
öll er. Barma gigs þessa ber hærra
en aðra hluta Geitahlíðar, er heita
Æsubúðir. Niður af Æsubúðum, en
sunnan í Geitahlíð, verður hvamm-
ur sá, er kallast Hvítskeggshvamm-
ur eða Hvítskeifslhvammur, og er
til prentuð þjóðsaga um þessi ör-
nefni, en eigi er sú sögn allsenni-
leg.
Skammt fyrir austan Deildar-
háls og hvamm þennan eru:
Kerlingar.
Sagan um Krís og Herdísi, heit-
ingar þeirra og álög, er alþekkt
úr þjóðsögum. En á þeim tím-
um, sem þjóðleið var með Geita-
hlið, voru þetta frægar beinakerl-
ingar, sem gáfu litt eftir „kerl-
ingunni á Sandi“ né þeirri „á
Kaldadal“. Herdís stendur nær göt-
unni og var því nafns hennar tíð-
ar getið en hinnar í vísum þeim,
sem hagyrðingarnir létu þar eftir
sig liggja í hrossleggjum.
BálkaheUir.
Bálkahellir í Krísuvíkurhrauni
heitir svo sökum þess, að þegar
litið er inn í op hans, sést bálk-
ur með hvorum vegg líkt og er
í tvístæðum peningshúsum. Opið
á helli þessum er hátt nokkuð og
vítt, en lengra inn mun hann lítt
eða ekki kannaður.
GvendarhelUr.
Gvendarhellir er ekki allfjarri
Bálkahelli, og dregur hann nafn
sitt af því, að bóndi nokkur í
Krísuvíkurhverfinu, Guðmundur
að nafni, geymdi eða hýsti fé
sitt í helli þessum, þá er harðindi
gengu, og lá hann þá við í hell-
inum, þar til harðindunum létti.
Líklega hetfur þetta verið á fyrri
hluta 19 aldar. Ifellir þessi er
nokkuð víðáttumikill, en ekki hár.
Kerið á Keflavík.
Á Keflavík, sem sumir kalla
Gufuhver ( Krfsuvik aS vefrarlagi. Þetta gufugos er þó ekkl náttúrlegt, því
að gufan streymlr upp um plpu.
558
T Í M A N N — SUNNUDAGSBLAÐ