NT - 01.04.1985, Blaðsíða 8

Leitin í
hnotskurn
Föstudagskvöldið 29. mars
Kl. 17.55. Flugvél í innanlandsflugi nemur scndingu úr
talstöð, þar sem tilkynnt er um slysið í Kverkfjöllum.
Kl. 18.00. Tilkynning berst til Slysavarnaf'élagsins.
Kl. 18.45. Þyrla Landhelgisgæslunnar leggur af stað á
slysstað.
Kl. 18.55. Þyrla frá herliðinu á Keflavíkurflugvelli leggur af
stað.
Kl. 21.00. Flugvél Flugmálastjórnar fer í loftið.
Kl. 22.00. Flugvél Flugmálastjórnar nær að staðsetja
mennina eftir að talstöðvasendingar þeirra höfðu verið
■niðaðar út.
Kl. 23.00. Tíu menn úr Mývatnssveit leggja af stað til
Kvcrkfjalla á 7 snjósleðum. Þeir komast í Sigurðarskála en
leggja ekki til uppgöngu vegna veðurs og snjóflóðahættu sein
var mikil á þessuin slóðum.
Kl. 23.00. Þrjátíu menn leggja af stað frá Akureyri á þrem
snjóbílum og hafa limm snjósleða mcðferðis. Þeir fara í
Þorsteinsskála í Herðubreiðarlindum, og halda þar kyrru fyrir.
A sama tíma fara um 50 manns frá Reykjavík, frá Flugbjörgun-
arsveitinni og Hjálparsveit skáta af stað með 7-8 snjósleða og
2 snjóbíia.
Laugardagur 30. mars
Llm miðnætti er orðið Ijóst að manninuni verður ekki
bjargað úr sprungunni fyrr en daginn eftir. Ólendandi er á
jöklinum vegna veðurs.
Kl. 01.45. Menn úr slysavarnardeildinni Ingólfi frá Hellu
leggja af stað á snjóbíl. .
Kl. 03.00. Þrír menn frá Egilsstöðum leggja afstaðásnjóbíl.
Kl. 06.00. Sveinn Sigurbjarn^rson lcggur af stað frá
Egilsstöðuin við annan mann á snjóbíl sínum, Tanna. Austfirð-
ingarnir hittast í skálanum við Snæfell um kl. 10.30 og halda
þaðan á jökulinn.
í birtingu leggja sunnanmenn á jökulinn frá Jökulheimum
á 10 vélsleöum og snjóbíll fer í kjölfariö. Allir sérþjálfaðir
jökla- og tjallainenn og með í förinni er Jón Baldursson læknir
og formaður Hjálparsveitar skáta í Reykjavík. Flugvél Flug-
málastjórnar og Fokker flugvél Landbelgisgæslunnar fljúga
ylir og eru miöstöövar fyrir fjarskipti niilli björgunarmanna og
stjórnstöðva.
Um hádegi tekst þyrlunni frá Keflavíkurllugvclli að lcnda á
jöklinum, 5 míliir í suöurátt frá slysstað. Fjórir menn lcggja af
stað gangandi í átt til sprungunnar en hafa 10 vindstig og
snjóbylinn í fangiö.
Kl. 14.30 eru Austfírðingarnir á Háöldu á lcið upp á
Vatnajökul. Um svipað leyti eru sunnanmenn komnir í
Grímsvötn. Austanmenn aka suður eftir jöklinum til að
komast á aksturshæfar slóöir.
Kl. 16.10. Austanmenn taka lokastefnuna á slysstaðinn og
eiga þá 19 ntílur ófarnar. Björgunarmenn eru nú á leið yfír
jökulinn með stefnu á slysstaðinn úr tveim áttuni. Norðan-
menn halda kyrru fyrir, Mývetningar í Siguröarskála og
Akureyringar cru enn í Þorsteinsskála í Herðubreiðarlindum .
Kl. 18.00. Bandaríkjamennirnir fjórir hafa geiist upp á að
reyna að ná til Akureyringanna þriggja gangandi og leita til
baka undan veðrinu. Þeir tjalda síðan á jöklinum og búast til
að dvelja þar yfír nóttina.
Um kl. 19.00 eru Austfírðingarnir komnir á svæðið og reyna
að fínna ntennina. Það er erfítt vegna fárviðris og einnig vegna
þess að miðunin hefur skekkjumörk sem geta numið allt að
kílómetra. Svæðið er sundurtætt af sprunguni og Austanmenn
verða að yfírgefa snjóbílana og skríða sanianbundnir yfír
sprungur í leit að mönnununi.
Kl. 22.00. Fundum Austfírðinganna og Akureyringanna
tveggja ber loks saman á sprungubarminum. Sunnanmenn eru
þá að nálgast staðinn.
Kl. 22.30. Kristjáni hefur verið náð upp úr sprungunni.
Hann er ómeiddur og afþakkar læknisaðstoð. Sunnanmenn
snúa þá við. Næsta vcrkcfni er að fínna Bandaríkjamennina
og komast til byggða.
Austanmenn halda kyrru fyrir í snjóbílnum til miðnættis. Þá
leggja þeir af stað til að leita að Bandaríkjamöiinunum.
Sunnudagur 31. mars
Kl. 01.20 hafa Austanmenn samband við Hannes Hafstein
hjá Slysavarnafélaginu og hafa áhyggjur yfir bensínskorti.
Kl. 03 hæita Austanmenn leitinni að Bandaríkjamönnunum
og halda til byggða sömu leið og þeir komu með Akureyring-
ana þrjá.
Leit er hætt að Bandaríkjunum enda vitað að þeir hafa
góðan útbúnað til að hafa næturvist á jöklinum. Sunnan-
inennirnir bíða í snjóbílnum.
Bandaríkjamennirnir voru miðaðir út í gærmorgun og um
kl. 10.00 lenti þyrla hersins við tjald þeirra og flutti þá til
Keflavíkur. Þyrla Landhelgisgæslunnar flutti Sunnanmönnun-
um vistir upp á jökulinn um sama leyti. Þá hófst ferðin til
byggða aftur.
Mánudagur 1. apríl 1985 8
■ Á leið til björgunar. Farið var á vélsleðum og snjóbílum til aðstoðar við þremenningana í Kverkfjöllum. Á
myndinni sjást menn frá Flugbjörgunarsveitinni og Hjálparsveit skáta - Reykjavík.
NT-mynd: Sveinn
Ótrygg vistarvera í Vatnajökli:
Horfði á náttbólið
hrapa 30 metra nið-
ur í iður jökulsins
■ „Þetta var daufleg vist
þarna niðri þó maður væri
öruggur um að komast upp um
síðir,“ sagði Kristján Hálfdán-
arson sem í 32 klukkutíma
mátti dúsa ofan í jökulsprungu
í Kverkfjöllum og sjá snjó-
brúna sem hélt honum uppi
minnka með hverri klukku-
stund.
Kristján sem var í skíða-
göngu nieð tveimur kunningj-
unt sínum úr flugbjörgunar-
sveitinni á Akureyri yfir þver-
an Vatnajökul féíl skyndilega
niður þegar íshella yfir
sprungu gaf sig um þrjúleytið
síðdegis á föstudag. Atburðin-
um lýsti Kristján svo í samtali
sem NT átti við hann á leiðinni
niður að Egilsstöðum.
„Við vorum að ganga upp
slakka og höfðum vindinn í
fangið. Skyggnið var ekki sem
best en það var ekki að sjá
neinar misfellur í snjónum. Ég
veit svo ekki fyrr til en ég
steyptist niður og lenti á
hengju."
Aðspurður hvort hann hefði
ekki hlotið nein meiðsli við 15
metra fall sagði Kristján að
það væri óverulegt. „Eg fékk
svona smá pústra hér og þar og
marbletti en ekkert meira."
Mjöll og ís hrundi niður
með Kristjániog dró úrfallinu.
Ekki er vitað hvort einhver
sylla var í sprungunni þar sem
hann staðnæmdist eða hvort
hér var aðeins þak sprungunn-
ar sem staðnæmdist á þessum
stað ofan í þröngri sprungunni.
Efst var opið um það bil metri
á breidd en var um hálfur
metri niðri þar sem Kristján
stóð og námu herðar hans við
veggina beggja megin þegar
hann stóð þversum í sprung-
unni. Þarna hafði hann þegar
hann lenti um 5 til 6 metra
langan gang, hálfsmetra breið-
an. Yfir hluta þessa gangs var
þak, snjó eða klaka köggull
sem sat fastur í um tveggja
metra hæð ofan við gólf
Kristjáns. En gólfið var
ótryggt.
Næturfletið hvarf
Neðan við þennan gang sá
Kristján glitta í vatn sirka 30
metrum neðar og uppúr lagði
öðru hvoru brénnisteinsþef.
Loftið þarna var rakt enda
vafalítið velgja í vatninu og
hiti þarna var um frostmark þó
20 stiga gaddur væri uppi á
jökli. Sprungan var löng og sá
Kristján ekki til enda.
Aðfaranótt laugardagsins lét
Kristján fyrirberast í þeim
hluta vistarveru sinnar sem
hafði þak, undir kögglinum,
því annarsstaðar var stöðugt
hrun af snjóhröngli. Hann segir
sjálfur svo frá að þarna hafi
hann 'getað hvílt sig en gælti
þess að sofna aldrei. „En daginn
eftir hvarf staðurinn sem ég
hafði hafst við á um nóttina,
snjórinn bráðnaði og hrundi
niður.“
Hitinn bræddi smám saman
vistarveru Kristjáns þannig að
þegar hann var sóttur upp
klukkan 11 í fyrrakvöld þá var
lengd syllunnar hálfur annar
metri, fjórðungur þess sem
hún var í upphafi. „Ég var
farinn að kvíða fyrir að eyða
annarri nótt þarna niðri. Þá
hefði ég orðið að standa alveg
kyrr í sömu sporunum." En
hvað hefði gerst ef syllan hefði
alveg bráðnað?
„Það hefði ekki gengið frá
mér. Ég hafði tæki til að festa
línu í ísvegginn og hefði hugs-
anlega með þeim verkfærum
sem ég hafði getað flutt mig á
■ Vaskir og hressir fjallagarpar, talið frá vinstri, Sveinn ökumaður og eigandi Tanna, Baldur formaður Slysavarnafélagsdeildarinnar,
Sigurjón einn björgunarmanna, norðlendingarnir þrír; Kristján, Rúnar og Friðrik, Þórhallur og Árni en þeir tveir síðarnefndu voru
í móttökuliðinu rétt innan við Greniöldu.