Atuagagdliutit - 17.01.1957, Blaðsíða 2

pissoKartuasaoK —
Kaldtdlit - mmata miiiisterianik Johs. Kjærbolimik okciIo-
Katigingningnek uvdlune aggersune namagsinicigagssarpag-
ssuit ilangue pivdlugit
nuname pissutsinut igdloKarnermut-
dlo ministere Johs. Kjærbøl Kalåtdlit-
nunånut ministerlngormat isumavdlu-
arnartineKaKaoK, angutaungmat oKåi-
narténgitsoK. imåingilaK måna tikit-
dlugo Kalåtdlit-nunåt pivdlugo sumik
pissoKarsimångitsoK, Johs. Kjærbølile
årKigssussitdlarKissutsimigut suliag-
ssanigdlo umartitsissarnermigut nalu-
ngisauvoK.
angumik suliumassumik pisinaussa-
nilo tamåt ingerdlatsiumassumik nå-
pitsinigssaK tamatigut pisanganartu-
ssarpoK.
Atuagagdliutit Københavnime avi-
siliortuat akuerineKarsimavoK uvdlå-
kut, taimåitordle minister Kjærbøl
nal. ak. mardlungne pingasunilunit
sulerérsoK, pissugssanik OKaloKatsigit-
siåsavdlugo.
— ministeriuningne pisimassoKarér-
simaKaoK. ericaigmartigik Kalåtdlit-
nunåta radioa ukiorpagssuarne ikior-
tigssaisuasimassoK inuiangnut kalåt-
dlinut iluamik atutilisavdlune.
— neriutigåra Kalåtdlit-nunane ra-
dio 1957-ime ukiåkut oKåtårutinik aut-
dlakåtitsissalerérsinaujumårtoK tai-
malo 1958-ime upernåkut iluamik su-
lilersinaujumårdlune. Kalåtdlit-nuna-
ne radiof onip ingerdlasimanera Kuja-
naKaoK ajungitsumik pisimangmat.
— avdlat sut nåmagsissugssångortu-
tut månarpiaic issigineKarsinaugpat?
— ajornaitsuåinartångilaK suliagssat
atausiåkåt avdlanit sagdliutitutut ti-
goråsavdlugit, suliagssat ingmingnut
agtumatitertugamik atautsimortitdlu-
git issigissariaKarmata. oKartariaKar-
pungale — issorniarnanga — 1949—50-
ime misigissutsit pilersitånik inger-
dlarssorniarneK pissutauvdlune pior-
saineK OKimaeKatigigsimångingmat.
-— suliagssanarunarpordle nåmagsi-
ssariaKavigsunik?
— taimåipoK, tamåkualo ilagåt
inungnut igdluliorneK. boligstøtte ig-
dlutdlo sananeKartartut pivdlugit ilu-
arsaineKartariaKarsoråra. igdluliau-
ssartut åssigingitsut amerdlavatdlårsi-
maKaut, byggelederitdlo tungånit ig-
dluliat sananeKarnerat nåmagtumik
nåkutigineKarsinausimångilaK, kisalo
igdlut inigssinigssånut najorKutagssat
pissariaKartut amigautigineKarsimå-
put.
tåssame imåingilaK KåKame narssar-
tamilunit igdluliusagåine soKutåungit-
sok. pilerssårusiorneKartariaKarpoK
igdluliorfigssat pitsaunerussut igdlu-
liorfigiumavdlugit. tamatumunga tu-
ngatitdlugo oKarumavunga isumaKa-
rama kalåtdlit kigsautigissamikut piu-
massamingnik iliortitauvatdlårsima-
ssut igdlup årKigssornigsså sujunerta-
KartoK issiginago, igdlutdlo nalerKU-
nerussut akisuginångitsut pigssarsia-
riniåsagåine kalåtdlit påsisiniartaria-
icarput påsissat tungavigalugit.
imåikujortaoK Avangnåne igdlulior-
minister Kjærbøl aussai; Kitåne angalanermine åssilisisimassoK.
Minister Kjærbøi, fotograferet under den lange rejse i Vestgrønland sidste sommer.
Foto: C. Bornemann.
nerme igdlut mingnerussut taimåitor-
dle nåmaginartut sananiarneKarsi-
nauvdluardlutik, tåvane Kujatånit. av-
dlaungmat kiagsarnigssaK aperKutau-
neruvdlune. igdluliaussartut mingne-
rulersitaunerisigutaoK atortugssat a-
jornåinerussumik isumagineKarsinau-
lisåput agssartornerénut uningatine-
Karnerånutdlo aningaussartutit ming-
nerulersineKarsinåusagunardlutik.
igdlut ajortut nutånik pitsauneru-
ssunik taorsernigssåt pissariaKartine-
Kar toru j ugssu j uarpoK. kingugdlermik
angalanivne Narssamlkama agsut tu-
påtdlagsimavunga igdlut pulågkåka
inungnit najugagssåungitsutut OKauti-
gissariaKarnerungmata. NarssaK tai-
gavko åssersutiginarpara, igdluatungå-
tigutdle téssanerpiaK fabrikimut ata-
ssumik igdluliortiterneKarsimaKaoK,
taimailivdlunilo igdlut nutåt pisorKat-
dlo åssiglngissusiat sule ersserKingne-
rulersineKarsimavdlune.
igdlut perKingnartut OKorsardluag-
kat nåmaginartumik kiagsariarfigdlit
tuberkulosep nungusarniagaunerujug-
ssuanut tungavdluartuput nungusai-
niarnermut ilapigtutauvdluartug-
ssauvdlutik.
Nungme sanatoriatsialavigssuarmik
peKalersimavugut. „Misigssut" suli-
nermine sujugdlerne nunap inue ta-
måkiussardlugit misigssuisimassoK pi-
gårput. tuberkuloseKartutdle Nungme
Danmarkimilunit perKigsarsimavdlu-
tik ajorungnaerdlutik igdlunut per-
Kingnigssåkut ulorianavigsunut uter-
tarpata tamatuma KanoK kinguneKar-
nigsså takordlornialertorneK ajornå-
ngilaK.
— nåpautinik katsorsainiarneK ag-
tutdlatsiarpat, Kalåtdlit-nun ane nå-
parsimavit ilarpagssue pitsångorsar-
tariaKångitdlat?
— atago oKardlanga tamatumane
angisumik akisumigdlo sulineKarsi-
mangmat, perKingnigssavdle tungåti-
gut sulivfeitarfigtigut pingårnerpåt
sule nåmagserKajarneKarsimånging-
mata. nåparsimaviliorneK suliagssau-
tivta ajornakusornerpåt ilagåt. tåssa-
me Kalåtdlit-nunane nåparsimavik
unåinåungilaK init ardlagdlit uninga-
vigssat pissariaKartunik atortugssalig-
kat, imeKartinigssåt kugfilersornig-
ssåtdlo åma aperKutåuput. imeKar-
niarneK Kalåtdlit-nunane aperKuteru-
jugssuit ilagåt, angisumigdlo néparsi-
maviliorsimavdlune sermimik augtit-
sinikut imeKartiniåsagåine påsineK
ajornångilaK uvdluvtinut nalerKutu-
mik nåparsimavingne ingerdlatsinig-
ssaK sunik ajornartorsiuteKarfiusa-
SSOK.
— ministerip OKautsimigut Scores-
bysundime nåparsimavik erKarsautigi-
nerdlugo?
— någga, tåuna ingmikut ei'Karsau-
tigingikaluarpara. Scoresbysundile
taigagko tåssane nåparsimaveKarneK
erKartutsiarusugpara. Kalåtdlit-nuna-
ne nåparsimavit ajortut takussåka iki-
ngikaluaKaut,. Scoresbysundimile nå-
parsimavértugåt nagdlersinåungilåt.
KåKap sivingarnane sivingaKissumi-
poK 150 meteritut Kutsigsigissume. au-
ssåkut avkusininguåkut majuarfigine-
KarsinauvoK, ukiume Kimugsimérfigi-
sinåungikåine agdlunaussarssuaK vå-
jare majuvfatigissariaKartarpoK. tå-
ssa nåparsimassut imerdlo taimatut
angatdlåniartariaKarput. nåparsima-
viup KalianipoK tuberkuloselingnut
inigssiaK, atåniput ine uningavigssiaK
nakorsiartarfigdlo kisalo init mardluk
nåparsimassunik pårssissunut åipa-
ringnut inigssiat. igavfia perusuersar-
tarfialo nåparsimassut sulissutdlo
åssigingmik atugait peKusivigdlo nar-
Kup iluane uvséidssumiput. igdlo
assagtarfeKångilaK, igavfingmit, error-
tuissarfingmit nakorsiartarfingmitdlo
imermut kugfeKångilaK. ukiune mar-
dlungne aussap Kåumataine Scoresby-
sund nakorsaKartineKartarpoK, ukiup
sivnerane nåpautip sussusia suliarinig-
ssålo påsiniarlariaKartarput Angmag-
ssalingme Mestersvigimilo nakorsat
nalunaerasuautikut atåssuteKarfigi-
ssarnerisigut. Scoresbysund nutåmik
nåparsimavigtårtiniardlugulo nakor-
saKalersiniarparput.
— Kalåtdlit-nunane højskoleKaler-
nigssamik erKarsaut ministerip ilaler-
dluarsimavåtaoK.
— taimåipoK, tåssame Kalåtdlit-nu-
nåne højskoleliorsinaunigssarput pi-
ngårtorujugssutipara. neriutigåra
inuinarnit aningaussanik pigssarsisi-
(Kup. U-mc nanglsaoK).
avangnånit
kujatanut
nakorsat amerikamiut aussaro Di-
skobugtime suliniarput Ausiangne na-
jugaKardlutik. USA-me Harvardip
universitetiane professoriussup Gor-
donip aussaK sulinera nanginiarpåt.
professor Gordon silarssuarme tuså-
massauvoK nåpautinik tunilutunik,
tyfusimik, paratyfusimik, avdlarpag-
ssuarnigdlo påsisimangnigtutut nåpau-
tit tamåkua ilarpålugssue Kalåtdlit-
nunane, pingårtumigdlo Diskobugti-
me atorneKarajugtuput. nåpautit ta-
måkua tunilutumik atugaussarnerat
ilåtigut inoKarmat perKigsunik tunit-
dlangnartunik taima itunik pigissa-
lingnik.
*
ingeniørit kåtuvfiata atuagagssiåta
ukiortåmut normuane minister Kjær-
bølip oKauserisimassaisa ilait issuar-
neKarsimåput, Kalåtdlit-nunane 1956-
ime suliausimassut erKartorsimagai.
OKauseKarsimavoK K’utdligssane au-
marssuarsiornerup ingerdlatinera ima
årKigssorniarneKalersimasoK ukiut
amerdlångitsut Kångiutinagit sapingi-
samik Kalåtdlit-nunåt aumarssuarnik
pilersorniartugssångordlugo. Kjærbøl
pilerssåruteKarsimavoK Kalåtdlit-nu-
nåne sanaortornigssaK iluarsainigssar-
dlo ukiut tatdlimat ingerdlaneråne su-
jumut pilerssårusiorfigalugo årKigssu-
neKarérumårtoK.
åma avisimut avdlamut OKauseKar-
simavoK nalunaerutigalugulo nåla-
gauvfiup 1956-ip ingerdlanerane Ka-
låtdlit-nunånut akigssaiautai 75 miil.
kr. migssåinftut, OKardlunile nåla-
gauvfik åma Kalåtdlit-nunåt avicuti-
galugo isertitaKartartoK. naugdlo Ka-
låtdlit-nunåt nålagauvfingmut akig-
ssaiautaugaluartoK kalåtdlit Kavdlu-
nånut naligititdlugit sutigut tamatigut
pilersorniartariaKarput.
*
Amerikame nålagauvfeKatigit nalu-
naersimåput agsut piårtumik påseru-
sugkaluardlugo danskit Narssarssuar-
me såkutoKarfik tigujumåsaneråt,
amerikamiut tigumiumajungnaermå-
ssuk. januarip ingerdlanerane Køben-
havnime udenrigsministerieKarfingme
isumaKatigingniåsassut ilimagineKar-
poK.
*
nioricutigssat akine avdlångutit piv-
dlugit direktør Hans C. Christiansen
OKauseKarsimavoK Kalåtdlit-nunane
akinut niorKutigssat aké aulajangi-
ssugssaussut. akit Danmarkime pissut-
sinut nalerKutungorsåsagåine avdlå-
ngutit pissariaKartarput, niorKutig-
ssatdle akitåvine avdlångutit tamåki-
ssumik issigalugit akitsutit angnikit-
suinåuput, akitdlo avguaKatigigsine-
réne angnertumik Kagfariautaunatik.
akitsutitdle ilaisa pissutigåt niorKu-
tigssatut pisiarinert akitsorsimangma-
ta, niuverneK akitsuissariaKalersitdlu-
go. tamåna pisimavoK silarssuarme
niuvernerme akiussut tungavigalugit,
taimailiortarnerdlo pingitsorneK ajor-
nartarpoK. niorKutigssat pingårtut ar-
dlagdlit månarpiaK Kalåtdlit-nunane
niorKutigineKarnermingne ajunåru-
taussarput, ajunårutaussartutdlo aula-
j angersimakånersut angnertuneruler-
Kunagit niuverneK ardlaligtigut akit-
suissariaKarsimavoK.
ukiutorKame handelsforvalter Fr.
Høegh, NarssaK, atorfingminit tunu-
arpoK Grønlandske Handelime ukiu-
ne 46-ne kivfartorérsimavdlune. uv-
dlå’tungåne inuit 50 sivnigdlit nauk
niggerdlune 12-imik såkortussusiling-
mik anorerssuartorssugaluarå Fr. H.
icutsaviginiardlugo katerssusimåput.
agdlagfingme pissortaussup Knud
Cortzenip nunaKarfingmiut Kujåssuti-
tut tunissutiginiagåt tuniupå, kisalo
kæmnerassistent Leif Jensen oKalug-
poK. uvdlå’tungåne kommunalbesty-
relse KaerKussivoK. katerssusimaner-
milo oKalugtuput kommunalime suju-
ligtaissoK Erik Egede, niuvertarfing-
me pissortaK Erling Jensen, driftsle-
der K. N. Christensen, palase Gerhard
Egede nulialo. tamatuma kingorna
Thora Fr. Høeghilo KujåssuteKarput.