19. júní - 01.11.1927, Blaðsíða 10

147
19. J Ú N í
148
skilja til hlítar, hve fjölþættar og hve mikilvægar
skyldur hennar eru, hún hlýtur að ganga úr skugga
um það, að heill og hamingja heimilisins er undir
því komin, að hún ræki skyldur sínar af alúð og
með hliðsjón af allri þeirri þekkingu, sem unt er að
afla sér á hverju einstöku sviði. Og þá verða hinar
>'smáu« daglegu skyldur ekki lengur smáar. Pær
verða hver um sig mikilvœgt atriði — mikilvœgur
þáttur í þeirri byggingu, sem lengst á að standa og
bezt skal til vanda — en sú bygging er líkamleg
velliðan og audlegur þroski allra þeirra, sem konan
á heimilinu hefir undir stjórn sinni, bæðí sem
eiginkona, móðir og húsmóðir. —
Eg tók það fram áðan, að Hallveigarstaðir ættu
að stuðla að þjóðþrifum og væri því hér ekki ein-
ungis um einkamál kvenna einna að ræða, heldur og
um alment þjóðþrifamál. Og eg vona að öllum skilj-
ist að þetta er rétt mælt. Pví aðal-tilgangurinn með
þessa fyrirhugaða húsi er sá, að gera konum auð-
veldara en ella, að ná þeim andlega þroska, að þær
skilji betur en áður — og þeirri þekkingu að þær gegni
betur en áður hinni fjölþættu köllun sinni, sem
heimllisborgari, bæjarborgari og þjóðfélagsborgari.
Vera mætti og, að aukið samkvæmi við erlendar
konur á hinu nýja kvennaheimili, gæti orðið til þess,
að gera íslenzkum konum það og Ijósara en áður,
að þrátt fyrir fæð og smæð og fjarlægð, þá erum
við lika heimsborgarar, og að okkur hvíla líka skyldur
á herðum gagnvart umheiminum, gagnvart heims-
heimilinu — og eigi að eins gagnvart eigin þjóðar-
heimili okkar.
Eigi ætla eg mér þá dui, að neita því með öllu,
að við íslenzkar konur getum eigi einhvern tíma átt
því láni að fagna, að öðlast þroska þann, er nú var
nefndur, án þess að Hallveigarstaðir komist upp. En
eg er sannfærð um, að slikt kvennaheimili mundi
eiga meiri þátt, en vér nú getum gert oss Ijósa grein
fyrir, í því, að flýta fgrir þessum þroska. Og, ef
satt skal segja, þá þurfum við islenzku konurnar
þess mikillega með, að ná sem fyrst því þroska-
skeiði, að eigi verði með sanni sagt um okkur, að
við r hverskonar þekkingu — á heimilismálum, menta-
málum og þjóðfélagsmálum, eigum enn óstigin síð-
ustu skrefin, er kynsystur okkar í útlönduin hafa
þegar stigið. —
Eg er sannfærð um, að Hallveigarstaðir muni eiga
drjúgan þátt í því, að flytja okkur íslensku konurn-
feti framar en nú er á menningar- og þroskabraut-
vorri, að þar munum vér eignast laðandi samkomu-
stað, er með tímanum geti átt því láni að fagna, að
þar fæðist rnargháttaðar hugsjónir og framkvæmdir,
landi og lýð til þrifa og konum sjálfum til þroska,
vegsauka og sæmdar.
Björg C. Porláksson.
Kornin helgu.
Lengst inni í dimma Kolufellsskóginum bjó gamli
töframaðurinn, Hagar. Hve mörg ár hann bar á herð-
um sér vissi enginn, jafnvel ekki sjálfur hann. En
það var almenn trú að hann hefði séð jafnmörg sól-
hvörf og fingurnir eru séu þeir taldir tíu sinnum, og
að hann myndi eftir elstu trjánum í skóginum sem
örlitlurn hríslum. 1 æsku hafði hann farið víða. f
norðurveg svo langt, að hann hafði séð hina eilífu
vetrarnótt. Af dvergum hafði hann numið töfra og
hjá þeim gerðist hann forspár og lærði deili á leynd-
um listum. í suðurvegi sá hann land sífelds sumars.
þar lærði hann hvernig ávextir jarðarinnar spretla,
hvernig slá má eld af steini og gera vopn, er blika
sem sól.
Hagar átti eina dóttur, er Embla hét. Hún var fög-
ur sem dagur, með blá augu og hár, sem sólin hafði
gefið lit sinn. Hún annaðist gamla manninn, og gerði
ellidaga hans léttbæra. Margir ungir sveinar komu
til feðginanna, til þess að tjá dótturinni ást sína, en
fyr eða síðar urðu þeir allir að hverfa í burtu, án
þess að hafa fengið áheyrn. þeir buðu fram gull og
græna skóga, dýrmæta feldi af skógardýrunum og
djásni líka steina, er þeir höfðu fundið í farvegum
fljótanna. En enginn þeirra bauð nóg, enginn gat
gert það, sem gamli maðurinn af þeim krafðist.
Hvert sinn, sem biðil bar að garði, tók Hagar
gamli fram fáeina einkennilega steina, sem hann
geymdi í lítilli skinnpyngju. þeir voru aflangir, gulir
að lit, en ef hann malaði þá milli tveggja hnulluuga
urðu þeir að dufti, hvítu eins og vetrarsnjórinn. Sá,
sem getur gert 10 korn úr einu, skal fá dóttur mína,
sagði gamli maðurinn. En gestirnir hristu höfuðin
og skyidu ekki hvert hann fór. Slíkt varð ekki gert
nema með göldrum, og við galdur vildu þeir ekki
fást. Þeir voru veiðimenn, sem hæft gáiu björninn
með spjóti, hitt fugl á flugi með örinni, og hlaupið
uppi hreininn á flótta, en að gera tíu korn úr einu,
það gátu þeir ekki. Og þess vegna fékk enginn þeirra
karlsdótturina fögru, og þeir sneru allir heim til átt-
haga sinna að svo búnu.
Þannig atvikaðist það, að alstaðar, þar sem menn
hittust, var rætt um Hagar gamla og Emblu dóttur
hans og um gullnu kornin. Sumir sögðu, að hann
léti svona vegna þess, að hann týmdi ekki að sjá
at Emblu, og setti því öllum þann kost, et þeir gætu
ekki fullnægt. Aðrir sögðu, að hann gerði þetta í
því skyni, að hafa uppi á töframanni, er orðið gæti
jafningi hans að kunnáttu. Því sá hlaut að vera
rammgöldróttur, sem gert gæti tíu korn úr einu.
Umtal þetta barst til eyrna Úlfi, bjarnveiðimann-
inum. Hann hafði séð Emblu og hún hafði heillað
hann, svo að hugur hans dvaldi löngum hjá henni.
Úlfar hafði séð margt og lært mikið, en þó vissi
hana ekki, hvernig leysa skyldi þrautina þá, að gera
A
»
v