Tíminn - 05.11.1994, Blaðsíða 3

Laugardagur 5. nóvember 1994
tRtnfntt
3
Halldór Ásgrímsson tók viö for-
mennsku í Framsóknarflokkn-
um þegar Steingrímur Her-
mannsson geröist Seblabanka-
stjóri í vor, og býbur sig fram til
áframhaldandi starfa á flokks-
þingi sem stendur fyrir dyrum.
Hann kemur hér víba vib í vib-
tali vib Árna Gunnarsson. Segir
álit sitt á forsætisrábherra og
forystu verkalýbshreyfingar-
innar, minnkandi fylgi, fram-
bobi Jóhönnu Sigurbardóttur
og fjölmiblum. Hann leggur
mikib upp úr því ab halda sér í
góbu líkamlegu formi, en segist
hvorki skilgreina sig sem hægri-
né vinstrimann.
„Breytingin er ekki byltingar-
kennd en samt veruleg," segir
hann abspurbur um breytingúna
frá því ab vera varaformaöur yfir í
að vera formaður Framsóknar-
flokksins. „Ég er vanur löngum
vinnudegi, en hinu er ekki að
leyna, að það bætist við kvöld- og
helgarvinna. Flest kvöld og flestar
helgar eru undirlagðar. Þetta er
hins vegar ekkert nýtt. Þeir sem
standa í stjórnmálum upplifa
þetta."
Líkamsræktin
„Nei, ég stunda nú ekki lóðalyft-
ingar. En ég hef tekið upp þann
hátt að hreyfa mig miklu meira
en ég gerði. Þaö hefur orið til þess
að heilsan er betri og úthaldið
meira. Það á jafnt við um stjórn-
málaménn og aðra, sem eru í
vinnu sem reynir lítið á líkam-
ann, þeim er nauðsynlegt að
hreyfa sig til þess að hafa úthald
og halda góðu líkamlegu jafn-
vægi."
Hvers vegna ber minna á
framsóknarmönnum?
„Ég átta mig ekki alveg á því.
Flokkar í stjórnarandstööu hafa
minni möguleika til að koma sín-
um mönnum á framfæri í gegn-
um fjölmiöla. Við framsóknar-
menn höfum oft verið óánægðir
með ljósvakamiðlana. Við teljum
að þeir séu oft á tíðum of hlut-
drægir, án þess að ég ætli að fara
nefna nein sérstök dæmi. Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur hert tökin
á ríkisfjölmiðlunum í gegn um
sín áhrif. Besta sönnunin er fram-
ganga þeirra í Hrafnsmálinu. Við
erum ekki í vafa um að brottvís-
anir Arthúrs Björgvins og Illuga
em líka runnar undan þeirra rifj-
um."
Þing frjálslyndra flokka
í Reykjavík
„Það voru fréttamenn á ríkisfjöl-
miðlunum sem áttuðu sig á mikil-
vægi þessa fundar, vegna þess að
þarna voru saman komnir mikil-
vægir aðilar alls staðar aö úr
heiminum. Það átti einnig við
um Tímann og Morgunblaðið,
sem sinntu þessu prýðilega."
Skýrsla Ríkisendurskoöunar
„Fjölmiðlar komu skýrslu Ríkis-
endurskoöunnar um breytinguna
á virðisaukaskattskerfinu á fram-
færi með eðlilegum hætti. Hins
vegar kom hún illa við ýmsa aöila
í þjóbfélaginu, sem höfbu haldib
ööru fram. Þeir vildu ekki umræb-
ur um hana. Það kom þarna fram,
að sú aögerö sem aðilar vinnu-
markaðarins féllust á var ekki til
þess fallinn að jafna kjör fólksins í
landinu. Einhverra hluta vegna
geta þeir ekki rætt það með þeim
hætti sem þeim ber. Við stjórn-
málamenn gerum stundum mis-
tök og við verðum að viðurkenna
þau, en í þessu tilfelli er mönnum
fyrirmunað að horfa á málið í því
ljósi sem að þama kemur fram.
Það hefur valdið mér miklum
vonbrigðum."
Vonbrigði meö
verkalýösforystu
„Ég á meöal annars við forystu-
menn í verkalýöshreyfingunni,
sem eiga að gæta hagsmuna um-
bjóðenda sinna. Ég tel að þeir hafi
lokað sig inni í ákveðnum fíla-
beinsturni í þessu máli. Ég vil ekki
á nokkurn hátt nota þetta mál til
þess að gera lítið úr þeirra störf-
um. Hlutverk verkalýðshreyfing-
arinnar er mikilvægt og ég og
minn flokkur viljum standa vörð
um hana. Ég skrifa hins vegar
ekkert undir allt sem foringjar
verkalýðshreyfingarinnar segja,
án þess að kynna mér það. Með
sama hætti eiga þeir ekki að taka
undir allt sem stjórnmálamenn
segja og gera það heldur ekki. Þeir
og aðrir veröa að þola að þeirra
mál séu yfirfarin. Verkalýðshreyf-
ingin getur ekki haldið styrk sín-
um án slíkrar umræðu."
Skattsvikin
„Það á að vera forgangsmál í
skattamálum að draga úr skatt-
svikum, enda mikilvægt réttlætis-
mál. Viö getum ekki horft upp á
að sumir borgi til samfélagsins en
aðrir ekki. Það má ekkert gera í
skattkerfinu sem auðveldar skatt-
svik. Þetta segja menn en fram-
fylgja því ekki. Það er alveg aug-
ljóst að tveggja þrepa kerfi hefur
aukið áhættuna á skattsvikum í
virðisaukaskattskerfinu. Þetta
segja allir sérfræðingar og allir
sem vinna við skattakerfið, en á
þá er ekki hlustað. Það þýðir ekki
fyrir stjórnmálamenn að vera
meö svona tvískinnung. Ef st jórn-
mál á íslandi eiga að ganga út á að
villa mönnum sýn og telja fólki
trú um að rangt sé rétt, þá erum
við á miklum villigötum."
Viöbrögö Davíös Oddssonar
„Hann brást við eins og venju-
lega. Hann hefur lýst því yfir, að
hans ríkisstjórn hafi náb þeim
mesta og besta árangri sem að
nokkur ríkisstjórn hafi náð á þess-
ari öld. Menn sem þannig tala
geta ekki viðurkennt að þeim hafi
einhverntíma mistekist. Ég hef
aldrei heyrt forsætisráðherra tala
um að stjórninni hafi mistekist.
Hann hefur að vísu gagnrýnt
harölega einstaka ráðherra Al-
þýöuflokksins og oft með réttu.
Ab öðru leyti hefur að hans mati
aldrei verið gert neitt rangt. Hann
að og abrir hafa reynt ab halda
því fram aö ég vilji skerða kjör
fólksins, þó að sýnt hafi verið
fram á þab með skýrum dæmum
ab þab hefbi verib hægt ab bæta
kjör almennings meir meö minni
tilkostnaði ef farib hefði veriö að
okkar tillögum í skattamálum.
Halldór Ásgrímsson.
Það er ekki von að stjórnmála-
rnenn njóti virðingar þegar sið-
ferðið er á þessu plani."
Ertu aö breyta Framsókn í
hægriflokk?
„Ég gekk ungur maður í Fram-
sóknarflokkinn sem miðjuflokk
og hef alltaf aðhyllst hógværar
stefnur. Þeir flokkar sem hafa ver-
ið lengst til vinstri eru búnir að
týna öllum sínum rótum og eru
ab reyna að planta nýjum á miðju
stjórnmálanna. Alþýðuflokkur
og Alþýðubandalag tala ekki leng-
ur um þjóönýtingu. Það sama má
segja um flokka sósíalista um ger-
valla Evrópu. Slagorðib „ísland úr
Nato og herinn burt", sem var tal-
ið eitt aðal einkenni vinstri
manna hér áður fyrr, heyrist ekki
lengur. Þaö hafa líka risið upp
öfgastefnur til hægri sem hafa
fyrst og fremst veriö kenndar við
frjálshyggju, sem ég lít á sem
óheftan markaðsbúskap. Þegar
nær dregur kosningum hafa sjálf-
stæðismenn viljaö setja þessar
stefnur inn í geymslur sínar. Það
kom til dæmis fram í borgar-
stjórnarkosningunum i vor. Þar
drógu menn í land."
Hvorki hægri né vinstri
„Eysteinn heitinn Jónsson var
kallaður hægrimaður hér áöur
fyrr vegna þess að hann taldi
nauðsynlegt fyrir íslendinga að
ganga í Nato. Steingrímur Her-
mannsson var kallaður hægri-
maöur vegna þess að hann var
fylgjandi byggingu álversins í
Straumsvík. Ég býst vib ab menn
hafi tekib upp þetta tal vegna þess
ab ég hef ávallt verib fylgjandi
evrópsku efnahagssvæbi og talib
naubsynlegt ab stígajrab skerf til
að tryggja hagsmuni Islands í Evr-
ópusamstarfinu, þó að ég sé and-
vígur aðild ab Évrópusamband-
inu. Þab var ekki alger samhljóm-
ur í skobunum okkar Steingríms í
þessu máli. Vib því er ekkert ab
gera. Það hendir í öllum flokkum.
Ég hef verið trúr þeirri stefnu
Framsóknarflokksins frá upphafi
ab verðmætasköpunin skipti
meginmáli til þess að bæta kjör
fólksins. Þar af leiðandi hef ég
vérib talsmaður öflugs atvinnulífs
og talið það undirstöbu velferðar
þegnanna. Mér hefur fundist þeir
sem nota orðin hægri og vinstri
um okkur framsóknarmenn ekki
Ieggja neina skilgreinda merk-
ingu í það. Ég vil hvorki vera kall-
aður vinstrimaður né hægrimað-
ur. Ég hef aldrei skilgreint sjálfan
mig sem slíkan."
Var erfitt aö taka viö af
Steingrími?
„Þab er að mörgu leyti erfitt að
taka við formennsku við þessi
skilyrði. Steingrímur hætti all-
löngu fyrir flokksþing. Ég tók vib
sem varaformaöur. Hef ekki verib
kosinn sem formabur en býö mig
fram til fomennsku á komandi
flokksþingi. Ég hefði að sjálf-
sögðu kosið að fá umboð frá
flokksþingi mun fyrr, en það var
mat manna ab ekki væri rétt ab
flýta flokksþinginu út af því og
vib höfum haldið okkar striki. Ég
er búinn aö vera varaformabur
nokkub lengi og hef setið á Al-
þingi frá 1974 með stuttu hléi
1978 og 1979 og tel mig vera öll-
um hnútum kunnugur."
Hvern vilt þú sem
varaformann?
„Þab er ekki hlutverk formanns-
ins að útnefna aöra í stjórn eba
sem þingmenn flokksins. Þetta
verbur aö gerast í grasrótinni og í
umæbu meðal flokksmanna. Það
er ekki þeim, sem að þessu vilja
keppa, til framdráttar ab ég sé að
blanda mér í þessi mál. Ég hef lýst
því yfir vilji veröa formabur. Ég
treysti mjög vel því fólki sem
starfar með mér í strjórn flokksins
og ég hef einnig mikla trú á þeim
sem hafa verib orbabir vib þau
embætti sem kosib verður um á
flokksþinginu."
Jóhanna og minnkandi
fylgi í skoöanakönnunum
„Auðvitaö höfum vib áhyggjur af
því. Við erum þeirrar skoðunnar
ab þab sé ekki líklegt að hér veröi
mynduö önnur ríkisstjórn en nú
situr ef Framsóknarflokkurinn
styrkir ekki stöbu sína. Ef við
styrkjum ekki stöbu okkar í næstu
kosningum eða jafnvel komum
veikari út, þá er ekki líklegt að við
tökum þátt í ríkisstjórn. Jóhanna
Sigurðardóttir er nýkomin út úr
núverandi ríkisstjórn. Hún sækir
fylgi sitt sem stjórnarandstæðing-
ur, án þess þó að hafa lýst því yfir
að hún sé á móti þessari ríkisstóm
nema í einstökum málum. Ég átta
mig ekki á hvað hún ætlast fyrir.
Það er á margan hátt mjög skrýt-
ib aö persóna sem ekki hefur
myndað flokk, eða komið saman
listum, sé tekin með í formlegar
skoðanakannanir um fylgi flokka.
Hún hefur ekki gert grein fyrir sér
með ótvíræðum hætti, með
flokksstofnun og uppröðun á
lista. Ég reikna meb aö fylgi henn-
ar minnki þegar þetta skýrist bet-
ur."
Aukiö fylgi hjá yngra fólki
„Viö finnum að Jóhanna heggur
í okkar raðir og þá alveg sérstak-
lega á höfubborgarsvæðinu. Mér
finnst hins vegar ánægjulegt að
Framsóknarflokkurinn skuli vera,
samkævmt skobanakönnunum,
langsterkastur mebal yngstu kjós-
endanna, sem sannar fyrir mér aö
vib séum á réttri leið. Viö höfum
venjulega verib sterkastir meðal
þeirra eldri. Einhverra hluta
vegna virðist vera að við höfum
misst fylgi í þeim aldursflokkum
en aukib tiltrú meðal yngra fólks-
ins. Það er ekki hægt aö óska
stjórnmálaflokki betra hlutskiptis
en að eiga traust þeirra sem eiga
ab erfa landið." ■