Réttur - 01.09.1963, Qupperneq 31

R E T T U R
159
Tvær mikilvægar dagsetningar eru til marks um það hvernig
slarfsemi Kommúnistaflokksins hefur breytzt. 1953 ákvað flokkur
okkar að snúa baki við einangrunarstefnunni sem hafði aukið
ágreininginn innan verklýðshreyfingarinnar og hamlað gegn öllum
tilraunum til að koma á einingu. Þetta var að sjálfsögðu ekki í
neinum tengslum við fráfall Stalíns. En það er táknrænt að einmitt
þá skyldi flokkurinn gera fyrstu tilraunir sínar til að snúa baki við
þeirri stefnu Stalíns að einbeita sér umfrarn allt gegn málamiðlunar-
flokkum og telja ósigur þeirra flokka forsendu þess að sigur ynnist
á aðalandstæðingunum.
Ytri aðstæður sem stuðluðu að breytingunni á stefnu flokksins
voru tengsl Svíþjóðar við valdakerfi bandarísku heimsvaldastefn-
unnar, bvernig stöðugt var reynt að grafa undan hlutleysisstefnu
stjórnarinnar, efnahagslegur samdráttur af völdum verðbólgunnar,
árásir afturhaldsmanna á flokkinn með aðstoð stjórnarstofnana, og
undanhald ríkisstjórnar og verklýðsfélaga fyrir þrýstingi einkafjár-
magnsins.
Til þess að stöðva alla þessa þróun og forða hættunni á aftur-
haldstímabili var nauðsynlegt að koma á einingu verklýðsstéttar-
innar. Þetta var meginvandamálið sem flokkurinn ræddi á þingi
sínu 1953. Aður en hægt væri að koma á einingu varð flokkurinn
að takast á við þau innanflokksöfl sem vildu halda áfram að starfa
með gamla laginu.
Síðari dagsetningin sem máli skiptir er 1956, þegar borgaraflokk-
unum tókst í fyrsta skipti í tuttugu ár að ná meirihluta í neðri deild
þingsins.
Sú þróun leiddi til þess að kommúnistar og sósíaldemókratar áttu
sameiginlegra hagsmuna að gæta á tveimur mikilvægum sviðum —
að tryggja endurbætur á eftirlaunamálum”) og svipta borgara-
*) Endurbæturnar á eftirlaunum fela það í sér að þegar menn bætta vinnu
(67 ára) fá þeir greiðslu frá fyrirtækjum þeim eða stofnunum sem þeir liafa
unnið hjá.
Þessi greiðsla á ásamt ellilaununum að nema um tveimur þriðju af hæstu
arlegum tekjum verkamannsins á síðustu 15 árum áður en bann bætti störfum.
Þegar fyrirvinnan deyr á fjölskyldufólk bans rétt á þessari greiðslu. Endur-
bæturnar fela einnig í sér fjölskyldubætur og liærri eftirlaun ef verðlag bækkar.
Meðan barizt var fyrir þessum eftirlaunagreiðslum tókst Alþýðusambandinu
að fá Vinnuveitendasambandið til að fallast á að líftryggja alla þá sem gegna
framleiðslustörfum á kostnað fyrirtækjanna. Ef verkamaður deyr fær ekkja
bans greiddar 24.000 sænskar krónur og 7.000 sænskar krónur að auki fyrir
hvert barn, — Ritstj.