Réttur - 01.04.1983, Side 50

„Fá mér tind af Garðarsgrundu
guðastól á sjónarhóli!
Sjá, ég eygi alla vegu
ógnar-Iand, fæ glóð í anda!
Vei þér fjöldi viltrar aldar:
veldis-orð hér liggur í storðu!
Sæk þú hart, en varkár vertu:
voðafull eru lönd úr gulli!
Fyrir oss sem lesum þetta nærri öld eftir, er sem spámaður sjái hér sýn, er nú
hefur rætst.
Mestu menn Bandaríkjanna vöruðu þjóð sína við hættunni af auðvaldi því, er
einmitt tók völdin í báðum stóru þingflokkunum um þessar mundir (1894). En
orð og aðvaranir Abraham Lincolns og Eisenhowers2 og tilraunir Roosevelts til
að fá heiðarlegan eftirmann (Wallace) hafa allar einskis mátt sín gagnvart þeirri
auðmannamafíu, sem heltekið hefur Bandaríkin.
Hér er um að ræða ægilegasta örlagamál, sem upp hefur komið frá því
mannkynið fyrir milljónum ára tók að byggja þessa jörð. Því það er sjálf tilvera
þess, sem nú er í veði.
Orsökin til þess að komið er að þessari
örlagastund mannkynsins — þeirri hugs-
anlegu tortímingu mannkynsins, er gerst
getur í kjarnorkustyrjöld, er hefjist jafn-
vel — af slysni — á morgun, — er það
ofurvald amerísku auðmannastéttarinnar
er virðist ekki ætla að hika við að hleypa
slíkri styrjöld af stað, ef hún telur sig hafa
nokkra möguleika á að utrýma kommún-
ismanum í henni.
Þar af leiðir að vald þessarar auðmanna-
stéttar verður að hníga og hverfa að
lokum, ef líf mannkynsins á að vera
öruggt. M.ö. orðum, kapítalisminn verður
að deyja, ef mannkynið á að lifa.
En þess ber að geta að þetta verður að
gerast hægt og hægt og alls ekki með
stórstríði, því það myndi einmitt granda
því mannkyni sem verið er að reyna að
bj arga — á grafarbakkanum að heita má.
Af þessu leiðir að menn verða að gera
sér ljósa þá tortímingarhættu, er af kapítal-
ismanum leiðir á þessu versta, hættuleg-
asta og vonandi síðasta skeiði hans. Það
er sjálft eðli kapítalismans, er hættan
stafar af, hin gengdarlausa græðgi hans
í auð og völd. Þessvegna er kapítalisminn
nú orðinn það átumein mannkynsins, er
aldurtila veldur, ef ekki ræðst við það
áður en það er orðið of seint.
SKÝRINGAR:
1 Sjá „Rétt“ 1947, bls. 87, — vitnað í grein séra
Matthíasar í „Stefni" 1894.
2 Kveðjuorð Eisenhowers sem forseta, þar sem
hann varar þjóðina við „hernaðar- og stóriðju-
samsteypunni" er tekið hafi völdin („the military-
industrial-complex") og oft hefur verið birt
orðrétt í þessu tímariti.
114