Morgunblaðið - 14.07.2006, Blaðsíða 27
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. JÚLÍ 2006 27
UMRÆÐAN
SÆLL Sveinn Rúnar! Grein þín
í Morgunblaðinu þann 11. júlí er
heldur óhugguleg lesning eins og
flestar þínar greinar um Palestínu
og Ísrael. Hatursfullur lygaáróður
gegn Ísrael, þrátt fyrir að um
markmið félagsins Ís-
land – Palestína segi í
annarri grein stofn-
skrár félagsins: „Að
stuðla að jákvæðum
viðhorfum meðal Ís-
lendinga til ísraelsku
og palestínsku þjóð-
anna og vinna gegn
aðskilnaðarstefnu og
hvers kyns mismunun
á grundvelli uppruna,
ætternis eða trúar-
bragða.“ Húrra, þetta
eru falleg orð, en hvar
koma þessi jákvæðu
viðhorf til ísraelsku
þjóðarinnar fram í þessari grein
þinni eða öðrum? Ég hef leitað
með logandi ljósi og finn þau
hvergi!
Haturs- og lygafullyrðingar þín-
ar í greininni eru „legíón“: Þú seg-
ir að ísraelski herinn IDF ráðist
með loftárásum og fullkomnustu
vopnum gegn lögreglu- og örygg-
issveitum. Þetta er hreinn tilbún-
ingur af þinni hálfu, til þess gerður
að koma því inn hjá almenningi að
Ísraelar berjist á löglausan hátt,
séu sjálfir hryðjuverkamenn. Einu
skotmörk Ísraelshers eru hryðju-
verkahópar og tilfallandi árás-
armenn. Lögreglu- og örygg-
issveitir heimastjórnar Palestínu
hafa lítið eða ekkert haft sig í
frammi í bardögum hingað til og
hefur það vakið sérstaka athygli.
Órökstudd og algjörlega röng
fullyrðing þín um að árásir hersins
bitni fyrst og fremst á óbreyttum
og óvopnuðum borgurum er greini-
lega sett fram af þinni hálfu í sama
tilgangi, að koma því inn hjá ís-
lensku þjóðinni að Ísraelar séu
sjálfir hryðjuverkamenn. Þetta
gerir þú, þrátt fyrir að það hafi
skýrt komið fram í fjölmiðlum í
marga mánuði að Ísraelar skjóti
sprengikúlum sínum fyrst og
fremst á óbyggð svæði, þaðan sem
hryðjuverkamenn skjóta Qassam-
flaugum sínum inn í Ísrael.
Þú segir að síðustu fjóra daga,
frá 5–9. júlí, hafi Ísraelsher drepið
44 Palestínumenn. Þér finnst ekki
taka því að minnast á það að síð-
ustu fimm árin hafa Palestínumenn
drepið um eitt þúsund Ísraela í
árásum sem beinast fyrst og
fremst að óbreyttum borgurum,
konum og börnum.
Þú hæðist að ótta og skelfingu
200 þúsund Ísraela, sem allt síð-
asta ár hafa þurft að búa við dag-
legar eldflaugaárásir, með því að
kalla eldflaugarnar „rakettur“ og
segja að þær valdi litlum skaða, þó
að raunin sé sú að þær hafa oft
valdið miklum skaða og meiðslum.
Árásir á óbreytta borgara
stríðsglæpir
Þessi millifyrirsögn í grein þinni
fannst mér skondin, þar sem hún
lýsir að mínu mati ljóslega hern-
aðartækni Palestínumanna, ekki
Ísraelsmanna.
Ein málsgrein í grein þinni vakti
sérstaka athygli mína, vegna þess
að í henni kristallast hinn algeri
samhljómur, sem er með þínum
málflutningi og öfgafyllstu hryðju-
verkasamtaka Palestínumanna og
lýsir vel áróðursaðferðum ykkar:
„Ísraelsher ástundar hreina
hryðjuverkastarfsemi sem sýnir
sig meðal annars með hávaða-
sprengjum er valda ærandi og
óþolandi hávaða. Þessi sál-
fræðihernaður skellur fyr-
irvaralaust á, gjarnan að nóttu til
eða eldsnemma morguns, og skelf-
ir fólk og þá ekki síst börnin,
þannig að þau eru í þúsundatali
farin að pissa aftur á sig, börn sem
annars eru löngu vaxin upp úr
slíku.“
Nú efast ég ekki um að hávaða-
flug Ísraela í gegnum hljóðmúrinn
yfir Gaza sé óþægilegt
fyrir íbúana og valdi
því að börn pissi und-
ir, jafnvel Hamas-liðar
líka, en eru það
hryðjuverk? Er það
ekki frekar mjög
mannúðleg aðferð til
að reyna að koma vit-
inu fyrir þessa þjóð
sem í janúar á þessu
ári varð fyrst allra
þjóða í heiminum til
þess að kjósa yfir sig
grimma hryðjuverka-
hreyfingu, sem hefur
það að meginmarkmiði
að útrýma annarri þjóð? Síend-
urteknar fullyrðingar þínar og
annarra áróðursmeistara Palest-
ínuaraba um hryðjuverk Ísraela
eru til þess gerðar að fela þá stað-
reynd og þann augljósa sannleik að
það eru Palestínuarabar, ekki Ísr-
aelar, sem beita miskunnarlausum
hryðjuverkum málstað sínum til
framdráttar. Ísrael, sem lýðræðis-
og réttarríki, reynir aðeins að
verja sig með tiltækum ráðum,
sem oft reynast nokkuð harkaleg
þó því fari víðsfjarri að þau hafi
nokkurn tíma í heimssögunni verið
kölluð hryðjuverk. Palestínuarabar
hafa gripið til þess örþrifaráðs
vegna skorts á raunverulegum
hryðjuverkum Ísraela að ýmist
ljúga þeim upp á þá, eins og upp-
login fjöldamorð í Jenin, sem Sam-
einuðu þjóðirnar staðfestu að hefðu
engin verið, eða að ýkja stórkost-
lega minniháttar óþægindi og
mannréttindabrot eða einfaldlega
að kalla allar varnaraðgerðir Ísr-
aela hryðjuverk. Þetta hefur svín-
virkað hjá þeim. Þeim hefur tekist
að fá heiminn allan til að trúa því;
að biðraðir við eftirlitsstöðvar,
sem settar hafa verið upp vegna
hryðjuverka þeirra sjálfra, séu
hryðjuverk.
að brotthreinsun á runnagróðri,
sem skýlir þeim í árásarferðum
þeirra, sé hryðjuverk.
að niðurbrot á húsum palest-
ínskra hryðjuverkamanna sé
hryðjuverk.
að fangelsun palestínskra
hryðjuverkamanna sé í sjálfu sér
meiriháttar hryðjuverk, mannrétt-
indabrot og níðingsskapur.
að það að fá ekki rafmagn sé
hryðjuverk og stórfellt mannrétt-
indabrot.
að það að fá ekki bensín sé
mannréttindabrot og hreint níð-
ingsverk.
að varnarveggir, sem reistir eru
til að vernda saklaust fólk í Ísrael
fyrir þessari palestínsku hryðju-
verkaþjóð, séu í sjálfu sér hryðju-
verk og erkiníðingsskapur og þar
að auki alheimsmannréttindabrot
(sjálfur Mannréttindadómstóllinn í
Haag dæmdi að svo væri!).
Þeir hafa fengið allan heiminn til
að trúa því að öll þau nútímaþæg-
indi og vestrænu lífskjör, sem Ísr-
ael og nábýlið við það góða ríki
hefur á undanförnum áratugum
veitt þeim, séu helgur réttur
þeirra, sem engin ástæða sé til að
þakka Ísrael fyrir. Samt voru lífs-
kjör Palestínuaraba áður en ógn-
arstríð þeirra (intifadah) gegn Ísr-
ael hófst með því besta sem
gerðist meðal arabaþjóða, utan ol-
íuríkja. Þrátt fyrir það bergmála
nú áróðursmeistarar þeirra og hat-
ursöskurapar, þú Sveinn Rúnar
Hauksson og fleiri, að það séu
stórfelld mannréttindabrot, erki-
hryðjuverk og stríðsglæpir ef Ísr-
aelar dirfast að skerða þessi lífs-
kjör arabanna til að reyna að koma
þeim í skilning um að hryðjuverk
borgi sig ekki.
Kæri Sveinn Rúnar! Ég skil vel
áhyggjur þínar af heyrnardeyfu og
þvagleka hjá lýðræðiskjörnum Ha-
mas-liðum, en ég skil ekki þessa
blindu þína gagnvart hagsmunum
og rétti gyðinga í Ísrael, rétti
þeirra til að lifa í friði í hinu forna
gyðingalandi feðra sinna, sem áttu
þar sjálfstætt og fullvalda ríki í
næstum þúsund ár og hafa nú vitj-
að arfleifðar sinnar í hinu seinna
meiriháttar landnámi sínu er
snertir nú þrjár aldir, hálfa
nítjándu öld, alla þá tuttugustu og
það sem af er þeirri tuttugustu og
fyrstu.
Hvað getum við gert til að
stöðva lygaáróður þinn
gegn Ísrael, Sveinn Rúnar?
Hreiðar Þór Sæmundsson svar-
ar grein Sveins Rúnars
Haukssonar um málefni
Palestínu og Ísraels
’ Einu skotmörk Ísraelshers eru
hryðjuverkahópar og
tilfallandi árásarmenn.
Lögreglu- og
öryggissveitir heima-
stjórnar Palestínu hafa
lítið eða ekkert haft
sig í frammi í
bardögum hingað til
og hefur það vakið
sérstaka athygli.‘
Hreiðar Þór
Sæmundsson
Höfundur er kaupmaður.
HÖFNUN er til-
finning sem allir hafa
einhvern tímann fund-
ið fyrir. Hún getur
m.a. komið í kjölfar
vinslita, uppsagnar úr
vinnu eða annarra
slíkra straumhvarfa í
lífinu.
Ástarsorg er eitt
dæmi um slík straum-
hvörf.
Að finna fyrir ást-
arsorg í kjölfar sam-
bandsslita er algengt
og yfirleitt mjög erf-
iður tími fyrir flesta.
Margir upplifa reiði,
ringulreið og depurð.
Misjafnt er hversu
sterkar tilfinning-
arnar eru og það er
jafnframt afar ein-
staklingsbundið. Það
er hins vegar eðlilegt
að finna fyrir mjög
sterkum tilfinningum.
Það getur reynst
fólki erfitt að slíta ást-
arsambandi jafnvel þó
það sé sátt við sam-
bandsslitin. Þeir sem
eiga frumkvæðið að
sambandsslitunum
finna einnig oft fyrir
sorg og vanlíðan yfir
því að valda hinum
aðilanum hugarangri,
auk þess sem þeir fá
stundum yfir sig reiði
vina eða vandamanna
fyrir að valda þessum
sársauka og/eða
breytingu sem óhjá-
kvæmilega verður.
Algengt er að fólk í mikilli vanlíð-
an einangri sig og treysti sér ekki
til að umgangast aðra. Andlegir erf-
iðleikar geta gert vart við sig, sál
og líkami eru undir miklu álagi og
það kemur m.a. niður á svefni, fólk
á erfitt með að umgangast aðra af
ótta við að verða spurt út í sam-
bandsslitin og verður jafnvel fé-
lagsfælið. Matarlystin breytist
gjarnan, ýmist eykst hún og fólk
borðar til að deyfa sáru tilfinning-
arnar eða hún verður engin og ein-
staklingurinn nærist ekki nægilega.
Þeir sem ekki hafa sjálfir upp-
lifað ástarsorg eða vanlíðan í kjölfar
sambandsslita þekkja oftast ein-
hvern sem hefur þessa reynslu.
Þeir taka eftir breytingum á geðs-
lagi fólksins, finnst það virka dap-
urt og utangátta.
Stundum er talað um ástarsorg
sem sorgarferli vegna brostinna
væntinga og missi á því sem hefði
getað orðið. Sjálfsásökun er einnig
algeng og fólk á það til að ganga
með sektarkennd vegna sam-
bandsslitanna og finnast það vera
einskis virði.
Eftir áföll eins og þessi getur
reynst erfitt að byggja sig upp og
finna tilgang með lífinu á ný og óör-
yggi getur hreiðrað um sig hjá ein-
staklingnum og hann forðast að
mynda ný tengsl af
ótta við að fá höfnun.
Mánaðarlega hringja
hundruð manna með
ýmsan vanda í Hjálp-
arsíma Rauða krossins
1717 til að létta á hug-
anum. Árið 2005 bárust
ríflega 15 þúsund
hringingar og þar af
voru yfir 750 símtöl
sem tengdust sam-
skiptaerfiðleikum,
skilnaði og ástarsorg.
Ástarsorg ungmenna
er oft vanmetin. Þau fá
að heyra að þetta líði
hjá, þau séu nú svo
ung og þetta sé nú ekki
svo alvarlegt. Sem bet-
ur fer komast lang-
flestir í gegnum þetta
ferli með tímanum með
hjálp fjölskyldu og
vina. Ferlið þarf að fá
að hafa sinn gang og
þau þurfa á viðurkenn-
ingu að halda, við-
urkenningu á því að
þetta séu raunveruleg-
ur sársauki og erfitt
skeið sem þau eru að
ganga í gegnum. Dæmi
eru um að fólk grípi til
örþrifaráða í örvilnan
sorgarinnar og því ber
að vera vakandi yfir
merkjum örvæntingar
og láta þau vita að þú
sért til staðar til að
hlusta og um leið
hvetja þau til að ræða
málin við aðra sem þau
treysta.
Hvernig kemst ég yfir þetta?
Sem betur fer geta margir leitað til
vina sinna, ættingja eða annarra
sem þeir treysta til að spjalla við.
Sumir vilja til að byrja með ekki
ræða við neinn. Til að létta á sér er
best að umgangast annað fólk sem
vill manni vel og maður treystir og
góður vinur sem hlustar getur gert
kraftaverk. Umfjöllun um ástarsorg
og fleiri aðstæður sem upp geta
komið hjá ungu fólki má sjá á vef
Rauða krossins www.redcross.is/
efbara.
Ef viðkomandi finnst hann ekki
ráða við aðstæður eða þekkir ein-
hvern í þeirri stöðu er mikilvægt að
leita aðstoðar. Hjá Hjálparsímanum
1717 eru starfsfólk og sjálfboðaliðar
til staðar fyrir fólk í vanlíðan. Fólk
sem er tilbúið að hlusta og ræða
málin. Hjálparsími Rauða krossins
1717 er opinn allan sólarhringinn
fyrir alla, með nafnleynd og trúnað
að leiðarljósi. Ókeypis er að hringja
í 1717 úr öllum símum.
Ástarsorg –
vanmetin sorg?
Elfa Dögg S. Leifsdóttir
fjallar um ástarsorg og
Hjálparsíma Rauða krossins
Elfa Dögg S.
Leifsdóttir
’Dæmi eru umað fólk grípi til
örþrifaráða í ör-
vilnan sorg-
arinnar og því
ber að vera vak-
andi yfir merkj-
um örvæntingar
og láta það vita
að þú sért til
staðar til að
hlusta og um leið
hvetja þaað til að
ræða málin við
aðra sem það
treystir.‘
Höfundur er verkefnastjóri
Hjálparsíma Rauða krossins 1717.