Morgunblaðið - 14.07.2006, Page 28

28 FÖSTUDAGUR 14. JÚLÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
NÝIR KUNNINGJAR
VERÐBÓLGUNNAR
Kynslóð, sem aldrei hefurkynnzt verðbólgu svonokkru nemi, er nú að
komast að því hvað það þýðir að
verðbólga sé í landinu. Síðustu
tólf mánuði hefur verðlag hækkað
um 8,4%.
Í gær birtist á forsíðu Morgun-
blaðsins frétt með fyrirsögninni
„10 milljóna lán hækkað um 540
þúsund á árinu“. Ungt fólk, sem
tók tíu milljóna lán til húsnæðis-
kaupa í lok síðasta árs, hefur
horft upp á það hækka um hálfa
milljón aðeins það sem af er þessu
ári. Margir tóku því fagnandi fyr-
ir tæpum tveimur árum þegar
bankarnir byrjuðu að bjóða fast-
eignalán með lægri vöxtum en
Íbúðalánasjóður hafði boðið.
Hætt er við að margir, sem þá
tóku lán og reiknuðu út afborg-
anir miðað við tveggja til þriggja
prósenta verðbólgu, súpi nú
hveljur þegar þeir átta sig á að
höfuðstóllinn fer hækkandi þrátt
fyrir stöðugar afborganir og
mánaðarlega afborgunin hækkar
líka.
Fyrir nokkrum dögum birti
Morgunblaðið útreikninga sem
sýndu að afborganir af 20 millj-
óna króna láni á 4,5% vöxtum til
20 ára eru 7–8 þúsund krónum
hærri á mánuði miðað við 10%
verðbólgu en þegar verðbólgan er
4% sem er reyndar vel yfir verð-
bólgumarkmiði Seðlabankans.
Tuttugu milljónir króna er ekki
óalgeng lánsupphæð. Það eru
jafnvel dæmi um að fólk sem hef-
ur nýlega keypt sína fyrstu íbúð
skuldi slíkar upphæðir. Þegar við
bætist að afborganir annarra
lána, svo sem bílalána, hækka að
sama skapi og verðbætur leggjast
við höfuðstólinn blasir við hvílík
kjaraskerðing það er fyrir fjöl-
skyldur í landinu þegar verðbólg-
an nær því stigi sem nú er.
Við aðstæður sem þessar er það
fólki lítil huggun að því sé spáð að
verðbólgan minnki á næsta ári.
Unga fólkið, sem nú finnur í
fyrsta sinn fyrir verðbólgunni,
mun styðja hvers konar aðgerðir
til að ná tökum á henni. Þetta fólk
mun hafa skilning á aðhaldsað-
gerðum ríkisstjórnarinnar og
sveitarfélaga sem halda að sér
höndum í framkvæmdum um
sinn. Jafnvel þótt það finni fyrir
hækkandi vöxtum á t.d. yfirdrátt-
arlánum mun það hafa skilning á
vaxtastefnu Seðlabankans því að
henni er ætlað að ná verðbólgunni
niður á það stig sem það gerði ráð
fyrir að hún yrði þegar það und-
irgekkst skuldbindingar upp á
margar milljónir króna vegna
húsnæðiskaupa. Þetta fólk mun
sýna því skilning að aðhalds verði
gætt við fjárlagagerðina í haust.
En fólkið, sem finnur nú ræki-
lega fyrir verðbólgunni í eigin
buddu, mun jafnframt taka tillit
til þess við þingkosningarnar
næsta vor hvernig ríkisstjórninni
hefur tekizt til í glímunni við
verðbólguna. Það skiptir gríðar-
lega miklu máli fyrir núverandi
stjórnarflokka að þeim takist að
sýna fram á það þegar nær dreg-
ur kosningum að farið sé að draga
úr verðbólgunni og stöðugleiki
byrjaður að færast yfir efnahags-
líf þjóðarinnar á nýjan leik.
Eins og svo oft áður munu efna-
hagsmálin leika lykilhlutverk í
kosningabaráttunni sem fram-
undan er. Og rétt eins og á árum
áður verður verðbólgan eitt títt-
nefndasta orðið í stjórnmálaum-
ræðum næstu mánaða.
„FÓLKIÐ HJÁ BORGINNI
Á AÐ GERA ÞETTA“
Bragð er að þá barnið finnur,segir gamalt máltæki. Jafn-
vel yngsta kynslóðin í Reykjavík
áttar sig á því hvað borgin er orð-
in sóðaleg og hversu illa borgaryf-
irvöld hafa staðið sig undanfarin
ár í að halda henni hreinni og
snyrtilegri.
Í Morgunblaðinu í gær er frétt
af fjórum níu ára stelpum, sem
efndu til söfnunar meðal íbúa við
Haðarstíg til að skipta um sand í
sandkassanum á róluvelli við göt-
una. Þær gagnrýna borgaryfir-
völd fyrir sinnuleysi og skora á
nýja borgarstjórann að veita þeim
aðstoð við að koma róluvellinum í
viðunandi horf. Þær eru raunar
skrefi á undan borginni; hafa not-
að peningana úr söfnuninni til að
kaupa nýjan sand og strengt net
yfir sandkassann til að koma í veg
fyrir að kettirnir í hverfinu noti
hann sem klósett. „Fólkið hjá
borginni á að gera þetta en ekkert
hefur gerst og þess vegna stönd-
um við í þessu,“ segja stelpurnar í
samtali við Morgunblaðið í gær.
Um alla borg má finna fólk,
ungt og gamalt, sem ofbýður
hvernig umhverfi þess er orðið.
Borgaryfirvöld eiga að nýta sér
áhuga íbúanna á að hreinsa borg-
ina og bæta umgengni. Frum-
kvöðlar á borð við stelpurnar við
Haðarstíg eiga að fá stuðning
borgarstjórnarinnar við að fegra
hverfið sitt. Með samstarfi þeirra,
sem stjórna borginni og íbúanna
má á skömmum tíma gera
Reykjavík hreina og fallega á nýj-
an leik.
F
ramkvæmdir við Kárahnjúka-
virkjun eru samkvæmt áætl-
un, að undantekinni gerð að-
rennslisganganna, að sögn
Sigurðar Arnalds upplýs-
ingafulltrúa virkjunarinnar.
Impregilo er búið að setja 95% af fyll-
ingunni í stóru stífluna og er búið að
steypa rúmlega helming af klæðningunni
sem verður vatnsmegin á stíflunni. Varn-
arstíflan sem reist var ofar í árfarveg-
inum, þegar framkvæmdir hófust, verður
látin standa og fyllt á milli hennar og
stóru stíflunnar með jarðefnum. Virkar
sú fylling sem aukaþétting fyrir aðalstífl-
una þar sem hún rís hæst, að sögn Sig-
urðar.
Gerð voru tvenn hjágöng í bergið við
enda stóru stíflunnar og hefur ánni verið
hleypt um þau meðan á stíflugerðinni
hefur staðið. Fyllt verður í stærri göngin
en þeim minni verður breytt í varanlega
botnrás sem er fóðruð með steypu. Í
botnrásinni verða einnig lokar og verða
þeir notaðir m.a til að stýra því hvað
Hálslón fyllist hratt. Gerð botnrásarinn-
ar lýkur í haust, en þá hefst fylling lóns-
ins. Þegar Hálslón hefur náð fullri vatns-
hæð verður yfirfall við annan enda
stíflunnar þar sem vatn rennur í safnþró
og síðan um rennu út í gljúfrið. Nú er ver-
ið að steypuklæða rennuna.
Þá er langt komin vinna við að búa til
„þéttitjald“ undir sjálfri stíflunni. Það er
gert með því að bora úr jarðgöngum und-
ir stíflutánni allt að 100 metra djúpar hol-
ur. Niður í þær er þrýst sementsefju til
að þétta berggrunninn og styrkja. Þessi
göng undir stíflunni verða notuð í fram-
tíðinni til eftirlits og eins ef þarf að þétta
berggrunninn enn frekar. Aðspurður
sagði Sigurður að gert hefði verið ráð fyr-
Arnarfell vin
ganganna og b
út úr bergvegg
helgi. Þá halda
sprengja sig 37
ars eru aðalver
kvæmdir austa
fyrst samning u
kílómetra í Jök
km veitugöng
áleiðis í norður
um einum kíl
áfanga. Þetta er
risabor þarf að
frá Kárahnjúku
Arnarfell er
Ufsarstíflu í Jö
neðan við Eyja
aveitu, það er
þar fyrir austan
anlega botnrás
fer í þar til stífl
ir þessari styrkingu og þéttingu bergsins
og eins jarðvegsfyllingunni á botni lóns-
ins ofan við stífluna. Hafði hann á orði að
menn væru með „mörg belti og axlabönd“
til að tryggja þéttleika stíflunnar.
Hæstu stíflur landsins
Suðurverk úr Hafnarfirði vinnur að
gerð tveggja stíflna, Desjarárstíflu og
Sauðárdalsstíflu, sem eru beggja vegna
stóru stíflunnar. Byggingu þeirra lýkur í
haust. Báðar stíflurnar eru svipaðrar
gerðar og t.d. stíflur Blönduvirkjunar.
Það eru jarðvegsstíflur með kjarna úr
þéttum, leirkenndum jökulruðningi sem
klæddur er möl og grjóti eftir kúnstar-
innar reglum. Desjarárstífla verður 60
metra há og því næst hæsta stífla á Ís-
landi, en Kárahnjúkastíflan verður sú
langstærsta, 200 metra há, og ein af tíu
hæstu stíflum sinnar tegundar í heimin-
um.
Framkvæmdir við Kárahnjúkavirkjun gang
Kárahnjúkastíflan er langt á veg komin, þar sem hún liggur yfir Hafrahvammagljúfrið frá Fremri-Kár
Allt nema gö
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
Horft yfir aðalstífluna að norðanverðu, þeim megin sem bú