Morgunblaðið - 28.06.2007, Page 16

16 FIMMTUDAGUR 28. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
GUÐMUNDUR Sigurðsson
organisti Hafnarfjarðarkirkju
leikur á hádegistónleikum Al-
þjóðlega orgelsumarsins í
Hallgrímskirkju á hádegi í
dag. Fyrsta verkið er Pasticcio
eftir Jean Langlais en á eftir
koma þrjú barrokkverk, sálm-
forleikurinn Erbarm dich, eft-
ir Bach og eftir Buxtehude
Tokkata í F-dúr auk sálm-
forleiksins Nun bitten wir den
heiligen Geist. Eftir bandaríska tónskáldið og rit-
höfundinn Ned Rorem leikur hann tvö verk úr
bókinni Orgelbók II. Síðasta verkið er Ostinato et
Fughetta eftir Pál Ísólfsson.
Tónlist
Bach og Buxtehude
í Hallgrímskirkju
Guðmundur
Sigurðsson
NÍU listamenn sem eiga það
sameiginlegt að hafa útskrifast
frá Listaháskólanum í Tonge-
ren, Academie of fine kunst, í
Belgíu, sýna í Listasal Salt-
fisksetursins til júlíloka, en
sýning þeirra hefst á laug-
ardag kl. 14. Listamennirnir
eru: Patrick Vissers, Anita
Claesen, Jenny Geurts, Lieve
Haels, Linda Goorts, Floryne
Baré, Gertrude Lengauer,
Freddy Fhilippeth og síðast en ekki síst Fríða
Rögnvaldsdóttir. Listamennirnir hafa málað þrjú
málverk hver fyrir sýninguna og með listasal set-
ursins í huga. Opið er alla daga frá 11-18.
Myndlist
Málað á belgísku
fyrir Saltfisksetrið
Í Saltfisksetrinu.
Á LAUGARDAGINN er
komið að fimmtu tónleikunum
í Menningarveislu Sólheima í
Grímsnesi. Sænski söngvarinn
Yousef Sheikh og finnski
píanóleikarinn Tomi Lehikoin-
en syngja og spila lög eftir
Elton John, Queen, Stevie
Wonder og fleiri. Tónleikarnir
hefjast klukkan 14, aðgangur
er ókeypis og allir hjartanlega
velkomnir. Yousef Sheikh er
fæddur og uppalinn í Örebro, starfaði lengi við
söngleikhús í Þýskalandi en er nú fluttur til Ís-
lands. Tomi og Yousef hafa starfað saman um ára-
bil og hafa samið fjölda laga saman.
Tónlist
Söngleikjamenn
á Sólheimum
Sólheimakirkja
Eftir Birtu Björnsdóttur
og Helga Snæ Sigurðsson
Í DAG verður opnuð sýning á verk-
um norska myndlistarmannsins
Kjells Nupen í Hafnarborg, menn-
ingar- og listastofnun Hafnar-
fjarðar. Fjögur listasöfn koma að
sýningunni, auk Hafnarborgar eru
það dönsku söfnin Museum for
Religiös Kunst og Kastrupgård-
samlingen og hið norska Haugar
Vestfold Kunstmuseum.
Nupen vakti snemma athygli fyr-
ir verk sín, um miðjan áttunda ára-
tuginn, og hefur verið áberandi í
norskri samtímalist æ síðan. Nupen
var flogið til landsins í einkaþotu
ónefnds listaverkasafnara í gær og
var hann nýlentur þegar blaðamað-
ur náði tali af honum í Hafnarborg.
Nupen er á 52. aldursári, fæddur
1955 í Kristianssand. Á vefsíðu
listamannsins segir að hann hafi
ákveðið 13 ára að verða listmálari
og stóð við það. Hann nam myndlist
við Listaháskólann í Ósló og Staat-
liche Kunstakademie í Düsseldorf.
Hann hóf sýningahald 1976 og ferill
hans spannar því á fjórða áratug.
Í upphafi var gagnrýni á vest-
rænt samfélag áberandi í verkum
hans, í anda þýska listamannsins
Josephs Beuys, sem var mikið
átrúnaðargoð ungra listamanna í
Þýskalandi og víðar í Evrópu á
þeim tíma er Nupen nam myndlist.
Við upphaf 9. áratugarins urðu verk
hans stærri og fjölbreyttari, formin
sterkari og verkin almennt lausari
við ádeilutón. Nupen hóf að mála
landslagsmálverk en lítið er til af
verkum frá upphafsárum hans þar
sem mörg þeirra brunnu í geymslu
í Þýskalandi.
Nupen hefur einnig unnið í aðra
miðla, m.a. skúlptúra úr ýmsum
efnum og finna má útilistaverk eftir
hann víða um Noreg.
Breytist með tímanum
Sjálfur segir listamaðurinn verk
sín hafa breyst talsvert í áranna
rás.
„Ég er reyndar bara nýkominn
hingað í Hafnarborg þar sem sýn-
ingin mín er, en það sló mig svolítið
að sjá nokkur af gömlu verkunum
mínum. Sum þeirra elstu hef ég
ekki séð í 25 ár og það er gaman að
sjá hversu mikið verk mín hafa í
raun breyst í gegnum tíðina,“ segir
Nupen.
„En fólk breytist auðvitað með
aldrinum og fær aðra sýn á lífið og
það skilar sér væntanlega í verk-
unum.“
Á sýningunni gefur að líta um 50
verk listamannsins, gömul verk í
bland við ný.
„Elsta verkið er að mig minnir
frá 1976 og það nýjasta er nýlegt,“
segir Nupen.
Eins og fyrr sagði hefur Nupen
reynt fyrir sér í annarskonar list-
sköpun en myndlist. Hann segir
málverkin þó vera hans eftirlætis
sköpunarform.
„En mér finnast margar aðrar
gerðir sköpunar mjög spennandi,“
bætir hann þó við.
Í sýningarskrá fyrir sýninguna
segir á einum stað að myrkur und-
irtónn einkenni verk Nupen. Er
listamaðurinn sjálfur sammála því?
„Já, ég er frá suðurhluta Noregs
þannig að þunglyndislegra áhrifa
gætir vissulega í verkum mínum.
Það er vel hægt að fullyrða að mörg
þeirra endurspegli á einhvern hátt
hugmyndina um hvað gerist þegar
lífinu á jörðinni er lokið,“ segir
Nupen að lokum.
Hafnarborg sýnir verk norska myndlistarmannsins Kjells Nupen
Þunglyndisleg áhrif
Morgunblaðið/Sverrir
DAVÍÐSSTYTTA ítalska end-
urreisnarlistamannsins Donatello,
sem upphaf endurreisnarhögg-
myndalistar er jafnan miðað við,
verður brátt hreinsuð almennilega
fyrsta sinni og það með leysigeisla-
tækni. Geislinn mun að öllum lík-
indum ná fram gylltum háralit
Davíðs, gulllaufi í hári bronsstytt-
unnar.
Gert er ráð fyrir því að hreins-
unin taki 18 mánuði og hefur
ítalska ríkið lagt 200.000 evrur til
verksins, tæpar 17 milljónir króna.
Styttan verður hreinsuð á var-
anlegum sýningarstað sínum,
Bargello-safninu í Flórens. Hreins-
un styttunnar verður sýnd gestum
á sjónvarpsskjám og verða þeir
jafnframt varðir fyrir bjarma
hreinsigeislanna með sérstökum
hlífðartjöldum.
Ludovica Nicolai sér um hreins-
un Davíðs og segir hann eiga eftir
að glansa á endanum. Davíðsstytta
Donatello er talin hafa verið sú
fyrsta af nöktum manni frá því á
fornöld og olli miklu fjaðrafoki
þegar hún var sýnd fyrst á Ítalíu.
Flikkað upp
á Davíð með
leysigeisla
Lykilverk hreinsað
með nýrri tækni
Merkileg Stytta Donatello af Davíð.
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
„ÞAU gerðu þetta með eindæmum
vel, það verð ég að segja – þau
skildu alveg hvað ég var að gera, og
léku rosalega vel,“ segir Eiríkur
Árni Sigtryggsson tónskáld, en í
gærkvöldi frumfluttu Eydís Franz-
dóttir óbóleikari og tékkneski
strengjakvartettinn PiKap kvintett
hans fyrir óbó og strengi.
Eydís og Tékkarnir heimsóttu
Eirík Árna í fyrrakvöld, til að leika
verkið fyrir hann áður en að frum-
flutningnum kæmi. „Við Eydís er-
um gamlir kunningjar, og eitthvað
hef ég verið að nudda í henni um að
einhvern tíma ætlaði ég að semja
eitthvað fyrir hana, var að hugsa
um að skrifa óbókonsert, en það er
erfitt að fá svo stór verk flutt. Hún
sagði mér að hún ætti í samvinnu
við þennan tékkneska kvartett, og
við urðum ásátt um að ég semdi
verk fyrir þau. Þetta gerði ég 2005.
Þegar þau komu núna, var kjörið
tækifæri að spila verkið,“ segir Ei-
ríkur Árni. Hann segir verkið dul-
arfullt. „Ég var í mystísku sam-
bandi við einhver öfl þegar ég
byrjaði á verkinu og það byrjar á
dularfullum hljómum þar sem óbóið
hrópar sársaukafullt í byrjun. Síðan
fer ég í gríðarlegan kontrapunkt.
Þetta eru þrjú stef sem byggjast öll
á mystísku hljómunum í upphafi,“
segir tónskáldið, sem segir miðkafl-
ann í hjarðljóðsanda óbósins, en að í
lokin taki við úrvinnsla með öllum
stefjum, sem skapi heilmikla stefja-
súpu í lokin.
Tékkneskt um allt land
Tónleikar PiKap og Eydísar
Franzdóttur í Duushúsum í gær-
kvöldi voru einungis þeir fyrstu, því
hópurinn heldur í tónleikaferð um
landið í kjölfarið. Auk verks Eiríks
Árna gefur PiKap landsmönnum
innsýn inn í tónlist heimalands síns
með flutningi á strengjakvartettum
eftir tékknesku tónskáldin Dvorák,
Martinu, Janacek, Ryba og Sim-
andl, en leikur líka verk eftir Moz-
art og Vaughan-Williams.
Samstarf kvartettsins við Eydísi
hófst árið 2004 er hún skipulagði
ferna tónleika þeirra hérlendis.
Sumarið 2005 buðu þau henni að
vera gestur þeirra á þrennum tón-
leikum í Tékklandi. Tónleikar
þeirra verða Ketilhúsinu á Akureyri
í hádeginu á morgun; í Reykjahlíð-
arkirkju á laugardagskvöld kl. 20;
Gamla Bauk, Húsavík, kl. 20.30 á
sunnudagskvöld og í Listasafni Sig-
urjóns Ólafssonar á þriðjudagskvöld
kl. 20.30 og loks í Hömrum á Ísa-
firði 5. júlí kl. 20.
Dularfullt verk á leið um landið
Tónskáldið „Þau skildu alveg hvað ég var að gera og léku rosalega vel.“
Í HNOTSKURN
» Nupen hefur haldið fjöldaeinkasýninga víða um heim
og eiga fyrirtæki og listasöfn
víða um heim verk eftir hann,
m.a. Nútímalistasafnið í Kína og
Listasafn Noregs
» Þekktasta útilistaverk Nupen stendur í Otterdals-
garðinum í Kristianssand,
heimaborg hans, skúlptúr úr
graníti og keramiki sem foss
rennur úr. Í sama garði má finna
stórar og myndskreyttar gler-
krukkur eftir hann.
» Kjell Nupen er með vandaðaheimasíðu: www.nupen.no.
» Stórt glerlistaverk eftir Nupen prýðir kirkjuna í Söm
við Kristianssand en þar vann
hann einnig altari og skírnarfont
úr steini og stórt Kristslíkneski
yfir altari.
Breyttur „En fólk breytist auðvitað með aldrinum og fær aðra sýn á lífið
og það skilar sér væntanlega í verkunum.“
NÍGERÍSKI rit-
höfundurinn
Chinua Achebe
hlaut alþjóðlegu
Man Booker-
heiðurs-
verðlaunin í ár.
Hann er senni-
lega þekktastur
fyrir fyrstu
skáldsögu sína,
Things Fall Apart, frá árinu 1958.
Hún seldist í meira en tíu milljónum
eintaka um heim allan og hefur ver-
ið þýdd á fleiri en 50 tungumál.
Bókin fjallar einkum um áhrif ný-
lenduvæðingar á Igbo-samfélagið í
Afríku.
Hinn 76 ára Chinua Achebe er
einnig ljóðskáld og mikilsvirtur
bókmenntagagnrýnandi.
Hann hafði betur en rithöfundar
á borð við Ian McEwan og Salman
Rushdie, og tekur við verðlauna-
fénu, 60.000 pundum, við hátíðlega
athöfn í Oxford í dag.
Nígerískur
höfundur hlýt-
ur Booker-
verðlaunin
Chinua Achebe
♦♦♦