Fálkinn - 20.08.1948, Blaðsíða 5

FÁLKINN
5
kvæðagreiðsln. Er> fundurinn gekk
saint síður en svo hljóðalaust. Full-
trúarnir frá Missisippi og' Alabama
gengu af honum og hafa hótað að
hjóða fram sérstakt forsetaefni. Það
er afstaðan lil svertingja, sem veld-
ur þessu.
Suðurríkjafulltrúarnir höfðu bor-
ið fram lillögu um að taka upp á
stefnuskrá flokksins að hvert sam-
bandsríki gæti ákveðið fyrir sig
Jivernig réttindum svertingja eða
kynþátta yfirleitt, skyldi liag'að í
liverju fylki. Þessi tillaga var felld
með 925 atkvæðum gegn 325 og
síðan samþykkti fundurinn með 651
atkv. gegn 582 yfirlýsingu um að
allar tilraunir til að traðka á rétti
ákveðinna kynþátta væru vítaverð-
ar. Þá hitnaði í Suðurríkjamönnum
og þeir fóru að hóta að kljúfa flokk-
inn. Þegar kom áð sjálfu forsetakjör-
inu stungu þeir upp á Russel og
Paul McNut rikisstjóra frá Indiana.
En við atkvæðagreiðsluna fékk Tru-
man 947 atkvæði mót 263. Sem
varaforsetaefni var tilnefndur Alben
W. Barkley öldungaráðsmaður frá
Kentucky. En Suðurrikjamenn fóru
af fundi í bræði.
Thomas Dewey er sá maðurinn,
sem allir telja vissastan með kosn-
ingu, ekki sist vegna þess að Suður-
ríkjamenn verða ekki fylgispakir
Truman, jafnvel þó að þeir gerðu
ekki alvöru úr því að bjóða fram
mann á móti honum. Það er líka talið
vist, að Henry Wallace taki fleiri
atkvæði frá Truman en frá tlewey.
Thomas Dewey er í hágengi í
Bandaríkjunum eins og stendur.
Hann hefir vakið athygli og' það er
mikils virði í landi auglýsinganna.
Ifatin er aðeins 46 ára og ríkisstjóri
í New York-ríki og hefir að baki
sér hraða framabfaut i opinberu
lífi þjóðarinnar. Kann reyndi að fá
að verða í kjöri lil forseta 1940 en
lókst ekki, en í staðinn komst hann
í ríkissljórastöðuna i New York,
sem vitanlega er ekki slorlegt em-
bætti.
Harold Stassen, sem varð að þoka
fvrir Dewey við tilnefninguna er
41 árs, bóndasonur frá Minnesota,
með norskt, tékkneskt og þýskt blóð
i æðum. Hann hefir lengi ætlað sér
að verða forseti og elcki ólildegt að
honum takist það einhverntíma.
Hann hefir fylgt Truman í utanrík-
ismálum en það er meira en sagt
vcrður um annan vonbiðil fokksins,
Robert A. Tafl, sem gengur undir
Þessi vildi gjarnan verffa forseti,
en affrir kæi'Öu sig ekki um hann —
Mac Arthur.
nafninu „siðasti einangrunarsinni
Bandaríkjanna“.
Hin voldugu og víðlesnu Hearst-
blöð vildu fá Mac Arthur hershöfð-
ingja fyrir forsetrt og sjálfur var hann
til i tuskið. „1 am ready“ svaraði
hann símeiðis þegar liann var spurð
ur. En annar hershöfðingi var ekki
jal'n ,,ready“ nefnilega „Ike“ Eisen-
liower, sem nú er orðinn rektor
Columbiaháskólans Bæði republik-
anar og demokratar hafa reynt að ná
í liann, einkum þeir síðari, en hann
þvertekur fyrir.
Þá er að minnast á Henry A.
Wallace. Ekki þarf það að vera hon-
um til fyrirstöðu að fólk viti ekki
hver hann er, því að bæði er þetta
gamall varaforseti Roosevelts og versl
unarmálaráðherra. og þegar Truman
rak hann úr embætti voru það marg-
ir, sem tóku málstað ráðherrans.
Wallace talar talsvert digurbarkalega
og segist hafa mikið fylgi og fullyrti
í vetur að liann yrði 34. forseti
Bandaríkjanna, en leiðtogar beggja
stóru flokkanna hlógu að. En það
kom annar svipur á þá eftir auka-
kosningar, sem fram fóru i Bronx
N. Y. í vetur, 17. febr. Þar var
flokksmaður hans og samherji, Leo
Isaclison, kosinn með 23.000 atkv.
af 36.000 alls og felldi demokratann
sem á móti var, enda þótt bæði Elean
or Roosevell og bórgarstjórinn Bill
O. Dwyer töluðu máli hans. Wallace
hefir fylgi kommúnista og einnig
telur liann sér víst fylgi American
Labor Party. Hann vill láta ríkið
taka við rekstri járnbrauta, kola-
náms og stálvinnslu, eins og gert
liefir verið í Englandi, en fyrst og
fremst er hann á móti Marshalláætl-
uninni og segir að liún kljúfi heim-
Þennan mann vildu allir gera að
forseta en liann vildi þaff ekki
Dwight Eisenhower.
inn i tvennt. Hann segir að aldrei
hefði komið til kommúnistabylting-
arinnar í Tékkóslóvakíu ef liann
hefði verið húsbóndi í Hvíta hús-
inu. Wallace er talinn of þver og
ólipur til þess að geta heitið slyngur
stjórnmálamaður, en það sópar að
lionum og honum er talið margt til
gildis. Ýmsir halda því fram að
Wallace sé ekki að hugsa um for-
setaembættið með framboði sínu
heldur aðeins liitt að auka hugsjón-
um sínum fylgi innan demokrata-
flokksins og vinna að því að „New
deal“-stefna Iloosevelts verði tekin
upp í aukinni og endurbættri mynd.
Eins og heimsstórmálunum liagar
nú verður ekki annað sagt en að
forsetakosningarnar í Bandaríkjun-
um liafi mikla þýðingu fyrir alla
veröldina. Andstæðurnar milli aust-
urs og vesturs virðast óviðráðan-
legar og UNO-sambandið ráðþrota
og virðist ætla að fara alveg sömu
ieiðina og' Alþjóðasambandið fór.
„Veröldin er ein heild“ er ekki nema
slagorð ennþá og hefir kannske al-
drei verið það frekar en nú. Augu
allra þjóða blína á Sovjet og Banda-
ríkin, og það sem gerist í innanrik-
ismálum þessara valdamestu ríkja
heimsins getur haft úrslitaþýðingu
fyrir heimsfriðinn og þar með vel-
ferð allra þjóða veraldar. Það eru
að vísu mörg mikilsverð innanríkis-
mál ofarlega á baugi í Bandarikj-
unum, sem geta ráðið úrslitum for-
setakosninganna, en það sem mestu
varðar er hvort kosningarnar fara á
þá leið, að hægt verði að koma á
sáttum milli stórveldanna og þá um
leið milli allra þjóða. Ef þær nást
ekki er óhjákvæmilegt að Vestur-
Evrópuríkin geri með sér banda-
r
Þessi er einn vmsælasti stjórnmála-
maffur Bandaríkjanna, en þykir of
gamall til að verffa forseti - - Arthur
Vandenberg.
lag, með Bandaríkin að bakhjarli,
og þá verður heimurinn klofinn í
tvennt um ófyrirsjáanlegan tíma og
taugastriðið heldur áfram, jafnvel
þó að ekki verði gripið lil vopna
og eðlilegt viðskiptasamband jjjóða
ENDINGARGÖD FÖT.
„Árið 1878 lét faðir minn sauma
sér föt úr skosku vaðmáli (tweed)
i Edinburgli, — það var fjórum ár-
um áður en ég fæddist. Hann gekk
í fötunum svo að segja daglega þang-
að til hann dó, árið 1900. Eg erfði
þau og notaði þau að staðaldri til
1925 en þá gaf éc James syni min-
um ]jau. Hann á þau enn og notar
þau þegar hann er í sveitinni á
vetrum. Þetta er gott dæmi um skosk
an iðnað.“ Hver heldurðu að liafi
skrifað þetta? Það er enginn annar
en Franklin D. Roosevelt sem skrif-
aði það, árið 1938.
KRINGUM JÖRÐINA Á 8 DÖGUM.
Nú er hægt að komast kringum
hnöttinn á 8 dögum í áætlunarflug-
vél, um Norður-Ameríku, Evrópu og
Asíu. Það er ameríska félagið Nortli-
West-Airlines og British Overseas
Airways, sem halda þessum ferðum
uppi i sameiningu Farmiðinn kost-
ar 1700 dollara og er það ódýrara
en fara með járnbrautum og skipi.
á milli dregið í dróma. Þessvegna
er þess beðið með eftirvæntingu,
sem gerist 2. nóvember.
Þessi fær ekki að reyna sig núna,
en ætlar aff koma seinna: Harold
E. Stassen.
SÖGUR AF MARK TWAIN.
Mark Twain var í fyrirlestra-
ferð og kom á rakarastofu í bænum
sem hann átti að tala í um kvöldið.
„Eg sé að þér eruð gestur í bæn-
um,“ sagði rakarinn. Mark Twain
neitaði því ekki. „Þér eruð senni-
íega kominn til að hlusta á Mark
Twain?“ hélt rakarinn áfram. Jú,
ekki gal hinn neitað því. „Hafið
þér keypt yður miða, — annars verð-
ið j)ér að standa þvi að öll sæti
eru seld,“ sagði rakarinn. „Hvaða
déskotans vandræði," sagði Mark
Twain. „Alltaf þegar þessi náungi
heldur fyrirlestur þá verð ég að
standa.“
Mark Twain var meinilla við allar
ritreglur og greinarmerki, og einu
sinni sendi hann miða til forleggj-
ara síns með liandritinu, svohljóð-
andi: „Háttvirtu lierrar:......“ “ ,...
,„:(?/----)'----. Gerið svo vel að
setja jiessi greinarmerki í handritið,
þar sem þeirra er þörf.
Mark Twain hlótaði mikið, og
einu sinni þegar hann krossbölv-
aði lengi endurtók konan hans blóts-
yrðin orð fyrir orð svo að liann
skyldi taka eftir hve ljótt hann segði.
En hann sýndi engin svipbrigði og
sagði bara: „Þú kannt orðin, kindin
mín, en þú segir þau ekki í réttum
tón.“
Einu sinni er Mark Twain var i
Englandi hafði hann og kunningi
lians eitt aleigunni í veðmál um
hesta. Kunninginn spurði liann hvort
hann ætti fyrir farmiðanum heim til
London. „Eg á ekki nema fyrir ein-
um miða,“ svaraði Mark, „en þú
getur skriðið undir sætið og ég
skal sjá um að þú sjáist ekki. Það
gengur vel!“ Kunninginn skreið und-
ir sætið, en Mark keypti tvo far-
miða. „Hver notar hinn miðann?"
spurði lestarvörður. „Það er kunn-
ingi minn,“ svaraði Mark, „en hann
er dálítið einkennilegur í liáttalagi.
Hann kann best við að liggja undir
bekk þegar hann fer i járnbraut."