Menntamál - 01.06.1939, Blaðsíða 9

MENNTAMÁL
7
nema tvö fyrstu árin, en þá var það Björn M. Ólsen. Önnur
kennarafélög voru stofnuð í landinu, og fór þeim einkum
fjölgandi hin síðari ár. Hið fyrsta þeirra var stofnað norður
í Skagafirði fyrir aldamót, en fjölmennast og öflugast var
Kennarafélag Reykjavíkur, stofnað 1908.
Strax fyrir aldamót skaut upp þeirri hugmynd að kenn-
arafélögin í landinu mynduðu með sér allsherjarsamband.
Þessi tillaga kom í annað sinn til umræðu í Hinu íslenzka
kennarafélagi kring um 1908, en síðan fékk hún ákveðnari
form í Kennarafélagi Reykjavikur. Um svipað leyti kom
tillaga um stofnun landssambands kennarafélaga frá kenn-
urum utan af landi. Varð það svo úr, að Samband íslenzkra
barnakennara var stofnað miðvikudaginn 15. júní 1921.
Fyrstu stjórn Sambandsins skipuðu: Bjarni Bjarnason, nú
skólastjóri á Laugarvatni, Hallgrímur Jónsson, Hervald
Björnsson, Steingrímur Arason, Guðmundur Jónsson, kenn-
ari í Reykjavík, Sigurður Jónsson, síðar skólastjóri í Reykja-
vík og Svafa Þórleifsdóttir, Akranesi. Bjarni var formaður
fyrstu 7 árin, en síðan hafa verið formenn: Helgi Hjörvar,
Guðjón Guðjónsson og Arngrímur Kristjánsson.
Samþykkt fræðslulaganna 1907 og stofnun kennaraskól-
ans var að vísu mikill sigur fyrir fræðslumálin í landinu.
En þó átti það langt í land að alþýðufræðslunni yrði komið
í viðunandi horf. Víðast hvar á landinu vantaði skólahús,
og þau sem fyrir voru, voru flest mjög léleg. Kennsluáhöld
og önnur sæmileg starfsskilyrði vantaði með öllu. Þjóðin
átti engar erfðavenjur um skólafræðslu að baki sér, og varð
því að byggja skólakerfið upp frá grunni, og í fyrstu að
miklu leyti eftir erlendum fyrirmyndum. Þá var lengi vel
mjög torvelt að fá til kennslunnar nógu marga menntaða
og hæfa kennara, enda voru kjör kennaranna hin verstu,
og svo bágborin, að ótrúlegt má teljast. Stóð það um langt
skeið og stendur að nokkru leyti enn framförum í kennslu-
málum fyrir þrifum. Til að lýsa kjörum kennara eins og þau
voru, verð ég að láta mér nægja eitt dæmi úr Reykjavík,