Æskan - 01.01.1969, Síða 33

Nú þyldr kannski ílestuni sem mesta
jólagamanið sé um garð gengið. Allir hafa
fengið eitthvað í sinn hlut, gjafir og
skemmtun. Flestir krakkar, að minnsta
kosti þeir yngri, hafa farið á jólatrésfagn-
að, dansað í kringum grænt tréð og séð
jólasveininn. — Og allt hefur verið svo
skemmtilegt.
En •— gætum við ef lil vill hugsað okkur
jólin einhvern veginn öðruvisi. Ekki hafa
þau alltaf verið svona. Voru þessar
skemmtanir og dans i kringum jólatréð í
gamla daga? Voru jólasveinarnir svona i
gamla daga? — Nei.
Sannleikurinn er sá, að jólin voru allt
öðruvísi í gamla daga. Jólin hennar
mömmu og hans pahba voru ekki eins og
okkar jól — að maður nú ekki tali um jól
afa og mönnnu, þegar þau voru börn.
Gamlar sögur geyma margt skemmti-
legt um jólin. Sögur, sem segja frá þvi
livernig fólk liélt jól. Þá fengu allir nóg
að borða, eins og raunar núna. Þá bjó allt
fólk í sveit á fslandi. Það var ekkert raf-
magnsljós og dimmt í kringum bæina. Og
í rökkrinu ímyndaði fólk sér að alls kyns
verur færu á kreik. — Ekki sízt um jólin
eða á gamlársltvöld.
Þá var sú trú, að liuldufólk byggi í hól-
um og liéldi mikla gleði með dansi og
hljóðfæraslætti. En á nýársnótt fluttust
álfar búferlum. Sumir trúðu því, að kýrnar
Nýtt barnaleikrit:
EINU SINNI
ÁJÓLANÓTT
i fjósinu fengju mál og segðu: „Mál er að
mæla“. Þá ])ótti ekki vert að vera mikið
að flækjast fyrir þeim i fjósinu, þvi þær
slitu sig lausar af básunum og gengju
lausar í fjósinu og létu stundum illa.
Jólanóttin var full af vættum, margs
kyns furðuveruin, sem sumar voru álitnar
varasamar. Jólasveinarnir voru þá ekki
slík hlessuð góðmenni og þeir eru liú. Þá
stóð börnum hálfgerður heigur at' sveinun-
um þeim, enda trúði fólk þvi, að þeir
væru börnin hennar Grýlu og lieldur
ófrýnilegir ásýndum.
Og auðvitað voru þeir klæddir sam-
kvæmt annarri tizku en nú. Þá voru þeir
í vaðmálsbrókum, sokkum upp að linjám
með stuttar skotthúfur. Ekki endilega
rauðklæddir með sítt og fallegt skegg eins
og nú tíðkast. Og Grýla móðir þeirra var
óttaleg tröllkerling. Sumir trúðu því, að
liún hefði mörg liöfuð. Aðrar sagnir lierma
líka, að liún liafi haft liala, marga hala,
og ógurleg eyru, sem löfðu langt niður
á bringu.
Nú túrir enginn á þessa Grýlu og flestir
efast um að jólasveinarnir séu til. — En
það er gaman að rifja upp gamla trú og
við megum ekki gleyma þessum gömlu
sögum, sem eru svo sérkennilegar. Einu
sinni trúði fólk þeim kannski, rétt eins og
við trúum því núna, að hægt sé að komast
til tunglsins.
Þess vegna var það að ungir leikarar,
sem allir eru útskrifaðir úr Leiklistarskóla
Leikfélags Reykjavíkur tóku sig til og
sömdu leikrit um gömlu jólin, um gömlu
jólasveinana, sem voru ekki bara góðir
jólasveinar, um huldufólkið, um börnin
Iiennar Grýlu, um dýrin, sem tala í fjós-
inu um jólin og margt fleira i þeim
dúr.
Þessi hópur leikara kallar sig „Litla
leikfélagið", og allir liafa leikendurnir eitt-
hvað fengizt við að lcika áður, sumir í
barnaleikritum hjá Leikfélaginu. — Um
þetta efni, sem þau fjalla um, hefur Jó-
hannes skáld úr líötlum samið mörg
skemmtileg ljóð. Flestir krakkar kannast
við litlu bókina „Jólin koma.“ Þarerumörg
skemmlileg Ijóð eftir Jóliannes um jólin.
Þessi Ijóð eru rauði þráðurinn í leikritinu.
En að öðru leyti er það samið af leikurun-
um sjálfum. Tjöldin liafa þeir lika gert
sjálfir og búningana. í lciknum er auðvitað
líka mikið af tónlist. Eru það ýmist göm-
ul islenzk lög, eða lög, sem samin liafa
verið fyrir leikinn.
Þetta leikrit er nú sýnt í Tjarnarbæ og
við vildum aðeins benda ykkur á sýningu
þessara ungu leikara, ef ykkur langar til
þess að sjá eittlivað um það, hverju börn-
in trúðu i gamla daga — og — ef þið vild-
uð lengja jólagamanið ofurlitið með góðri
skemmtun.
Lækningin
Ilúna litla var 9 ára gömul,
myndarleg hnáta með sitt ljóst
hár og blá augu. Hún var ætíð
reiðubúin til að hjálpa öllum
sem áttu bágt. Hún var mjög
mikill dýravinur.
Hún átti Iieima á sveitabæ,
sem bét Hlíð. Hlíð stóð undir
stórri fjallshlíð.
Eitt fagurt sumarkvöld var
Rúna að sækja kýrnar sem voru
á leið suður með fjallinu.
Hún gekk cftir götutroðning-
um sem lágu með fram fjalls-
hlíðinni. Allt í einu kom hún
auga á lítinn grátittling sem
flögraði um í mónum utan við
götutroðninginn.
„Auminginn litli. Hann er
líklega vængbrotinn," hugsaði
Rúna.
Hún gekk á eftir fuglinum og
eftir litla stund hafði liún náð
honum. Hún settist niður á
stóra mosavaxna þúfu með
litla grátittlinginn í lófanum og
horfði á hann meðaumkunar-
augum.
„Hvað á að gera við þig lilli
vinur? Þú getur ekki lifað
svona lengi,“ liugsaði hún.
En Rúna sá að liún gat ekkert
gert fyrir fuglinn, svo hún tók
bara auðveldasta ráðið og fór
að liágráta. Tárin hrundu niður
kinnar hennar og eitt þeirra
féll tignarlega niður á litla
hrotna vænginn á grátittlingn-
um. Allt í einu rétti fuglinn úr
vængjunum og sveif út í geim-
inn og söng á lcið sinni til
skýjanna.
Eitt lítið tár litillar stúlku
liefur meiri lækningamátt en
nokkurt meðal.
H. A.
29