Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1932, Blaðsíða 66

352
Niður í kolanámu.
IÐUNM
lyftan okkur fram í dag>ijósið eftir nær 3’stunda ferð
um völundarhús undirdjúpanna.
Alt til pessa hafði ég að eins kynst undirhe'iimum
æfintýranna með iðgrænum v.öllum og sléttum, sól-
hýrri birtu og bláklæddum álfkonum. Hér sá ég í fyrsta
silnn undirheim veruLeikans, mifcilsverðan, en þung-
búinn, fulian af sótsvörtu myrkri og hráslaga, 'en affc
gjafa elds og birtu og margvíslegra starfshátta, í þágu
miannanna.
Á heimleiðinni iiggur vegurlnn gegnum þorp ,námu-
manna. Sólin glóir yfir skógarásunum í vestri og kast-
ar daufu, rauðu geislagliti framan í andlit kolanenn
anna, sem halda heimleiðis til svefns og hvíiidar.
í húsaisiuindunum hafiast við hópar rnainna, sem horfa
sljóum hirðuleysisaugum á alt og ekkert. Það eru
menn, sem stórunn eru ver settir en þeir, sem strita í
iðruin jarðar. Menn, sam horfa öfundaraugum til kola-
nemanna og vildu fegnir sæta hverju handarviki, er þair
liyðist. En þeir fá ekkert. Þeir heyja stríð við það, sem
öllu námamyrkri er ægilegria: atvinnuleysið og skortinn.
Litlu seinna ber sporvagninn okkur aftur inn tiJ
borgarinnar, burtu frá hinu ömurlega, lífshættulega,
en miLkilsverða starfi djúpt í fylgsnuan foldar. Vagninn
er knúinn og lýstur sams konar orku, sem lá og liggur
bundin þúsund fetum undir haddi jarðar.
Og ég get ekki annað en fylst hlýjum, samúðarfullum
hug til þessara manna, sem við smánar-kjör eyða til
þess æfi sinni og orku að brjóta slíkan aflgjafa úr skauti
jarðlaganna, etja við ör'ðugleika, hættur og myrkur, sem
jafnvel hið bjartsýnasta hraustmenni rnyndi bugast af
— að lokum,.
Ritað' í Edinborg, í júlí 1931.
Haflgr. Jónasson.