Tímarit lögfræðinga - 01.09.1951, Blaðsíða 43

Lögbókarfrumvurp Vindings Knuse
213
mikill fengur í því, ef vér ættum lögbók, er hefði að geyma
reglur um öll þau málefni, sem tekin eru til meðferðar í
frumvarpinu, reglur sniðnar eftir réttarskoðunum nútím-
ans og í nýtízku formi. Skoðanir manna hafa verið nokkuð
skiptar um það, hversu æskilegt sé að hafa lögbækur.
Skoðun minni á því máli lýsti ég í grein í 1. árg. tímaritsins
Vöku (1927) og hefi ég eigi síðan séð ástæðu til að breyta
þeirri skoðun. Ég skal ekki ræða það mál frekar, en geta
má þess, að nú síðustu árin virðist áhugi manna á setningu
lögbóka vera vaxandi hér á Norðurlöndum. 1 Noregi hefir
stjórnskipuð nefnd haft málið til athugunar og gert áætlun
um borgaralega lögbók norska, og í fyrra samþykkti lög-
fræðingasamband Finna áskorun til stjórnarinnar um að
athuga möguleika þess, að samin yrði borgaraleg lögbók
fyrir Finnland. Þess ber og að geta, að Svíar hafa enn í
dag sína lögbók, lögbókina frá 1734. Þeir hafa einir allra
Norðurlandaþjóðanna haldið hinni gömlu lögbók sinni við
með því að endurskoða smátt og smátt einstaka þætti
hennar, í stað þess að vér höfum látið Jónsbók og Danir
og Norðmenn lögbækur Kristjáns 5 fyrnast smátt og smátt,
svo nú verður varla sagt, að þar standi steinn yfir steini.
En Vindin*g Kruse hefir sett sér hærra markmið. Hug-
sjón hans er samnorræn lögbók eða réttara sagt samhljóða
lögbækur allra Norðurlandaþjóðanna fimm. Hugmyndin
um slíka samnorræna lögbók er ekki ný. Fyrstur kom Julius
próf. Lassen fram með hana í rektorsræðu við Kaupmanna-
hafnarháskóla árið 1899, og skömmu síðar hreyfði Carl
Lindhagen borgarstjóri þessari hugmynd á ríkisþingi Svía.
Þegar Lassen kom fram með þessa tillögu sína, var sam-
vinna Norðurlandaþjóðanna um löggjafarmál hafin fyrir
nokkru, og hafði hún þá þegar borið nokkurn árangur
(víxillögin, siglingalögin o. fl.) og henni hefir síðan verið
haldið áfram. Það var í alla staði eðlilegt, að sú samvinna
var upp tekin. Réttur þessara þjóða allra var skyldur og
menning þeirra og hugsunarháttur. Þær eru nágranna-
þjóðir, sem eiga margháttuð og náin viðskipti. Ekki verður
annað sagt með sanni, en að þessi samvinna hafi tekizt vel.