Tímarit lögfræðinga - 01.07.1974, Blaðsíða 39

hafa því miður allt of oft átt sér stað í störfum hinna alþjóðlegu
svæðanefnda um fiskveiðar.
Tafir á framkvæmd nauðsynlegra verndarráðstafana, að því er lýtur
að Norður-Atlantshafs laxinum, áttu þó ekki rót sína að rekja til
ágreinings um vísindalega nauðsyn slíkra ráðstafana, heldur komu þar
til skjalanna efnahagslegir hagsmunir ákveðinna aðila Norðaustur-
Atlantshafs fiskveiðinefndarinnar. Á 7. fundi nefndarinnar var sam-
þykkt ályktun um bann við laxveiði í sjó á samningssvæðinu.8) Þessi
ályktun bar þó ekki árangur sökum þess, að nokkrir aðilar nefndar-
innar báru fram mótmæli gegn henni. Málið var áfram á dagskrá
nefndarinnar og á 11. fundi hennar í maímánuði 1973 var samþykkt
ályktun um að banna laxveiðar í sjó á samningssvæðinu frá 1. janúar
1976. Þrír aðilar nefndarinnar greiddu þó atkvæði gegn þessari álykt-
un og aðrir þrír sátu hjá. 0g nú hafa tveir aðilar nefndarinnar borið
fram formleg mótmæli gegn þessu fiskveiðibanni, svo að mjög tak-
markað gagn mun verða að hinum fyrirhuguðu verndarráðstöfunum.
Þess gerist ekki þörf að eyða mörgum orðum að brestum alþjóð-
legrar fiskveiðistjórnunar á Norðvestur-Atlantshafi. Þau dæmi þekkja
þátttakendur í þessum fundi víst mætavel. Engin ástæða er heldur til
þess að endurtaka hér hörmungarsögu Alþjóða hvalveiðiráðsins. Síð-
asti þáttur hennar birtist á síðum New York Times 22. október sl.,
og var það frétt frá AP fréttastofunni, svohljóðandi:
„Bandaríkin lýstu því yfir í dag, að Japan og Sovétríkin hefðu neitað
að hlíta alþjóðlegum ákvörðunum um vernd hvalstofna og að fram-
ferði þessara ríkja feli í sér alvarlegt áfall, að því er varðar verndun
hvalstofna heimshafanna.“!() Ástæða þessara ummæla var sú, að Jap-
an hafði borið fram mótmæli gegn ákvörðun Hvalveiðiráðsins um að
stöðva veiðar á langreyði ekki síðar en 30. júní 1976, og jafnframt að
Japan og Sovétríkin hefðu einnig mótmælt ákvörðun um að setja há-
markskvóta á veiðar hrafnreyða á næsta veiðitímabili. Þótt stjórnun
fiskveiða með atbeina alþjóðlegra nefnda og ráða geti verið bæði nauð-
synleg og árangursrík, er það skoðun undirritaðs, að þau dæmi, sem
hér hafa verið nefnd, sýni glöggt, að slíkri stjórnun er mjög ábóta-
vant, að því er varðar framkvæmd verndarráðstafana á úthafinu.
En hvað þá um alþjóðasamninginn frá 1958 um fiskveiðar og vernd-
un auðlinda hafsins, mætti spyrja í þessu sambandi. Þótt mjög hafi
verið vandað til gerðar þessa alþjóðasamnings og hann undirbúinn
í Alþjóða laganefndinni og á vísindaráðstefnu FAO í Róm 1955, hefur
ekki reynzt fært að leysa verndunarvanda fiskistofnanna á úthafinu
á grundvelli hans. Ástæðan er sú, að ríki skortir vilja til þess að fara
33